Ο Martin Jay μέσω του The Strategic Culture Foundation, αναλύει πώς ο ευμετάβλητος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μπήκε στη στρατιωτική γεωπολιτική αντιπαράθεση με τον Πεντάγωνο και τη Ρωσία.
Χρησιμοποιεί μάλιστα τον όρο"Enfant Terrible", που είναι μια γαλλική έκφραση, που παραδοσιακά αναφέρεται σε ένα παιδί που είναι τρομερά ειλικρινές λέγοντας ενοχλητικά πράγματα στους γονείς ή σε άλλους.
Σύμφωνα με τον αναλυτή ο Απρίλιος ήταν ένας μήνας γεμάτος για τους ξένους ανταποκριτές που εδρεύουν στην Άγκυρα. κι οι οποίοι ήταν απασχολημένοι με μια ατελείωτη ροή ειδήσεων σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας στον κόσμο. Αφού καταλάγιασε ο κονιορτός πολλοί αναλυτές μπορεί να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η Τουρκία είναι πλέον πιο απομονωμένη από ποτέ. Είναι όμως έτσι;
Σύμφωνα με τον Martin Jay για τους περισσότερους αναλυτές, η γεωπολιτική της Τουρκίας ήταν πάντα ένας κινούμενος στόχος που κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει πλήρως. Ο αδιαφανής χαρακτήρας της στρατηγικής του Ερντογάν μπέρδεψε ακόμη και το εσωτερικό σκηνικό της χώρας.
Η γεωστρατιωτική στρατηγική που περιελάμβανε ΚΑΙ την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 της Ρωσίας αλλά ΚΑΙ το ότι οι ΗΠΑ θα επιτρέψουν στην Τουρκία να κατέχει επίσης F-35 κατασκευασμένα από τις ΗΠΑ θα αποτελεί για πάντα ένα εγκεφαλικό πείραμα, υποστηρίζει ο αναλυτής.
Η τελική ανακοίνωση που προήλθε από το Πεντάγωνο για την απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 ήρθε στα τέλη Απριλίου και ήταν το τελικό καρφί στο φέρετρο μιας συμφωνίας ανταλλαγής στρατιωτικών εξοπλισμών με τις ΗΠΑ. Το καθοριστικό χτύπημα ακόμη και στις σχέσεις Άγκυρας-Ουάσιγκτον ήρθε λίγες ημέρες αργότερα, όταν ο Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε επίσημα την αναγνώρισή του για τον ρόλο της Τουρκίας στη γενοκτονία των Αρμενίων.
Και εδώ είναι περίπλοκο. Κι εδώ μπαίνει η Ουκρανία στο παιχνίδι. Αν δεν ήταν η συμφωνία Άγκυρας και Κίεβου, ο Ερντογάν θα μπορούσε να στραφεί στους Ρώσους όταν η συμφωνία των F-35 κατέπεσε. Αλλά φευ...
Η ειρωνεία εδώ είναι ότι η Τουρκία ήταν πάντα το καθυστερημένο μέλος του πακέτου του ΝΑΤΟ με στρατηγούς δυτικών χωρών να αμφισβητούν πάντα εάν θα μπορούσε να είναι χρήσιμη εάν η Δύση είχε ποτέ μια σύγκρουση με τη Ρωσία, υποστηρίζει ο Jay.
Τα στενά του Βοσπόρου εμποδίζουν τον ναυτικό στόλο της Ρωσίας να επιστρέψei στη βάση της Μαύρης Θάλασσας για ανεφοδιασμό. Ή τουλάχιστον αυτή είναι η θεωρία. Με την κρίση της Ουκρανίας στα μέσα Απριλίου και τις διχασμένες πρακτικές της Τουρκίας, αυτός ο ρόλος αμφισβητείται όλο και περισσότερο.
Η Τουρκία κυριολεκτικά έσκαψε μια βαθύτερη τρύπα που εδραιώνεται ολοένα και περισσότερο με πολύπλοκες γεωπολιτικές και γεωστρατιωτικές σχέσεις, λέει ο αναλυτής, ωστόσο πιστεύει πως με την πρόσφατη μετατόπιση δεδομένων και δυνάμεων στη Μέση Ανατολή και με παλιούς εχθρούς να γίνονται φίλοι, τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν.
Ο ίδιος ποντάρει στις σχέσεις της Τουρκίας με την Σαουδική Αραβία μέσω Κατάρ, αλλά και στο “ξεπάγωμα” των σχέσεων με την Αίγυπτο.
Η Τουρκία εξακολουθεί να έχει άσσο να παίξει, θεωρεί ο Jay, με τον ρόλο της στη Λιβύη, όπου τις τελευταίες εβδομάδες έχουμε δει μια νέα στάση από τα ΗΑΕ (που επίσης προηγουμένως ήταν εχθρός).
Τέλος ο αναλυτής πιστεύει πως η Άγκυρα εξακολουθεί να έχει αυτόν τον “τεράστιο τρομερό ρόλο με την Ευρωπαϊκή Ένωση”. Ο Ερντογάν δημιουργεί εύκολα πρωτοσέλιδα όπως με το περιστατικό με τον καναπέ και την Ούρσουλα.
Ο Jay καταλήγει πως με τις σχέσεις και με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ στο χαμηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, σε συνδυασμό και με την νέα αντιπαράθεση με τη Ρωσία, δεν θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ πριν η επόμενη κίνηση του Ερντογάν στρέψει σε αυτόν τα φώτα της δημοσιότητας εκ νέου.
