Υπάρχει ισχυρή προοπτική για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις υπό τη διοίκηση Μπάιντεν, εκτιμά ο γενικός διευθυντής του Miller Centre στο πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια Ουίλιαμ (Μπιλ) Ανθόλις στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ». Όπως γράφει η Μαρία Βασιλείου, ο ελληνοαμερικανός ειδικός, ο οποίος έχει θητεύσει παλαιότερα σε διευθυντικές θέσεις στον Λευκό Οίκο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και θα συμμετάσχει στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, αποκαλύπτει ενδιαφέρουσες στιγμές και πτυχές της στενής σχέσης του Μπάιντεν με την ελληνοαμερικανική κοινότητα και μιλά για τις 100 πρώτες μέρες του αμερικανού προέδρου στον Λευκό Οίκο.
Τι πιστεύει για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις; «Επαγγελματικά, ο Μπάιντεν και ο Μπλίνκεν γνωρίζουν πολύ καλά την Ελλάδα και τα θέματα στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Μπάιντεν ήταν πρόεδρος της επιτροπής διεθνών υποθέσεων και ως αντιπρόεδρος ήταν κοντά στα ζητήματα. Είναι επίσης υποστηρικτής των δημοκρατικών αξιών και ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης αποτελεί μοντέλο μετα-λαϊκιστή ηγέτη. Ετσι τον βλέπει ο Μπάιντεν, ως τον ηγέτη, που δεν έχει λαϊκιστική ρητορική, που ακολουθεί τους επιστήμονες και ακούει τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης. Η προοπτική των ελληνοαμερικανικών σχέσεων είναι πολύ ισχυρή» τονίζει ο Ανθόλις.
«Επίσης, σε προσωπικό επίπεδο, ο Μπάιντεν ενδιαφέρεται για την Ελλάδα και τους Ελληνοαμερικανούς. Είχα την τύχη να συμμετέχω στην ψηφιακή συνάντησή του με την ελληνική κοινότητα για τον εορτασμό της ελληνικής ανεξαρτησίας. Ηταν αξιοσημείωτο πόσο πολλούς Ελληνοαμερικανούς έδειχνε με το δάχτυλό του ο Μπάιντεν στη μεγάλη οθόνη που είχε μπροστά του με τους συμμετέχοντες και τους απευθυνόταν με το όνομά τους. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί τον αποκαλούν «Μπαϊντενόπουλος». Είναι σημαντικό ότι ο Μπάιντεν, χαιρετίζοντας τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο, έστειλε χαιρετίσματα στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο, λέγοντάς του ότι είναι ο κοντινότερος στον Χριστό άνθρωπος, που έχει γνωρίσει. Οι προσωπικοί δεσμοί του Μπάιντεν με την Ελλάδα και τους Ελληνοαμερικανούς είναι σημαντικοί για τις σχέσεις των δύο χωρών. Οι ΗΠΑ θα δουλέψουν με την Ελλάδα μέσω της Ευρώπης, επαναπροσδιορίζοντας τη συμμαχική σχέση στο ΝΑΤΟ, και τις συμμαχίες με τους Ευρωπαίους. Οι σχέσεις δεν θα είναι απλά σε διμερές πλαίσιο, θα είναι σε ένα ευρύτερο επίπεδο».
Ποια είναι τα ορόσημα των 100 ημερών του Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο; «Ο σημαντικότερος νόμος που κατάφερε να περάσει από το Κογκρέσο είναι ο νόμος για την αντιμετώπιση του Covid με το τεράστιο ποσό των 1,9 τρισ. δολαρίων. Δεν γνωρίζω κανέναν που να λέει ότι δεν θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην οικονομία και την επόμενη χρονιά μέχρι τα midterms. Τόσο από την άποψη της παροχής οικονομικής στήριξης σε ανθρώπους που τη χρειάζονται, αλλά και ως πολιτικό ζήτημα ήταν ένα σημαντικό νομοθετικό κομμάτι» λέει ο Ανθόλις. Ως βαθύς γνώστης θεμάτων πολιτικής ηγεσίας τονίζει ταυτόχρονα ότι «η πιο σημαντική περίοδος εργασίας είναι ο πρώτος χρόνος και όχι μόνο οι πρώτες 100 μέρες υπό το πρίσμα της ολοκλήρωσης μιας νομοθετικής ατζέντας».
Πάντως, σημειώνει ότι η διοίκηση Μπάιντεν «έλαβε γρήγορες αποφάσεις όσον αφορά τις τέσσερις κρίσεις που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ, την πανδημία, τη φυλετική δικαιοσύνη, την οικονομική και περιβαλλοντική κρίση» υπογραμμίζοντας, πάντως, ότι υπάρχει μία ακόμη, η πολιτική κρίση.
