Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να καταδικάσει την «κρατική αεροπειρατεία» που έγινε με εντολή Λουκασένκο. Ανακοινώθηκε ο αποκλεισμός του εναέριου χώρου της ΕΕ σε αεροπλάνα της Λευκορωσίας. Το Μινσκ επιχειρεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, ενώ ο νεαρός ακτιβιστής βρίσκεται στη φυλακή και «ομολογεί» τα εγκλήματά του σε ένα βίντεο που προκαλεί πολλά ερωτήματα.
Οι αρχές της Λευκορωσίας, σε μία προσπάθεια να δικαιολογήσουν την ευρωπαϊκή κατακραυγή και τα αντίποινα των Βρυξελλών, για το περιστατικό με το επιβατικό αεροσκάφος της Ryanair, επικαλέστηκαν μέχρι και τη Χαμάς… Η "κρατική αεροπειρατεία" είχε ως αποτέλεσμα το αεροπλάνο που πραγματοποιούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους να εκτρέψει αιφνίδια την πορεία του, ώστε να προσγειωθεί στο Μινσκ. Εκεί, οι αρχές συνέλαβαν έναν επιβαίνοντα αντιφρονούντα, το δημοσιογράφο και ακτιβιστή Ρομάν Προτάσεβις. Αυτός ήταν και ο λόγος που στήθηκε όλη αυτή η επιχείρηση. Παρ’ όλα αυτά, αξιωματούχοι της χώρας, δικαιολόγησαν την απόφαση αυτή, υποστηρίζοντας ότι είχαν δεχθεί απειλή για τοποθέτηση βόμβας. Ο διοικητής της αεροπορίας της Λευκορωσίας, μάλιστα, επιμένει ότι η απόφαση ελήφθη από το πλήρωμα, μετά από απειλή για βόμβα, και «χωρίς εξωτερική παρέμβαση». Έδωσαν στη δημοσιότητα και το υποτιθέμενο μήνυμα των τρομοκρατών, σε μία προσπάθεια να εκτονώσουν τις αντιδράσεις.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν φάνηκαν να πείθονται. Αποφάσισαν το κλείσιμο του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου για τη Λευκορωσία.
Παραλλήλως, καλούν όλους τους αερομεταφορείς που εδρεύουν στην ΕΕ, να αποφεύγουν πτήσεις στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας.
Μισέλ: Δεν θα ανεχθούμε να παίζουν ρουλέτα με τις ζωές αθώων πολιτών
«Δεν θα ανεχθούμε να παίζουν ρουλέτα με τις ζωές αθώων πολιτών» δήλωσε σχετικά ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής, ο Σαρλ Μισέλ σημείωσε ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν το ομόφωνα γεγονός και ζητούν την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου Ραμάν Πρατάσεβιτς και της συντρόφου του.
Αποφάσισαν νέες κυρώσεις και πρόσθετα ισχυρά μέτρα σε βάρος αξιωματούχων της Λευκορωσίας, τα οποία μεταξύ άλλων στοχεύουν στον οικονομικό τομέα της χώρας, είπε ο Σαρλ Μισέλ.
Αυτό έκανε γνωστό, μέσω του twitter o Μπάρεντ Λιντς, ο εκπρόσωπος του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δίνοντας στη δημοσιότητα τα συμπεράσματα των ευρωπαίων ηγετών για τη Λευκορωσία. Πρόκειται για τις δύο βασικές προτάσεις που είχε ανακοινώσει νωρίτερα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σάρλ Μισέλ. Αναλυτικά στα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει σθεναρά την εξαναγκαστική προσγείωση της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ, την Κυριακή 23 Μαίου, η οποία έθεσε σε κίνδυνο την ασφάλεια των αερομεταφορών. Καταδικάζει επίσης, την κράτηση από τις αρχές της Λευκορωσίας του δημοσιογράφου Ραμάν Πρατασεβιτς και της φίλης του Σοφίας Σαπέγκα και ζητά την άμεση απελευθέρωσή τους, καθώς και την εγγύηση της ελεύθερης μετακίνησής τους.
