Ακόμα και 35 χρόνια μετά την καταστροφή του αντιδραστήρα του Τσέρνομπιλ στην τότε Σοβιετική Ένωση, εδάφη στην Αυστρία εξακολουθούν να είναι μολυσμένα με ραδιενεργό καίσιο-137, και, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, οι υψηλότερες τιμές καταγράφονται στα ομόσπονδα κρατίδια ‘Ανω Αυστρία, Καρινθία, Σάλτσμπουργκ και Στυρία.
Στις 26 Απριλίου 1986 συνέβη η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα πυρηνική καταστροφή στον κόσμο, όταν, έπειτα από μια προσομοίωση διακοπής ρεύματος, απέτυχε το έκτακτο κλείσιμο του μπλοκ αντιδραστήρων “4” του πυρηνικού σταθμού “Λένιν” στο Τσέρνομπιλ.
Στις 1.23 τα ξημερώματα η εγκατάσταση βρέθηκε εκτός ελέγχου και εξερράγη, με τα ραδιενεργά σωματίδια να ανεβαίνουν μέσα σπό τις φλόγες και ο άνεμος να τα εξαπλώνει στα πέρατα της Ευρώπης και ως εκ τούτου να μολύνεται όχι μόνον το βόρειο τμήμα της σημερινής Ουκρανίας, όπου βρίσκεται το Τσέρνομπιλ.
Το ραδιενεργό νέφος έπληξε κυρίως τη γειτονική Λευκορωσία και τη δυτική Ρωσία και μετά εξαπλώθηκε στη Σκανδιναβία και τη δυτική Ευρώπη, με τον αριθμό των θυμάτων να παραμένει ασαφής μέχρι σήμερα και, ενώ η περιβαλλοντική οργάνωση “Greenpeace” κάνει λόγο για περισσότερους από 90.000 νεκρούς, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει 17.000 νεκρούς.
Ως εξαιρετικά σημαντικό θεωρείται έως σήμερα το γεγονός ότι για την ταχεία ανίχνευση και εκτίμηση της ραδιενεργού μόλυνσης μεγάλης κλίμακας στην Αυστρία, το τότε ομοσπονδιακό υπουργείο Υγείας και Προστασίας του Περιβάλλοντος είχε αρχίσει ήδη από το 1975 να δημιουργεί το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης ακτινοβολίας.
Τότε, στην καταστροφή του Τσερνομπίλ το 1986, ήταν το μοναδικό πλήρως αυτοματοποιημένο δίκτυο μετρήσεων στην Ευρώπη, αλλά στο μεταξύ, συγκρίσιμα συστήματα έχουν δημιουργηθεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος λειτουργεί το αυστριακό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για ακτινοβολίες εκ μέρους του υπουργείου Περιβάλλοντος από το 2003.
Σε σύγκριση με άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, η Αυστρία επιβαρύνθηκε ιδιαίτερα από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν τότε, και ιδιαίτερα είχε πληγεί η ‘Ανω Αυστρία.
35 χρόνια αργότερα, λίγο λιγότερο από το ήμισυ του ραδιενεργού υλικού στα δασικά εδάφη διασπάται, αλλά το καίσιο-137 είναι ακόμη μετρήσιμο, όπως αναφέρει σε σημερινές δηλώσεις του ο Έβαλντ Πλάντοζαρ, ο υπεύθυνος ακτινοπροστασίας του ομόσπονδου κρατιδίου της Στυρίας
Τα δείγματα εδάφους λαμβάνονται στο Τιρόλο κάθε δύο χρόνια και η πράσινη βλάστηση δεν επηρεάζεται πλέον, επισημαίνει ο Στέφαν Τάλερ από το Τμήμα Διαχείρισης Κρίσεων και Καταστροφών αυτού του ομόσπονδου κρατιδίου και ένας λόγος για αυτό είναι ότι οι γεωργικές περιοχές λειτουργούν επανειλημμένα χωρίς να οργώνονται και αυτό οδηγεί σε αραίωση.
Μια ματιά στον χάρτη της Ευρώπης δείχνει ότι η Αυστρία περιβάλλεται σήμερα από περισσότερους από 100 πυρηνικούς αντιδραστήρες και 13 από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ λειτουργούν πυρηνικούς σταθμούς, και, για παράδειγμα, εδώ και χρόνια, το ομόσπονδο κρατίδιο της Καρινθίας αγωνίζεται για το κλείσιμο του πυρηνικού σταθμού Κρίσκο στη Σλοβενία, ο οποίος βρίσκεται σε μια σεισμογενή περιοχή.
