Ο πόλεμος για τα εμβόλια και το γεγονος ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να είναι με την πλάτη στον τοίχο, αφού μόλις πριν λίγα λεπτά έγινε γνωστό νέο ναυάγιο στο σημερινό κρίσιμο ραντεβού ανάμεσα στην AstraZeneca και την Κομισιόν.
Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το πρακτορείο Reuters η εταιρεία αρνήθηκε να παρευρεθεί στο προγραμματισμένο ραντεβού στο οποίο της είχε ζητηθεί να καταθέσει έναν λεπτομερή προγραμματισμό της παράδοσης εμβολίων και πότε θα πραγματοποιηθεί η διανομή στα κράτη μέλη.
Αντί της συνάντησης, η εταιρεία θα απαντήσει γραπτώς στο αίτημα της Επιτρόπου Υγείας Στέλλα Κυριακίδου για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την προβλεπόμενη μείωση κατά 60% των παραδόσεων στην ΕΕ το πρώτο τρίμηνο του 2021 , ανέφερε αξιωματούχος της Επιτροπής, σύμφωνα με το Politico.
Η ρήξη των δύο πλευρών έρχεται μία μέρα μετά τις δηλώσεις του διευθύνοντα συμβούλου της AstraZeneca κατά τις οποίες τονίστηκε πώς η εταιρεία «δεν έχει συμβατική υποχρέωση έναντι της ΕΕ» αλλά «θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για την εφοδιάσει».
Αξιωματούχος της Επιτροπής είπε ότι η εταιρεία είχε πράγματι συμφωνία «βέλτιστης προσπάθειας» σχετικά με τις παραδόσεις, αλλά υπέγραψε συμφωνία προαγοράς που περιελάμβανε την υποχρέωση ότι η εταιρεία έχει την κατασκευαστική ικανότητα να παραδίδει τις δόσεις.
Οι Γερμανοί έβαλαν στο στόχαστρο την Στέλλα Κυριακίδου
Το βιογραφικό της Επιτρόπου Υγείας παραθέτει η εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), σχολιάζοντας παράλληλα τους χειρισμούς της στο θέμα των εμβολιασμών. Όπως επισημαίνει, η Στέλλα Κυριακίδου «σπούδασε Ψυχολογία στο Ρέντινγκ και στο Μάντσεστερ. Το καταλαβαίνει κανείς όταν μιλάει αγγλικά. Άρχισε τη σταδιοδρομία της στο κυπριακό υπουργείο Υγείας το 1979 ως ψυχολόγος για παιδιά και νέους. Αργότερα έγινε γνωστή στον αγώνα για την καταπολέμηση του καρκίνου. Η ίδια έχει νοσήσει δύο φορές, ενώ από το 2004 διευθύνει την οργάνωση Europa Donna, έναν σύνδεσμο ομάδων αυτοβοήθειας που στηρίζει την προσπάθεια για έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση της ασθένειας. Το 2006 εξελέγη στην κυπριακή Βουλή με το χριστιανοδημοκρατικό κόμμα ΔΗΣΥ, στο οποίο ανήκε μέχρι την αναχώρησή της για τις Βρυξέλλες το 2019. Το προφίλ της ταίριαζε ιδανικά με τη νέα της θέση, στην οποία θα πρέπει να εκπληρώσει μία κύρια προεκλογική υπόσχεση των Ευρωπαίων Χριστιανοδημοκρατών: μία ευρωπαϊκή στρατηγική για την καταπολέμηση του καρκίνου».
Η εφημερίδα της Φρανκφούρτης αξιολογεί με κριτική διάθεση τους χειρισμούς της Επιτρόπου στο ζήτημα των εμβολίων: «Όταν η Κομισιόν άρχισε να δέχεται κριτική για τα προβλήματα στην παράδοση των εμβολίων, δεν θέλησε να δώσει στόχο. Φυσικά η διαπραγμάτευση για τα συμβόλαια είχε γίνει υπό τη δική της πολιτική επίβλεψη. Η ίδια δεν επέδειξε τη διαφάνεια, την οποία τώρα απαιτεί από τις κατασκευάστριες εταιρίες. Ελάχιστες λεπτομέρειες αποκάλυπτε στην αρχή, επί σειρά ημερών δίνονταν εσφαλμένες πληροφορίες και αυτό ενίσχυε την εντύπωση ότι η Κομισιόν δεν είχε υπό έλεγχο την κατάσταση».
Τα νεύρα έχουν κλονιστεί
«Αντιπαραγωγική» κρίνει την επίθεση στη φαρμακευτική βιομηχανία η ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung (ΝΖΖ). Όπως επισημαίνει, σύμφωνα με τη DW, στις πρωτεύουσες σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών χωρών τα νεύρα έχουν κλονιστεί. Καθημερινά οι πολιτικοί αντιμετωπίζουν την κατηγορία ότι έχουν καθυστερήσει με τα προγράμματα εμβολιασμού απέναντι στις ΗΠΑ ή ακόμη και απέναντι στο Ισραήλ. Πιο γρήγορα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο κινείται μόνο η Μ.Βρετανία, η οποία όμως έχει εγκαταλείψει την ΕΕ και ακολουθεί τον δικό της δρόμο. Με δεδομένη την τεράστια πίεση, το τελευταίο που χρειάζονται αυτή τη στιγμή οι Ευρωπαίοι ηγέτες και τα μέλη της Κομισιόν είναι η είδηση για προβλήματα στην παρασκευή εμβολίων. Αλλά ήταν δεδομένο ότι δεν θα κυλήσουν όλα ομάλα, ιδιαίτερα στο αρχικό στάδιο μίας τόσο γιγαντιαίας επιχείρησης, όπως η παρασκευή δεκάδων εκατομμυρίων νέων εμβολίων για μία πρωτόγνωρη πανδημία.