Η υπόθεση της Λευκορωσίας ήταν το πρώτο θέμα της συζήτησης των Ευρωπαίων ηγετών στην Σύνοδο Κορυφής, ενώ, όπως έγινε γνωστό, ο Σαρλ Μισέλ ζήτησε η συζήτηση να γίνει χωρίς οι επικεφαλής των κρατών-μελών να έχουν μαζί τους τις ηλεκτρονικές συσκευές τους. «Για να διασφαλιστεί η εμπιστευτικότητα της συζήτησης για τη Λευκορωσία και για τη Ρωσία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ζήτησε να διεξαχθεί η συζήτηση χωρίς ηλεκτρονικές συσκευές» δήλωσε ο εκπρόσωπός του. Την ίδια ώρα η Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο, εκτός από την διακοπή των πτήσεων στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, να απαγορευτεί και η προσγείωση των αεροσκαφών της εθνικής αεροπορικής εταιρείας της Λευκορωσίας Belavia στα αεροδρόμια της ΕΕ. Πηγή της γαλλικής προεδρίας ανέφερε μάλιστα ότι είναι πολύ πιθανό να διακοπούν ακόμη και οι χερσαίες διελεύσεις με την ΕΕ. Την άποψη ότι η Ευρώπη πρέπει να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στο Μινσκ, ενστερνίζεται και η ελληνική κυβέρνηση, όπως επιβεβαίωσε και η κυβερνητική εκπρόσωπος, τονίζοντας ότι «η Ελλάδα έχει καταδικάσει από την πρώτη στιγμή αυτή την πράξη κρατικής αεροπειρατείας, που δεν έχει προηγούμενο». Από την πλευρά του, το Κρεμλίνο δεν σχολιάζει το γεγονός, με τον εκπρόσωπό του, Ντμίτρι Πεσκόφ, να εφιστά στους δημοσιογράφους την προσοχή στο ότι «υπάρχουν συγκεκριμένοι διεθνείς κανονισμοί που διέπουν τις αερομεταφορές».
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν Λάιεν ανακοίνωσε και το πάγωμα επενδυτικού και οικονομικού πακέτου για τη Λευκορωσία ύψους 3 δισ. ευρώ. Τουλάχιστον, όπως είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «μέχρι η χώρα να ξαναγίνει δημοκρατική».
Φον Ντερ Λάιεν: Eπίθεση στη δημοκρατία και την ευρωπαϊκή κυριαρχία
«Επίθεση στη δημοκρατία», «επίθεση στην ελευθερία της έκφρασης», «επίθεση στην ευρωπαϊκή κυριαρχία»: με αυτά τα λόγια αναφέρθηκε, από την πλευρά της, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, στο γεγονός ότι πτήση της Ryanair εξαναγκάστηκε σε προσγείωση στο Μινσκ, κάνοντας λόγο για «πειρατεία από τις αρχές της Λευκορωσίας».
Τόνισε ότι αυτή «η αισχρή συμπεριφορά χρειάζεται ισχυρή απάντηση» και πρόσθεσε πως γι’ αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να υπάρξουν επιπλέον κυρώσεις σε πρόσωπα που εμπλέκονται στην «πειρατεία» όπως και σε «επιχειρήσεις και οικονομικές οντότητες που χρηματοδοτούν το καθεστώς» του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο.
Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στηλίτευσε ότι η Λευκορωσία χρησιμοποίησε «τον έλεγχό της στον εναέριο χώρο για να διαπράξει κρατική πειρατεία».
Προτάσεβιτς: Δεν έχω προβλήματα υγείας
Στο μεταξύ, σε βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα, ο Ρομάν Προτάσεβιτς παραδέχθηκε πως ούτε προβλήματα υγείας αντιμετωπίζει και ομολόγησε πως οργάνωσε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στη Λευκορωσία
Χαρακτηριστικά, ο δημοσιογράφος ανέφερε: «Τώρα βρίσκομαι στο νούμερο ένα κέντρο κράτησης στο Μινσκ. Μπορώ να δηλώσω ότι δεν έχω προβλήματα υγείας, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς μου ή οποιουδήποτε άλλου οργάνου».
Ακόμα, ο ίδιος δήλωσε πως η συμπεριφορά των λευκορωσικών Αρχών απέναντί του «είναι όσο το δυνατόν πιο σωστή και σύμφωνη με τον νόμο».