«Ισχυρή ομάδα»
Πέρα από τον νόμο για τον Covid ο διευθυντής του Miller Centre εκτιμά ως σημαντικό επίτευγμα των πρώτων 100 ημερών την «ισχυρή ομάδα» που επέλεξε ο Μπάιντεν, προσδιορίζοντας παράλληλα τον τρόπο δουλειάς της. «Μέχρι στιγμής επιδεικνύουν έναν τρόπο δουλειάς που είναι ρεαλιστικός με επιχειρηματικό προσανατολισμό και προωθούν αποτελεσματικά την κυβερνητική δουλειά, χωρίς λαϊκίστικα ούτε κομματικά μηνύματα» λέει ο Ανθόλις.
Τι γίνεται, όμως, με τους υψηλόβαθμους αξιωματούχους, που φαίνεται ότι υπάρχει χρονοτριβή στην τοποθέτησή τους; Ο Ανθόλις επεξηγεί ότι στην αμερικανική κυβέρνηση δουλεύουν συνολικά 4 εκατ. άνθρωποι από τους οποίους οι 4 χιλιάδες καθορίζονται από τον πρόεδρο, εκ των οποίων χίλιοι πρέπει να εγκριθούν από το Κογκρέσο. «Μέχρι στιγμής μόνο 36 τοποθετήσεις έχουν εγκριθεί, 88 έχουν προταθεί και εξετάζονται από τη Γερουσία και 47 έχουν προταθεί, αλλά δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει τη διαδικασία αξιολόγησης. Συνολικά, γύρω στα 160 άτομα έχουν προς το παρόν τοποθετηθεί. Η διοίκηση κινείται αργά και προσεκτικά» λέει ο Ανθόλις, ο οποίος έχει διατελέσει παλαιότερα διευθυντής του Ινστιτούτου Brookings.
Ποιοι είναι οι λόγοι; Πρώτον, άργησε η ενσωμάτωση της νεοεκλεγμένης διοίκησης από τους ανθρώπους του Τραμπ τη μεταβατική περίοδο. Επιπλέον, τα γεγονότα που ακολούθησαν με την επίθεση στο Καπιτώλιο και την παραπομπή του Τραμπ οδήγησαν σε αργότερους ρυθμούς το Κογκρέσο, ενώ επιπρόσθετη καθυστέρηση προκλήθηκε λόγω της καθυστέρησης στο αποτέλεσμα των εκλογών στην Τζόρτζια. Ομως, όπως επεξηγεί ο Ανθόλις, προχώρησε γρήγορα η τοποθέτηση ανθρώπων που δεν χρειάζονται έγκριση, οι οποίοι έχουν «τρέξει» την κυβέρνηση τους τελευταίους πέντε μήνες μετά τις εκλογές.
«Η διοίκηση Μπάιντεν είναι προσεκτική, ώστε τα προτεινόμενα άτομα να ανταποκρίνονται στις προτεραιότητες της πολυμορφίας και ένταξης, ώστε η διοίκηση να αντικατοπτρίζει την αμερικανική κοινωνία» τονίζει ο Ανθόλις. «Εχουν γίνει πολύ καλές επιλογές, αλλά χρειάζεται περισσότερη δουλειά. Ο Μπάιντεν δεν έχει δυσκολία επιλογών, αλλά παίρνει πολύ προσεκτικά τις αποφάσεις, το είδαμε στην επιλογή του υπουργού Αμυνας. Θέλει να είναι σίγουρος ότι παίρνει τη σωστή απόφαση».
Ανάμεσα στις θέσεις που φαίνεται να καθυστερούν είναι οι τοποθετήσεις των πρεσβευτών. «Τώρα που έχουν προχωρήσει οι τοποθετήσεις των βοηθών υφυπουργών στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ θα ξεκινήσουν τη συζήτηση για τους πρεσβευτές, με τον Λευκό Οίκο να έχει ισχυρό λόγο» λέει ο Ανθόλις.
«Στην Ελλάδα ο Τζεφ Πάιατ είναι ένας από τους πιο καλύτερους διπλωμάτες καριέρας των ΗΠΑ, και ένας από τους πιο διακεκριμένους πρεσβευτές στην αμερικανική ιστορία. Είχε τοποθετηθεί από τον Ομπάμα στην τελευταία χρονιά του ως προέδρου και παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας Τραμπ, ο οποίος δεν σκέφθηκε ποτέ να τον αντικαταστήσει. Είναι ασυνήθιστη περίπτωση να εξαντλεί πέντε χρόνια σε μία θέση πρεσβευτής, κάτι που έχει κάνει εξαιρετικά αποτελεσματικά, ελπίζω να τον δω στην Αθήνα τον Ιούνιο».