Ο 26χρονος Ρομάν Προτάσεβιτς, πρώην δημοσιογράφος των τηλεοπτικών καναλιών Nexta και Nexta Live, έφτασε στην Ελλάδα στις 9 Μαΐου, παραμονές του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Αν και δεν ήταν δηλωμένος επίσημα, βρισκόταν μαζί με την ομάδα της αρχηγού της λιθουανικής αντιπολίτευσης. Μετά την Αθήνα ταξίδεψε στην Κρήτη για διακοπές με τη σύντροφό του. Στις 23 Μαϊου επιβιβάστηκε στην πτήση Αθήνα-Βίλνιους και συνελήφθη από την αστυνομία, αφότου η πτήση του προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Μινσκ. Σύμφωνα με μαρτυρίες, όταν ο πιλότος ανακοίνωσε την επείγουσα αλλαγή, ο άνδρας συνειδητοποίησε τον κίνδυνο. Δεν έκρυψε την ταραχή του, κάνοντας λόγο για «θανατική ποινή» στους συνεπιβάτες του. Το Boeing 737-800 προσγειώθηκε στο Μινσκ και ένας αξιωματούχος τον πλησίασε και δείχνοντας τον με το δάχτυλό του τον ρώτησε αν μιλάει ρωσικά. Αμέσως τον απομάκρυνε μία ομάδα ανδρών και εξαφανίστηκαν με ένα αυτοκίνητο. Έκτοτε, βρίσκεται σε φυλακή της Λευκορωσίας.
Τεράστια ταλαιπωρία υπέστησαν και οι υπόλοιποι ταξιδιώτες. Μόλις έφτασαν στο έδαφος, υπέστησαν έλεγχο ασφαλείας που διήρκησε 2,5 ώρες και περιελάμβανε αστυνομικούς σκύλους. Κατά τη διάρκεια αυτή δεν προσφέρθηκε ούτε νερό στους επιβαίνοντες, ενώ τους απαγορεύθηκε η χρήση της τουαλέτας και των κινητών τηλεφώνων. Πληροφορίες αναφέρουν πως τρεις ακόμα άνδρες δεν συνέχισαν το ταξίδι, τη στιγμή που ο ακριβής ρόλος τους ερευνάται. Η Ε.Υ.Π πραγματοποιεί έρευνα για να εντοπίσει τα συγκεκριμένα πρόσωπα μέσω και οπτικοακουστικού υλικού από το αεροδρόμιο του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Δεύτερη ημέρα της έκτακτης Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες
H αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου κορωνοϊού και της κλιματικής αλλαγής είναι τα δύο θέματα που θα απασχολήσουν τους Ευρωπαίους ηγέτες σήμερα, δεύτερη ημέρα της έκτακτης Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, που ξεκινά στις 10.30 (ώρα Ελλάδας).
Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας, η συζήτηση θα επικεντρωθεί στη χρήση του Ευρωπαϊκού Πιστοποιητικού εμβολιασμού κατά της Covid-19 που αναμένεται να διευκολύνει τα ταξίδια και τις μετακινήσεις εντός ΕΕ ενόψει καλοκαιριού.
«Η πρόσφατη συμφωνία για τα Ψηφιακά Πιστοποιητικά (σ.σ. εμβολιασμού κατά της) COVID είναι ευπρόσδεκτο βήμα. Πρέπει να συνεχίσουμε τη συντονισμένη προσέγγισή μας για να διευκολύνουμε την ελεύθερη κυκλοφορία σε ολόκληρη την ΕΕ», τόνισε στην επιστολή του προς τους 27 ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι πρέπει να υπάρχει επαγρύπνηση για τις νέες μεταλλάξεις και ετοιμότητα για δράση, ανάλογα με τις ανάγκες.
Επιπλέον, θα συζητηθεί η αλληλεγγύη της ΕΕ προς τρίτες χώρες για την καταπολέμηση της πανδημίας, πιο συγκεκριμένα η πρόταση της Επιτροπής να δωρίσει η ΕΕ σε τρίτες χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος τουλάχιστον 100 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων ως το τέλος του χρόνου. «Ως κορυφαίος παραγωγός εμβολίων, εξαγωγέας και μέρος που συνεισφέρει στον COVAX, η ΕΕ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών για την κάλυψη των παγκόσμιων αναγκών. Πρέπει τώρα να εξετάσουμε πώς, και σε ποιο βαθμό, μπορούμε να ενισχύσουμε περαιτέρω την ανταλλαγή εμβολίων με τον υπόλοιπο κόσμο», σημείωσε ο Σαρλ Μισέλ.
Σε ό,τι αφορά την κλιματική αλλαγή, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επανέρχονται στο θέμα μετά τη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, όταν έθεσαν φιλόδοξους στόχους ως το 2030 (μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 55%) και πριν παρουσιαστούν νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής. «Αυτή θα είναι μια καλή ευκαιρία για όλους να δηλώσουν τις βασικές τους προτεραιότητες και ανησυχίες», εξήγησε ο κ. Μισέλ.