Το σχόλιο της Süddeutsche Zeitung: Το γεγονός ότι η AstraZeneca μπορεί να προμηθεύσει λιγότερα εμβόλια από όσα είχε συμφωνήσει, είναι μία ακόμη αποτυχία για την ΕΕ. Ακόμα χειρότερα: Υπάρχει η υποψία ότι η εταιρεία προσπαθεί να κοροϊδέψει την ΕΕ. Η επιχείρηση έχει εισπράξει σημαντική προπληρωμή, αλλά προφανώς δεν άρχισε να παρασκευάζει εγκαίρως τις δόσεις που είχαν παραγγελθεί- ή ενδεχομένως το πολύτιμο εμπόρευμα έχει πωληθεί αλλού.
Μία απάντηση στις αιτιάσεις της Κομισιόν- και όχι μόνο- για καθυστερημένη προμήθεια εμβολίων δίνει ο επικεφαλής της AstraZeneca Πασκάλ Σοριό, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Die Welt. Απαντώντας στο ερώτημα, εάν είχε δώσει συγκεκριμένες υποσχέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Σοριό απαντά: «Αυτό δεν ισχύει. Αυτό που υποσχεθήκαμε ήταν να καταβάλλουμε best effort, τη μέγιστη δυνατή προσπάθεια. Ο λόγος ήταν ότι οι Βρυξέλλες ήθελαν να παραλάβουν τα εμβόλια λίγο-πολύ ταυτόχρονα με τους Βρετανούς, παρότι εκείνοι είχαν υπογράψει τρεις μήνες νωρίτερα. Γι αυτό είπαμε ότι θα το προσπαθήσουμε, αλλά δεν είχαμε δεσμευθεί με κάποιο συμβόλαιο. Μας αρέσουν οι φιλόδοξοι στόχοι, αλλά δεν είχαμε δώσει καμία εγγύηση».
Η ανακοίνωση όταν έπεσαν οι υπογραφές
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε σε μια πρώτη συμφωνία με τη φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca για την αγορά πιθανού εμβολίου κατά της COVID-19, καθώς και για τη δωρεά εμβολίων σε χώρες χαμηλού και μέσου εισοδήματος ή για την ανακατεύθυνσή τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η εν λόγω συμφωνία ακολουθεί τα θετικά βήματα της ολοκλήρωσης των διερευνητικών συνομιλιών με τη Sanofi-GSK, όπως ανακοινώθηκε στις 31 Ιουλίου, και με την Johnson & Johnson, όπως ανακοινώθηκε στις 13 Αυγούστου. Η Επιτροπή έχει πλέον συμφωνήσει τη βάση ενός συμβατικού πλαισίου ούτως ώστε, μόλις το εμβόλιο της AstraZeneca αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό κατά της COVID-19, να αγοράσει 300 εκατομμύρια δόσεις για λογαριασμό των κρατών μελών της ΕΕ, με την επιλογή να αγοράσει 100 εκατομμύρια πρόσθετες δόσεις. Η Επιτροπή συνεχίζει να συζητά παρόμοιες συμφωνίες με άλλους παρασκευαστές εμβολίων.
Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε: «Οι εντατικές διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξακολουθούν να φέρνουν αποτελέσματα. Η σημερινή συμφωνία αποτελεί τον πρώτο ακρογωνιαίο λίθο όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα εμβόλια. Η εν λόγω στρατηγική θα μας επιτρέψει να παράσχουμε στο μέλλον εμβόλια στους Ευρωπαίους, καθώς και στους εταίρους μας σε άλλα μέρη του κόσμου.»
Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, δήλωσε: «Σήμερα, μετά από εβδομάδες διαπραγματεύσεων, συνάψαμε την πρώτη συμφωνία προαγοράς υποψήφιου εμβολίου από την ΕΕ. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την AstraZeneca για την εποικοδομητική της συνεργασία σ' αυτή τη σημαντική συμφωνία για τους πολίτες μας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε άοκνα για την ένταξη περισσότερων υποψήφιων εμβολίων στο ευρύ χαρτοφυλάκιο εμβολίων της ΕΕ. Η πιο ασφαλής στρατηγική εξόδου για την προστασία των πολιτών μας και του υπόλοιπου κόσμου από τον κορονοϊό παραμένει ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο.»
Η συμφωνία που εγκρίθηκε σήμερα θα χρηματοδοτηθεί από το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης, τα κονδύλια του οποίου χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία χαρτοφυλακίου πιθανών εμβολίων τα οποία θα διαθέτουν διαφορετικά προφίλ και θα παρασκευάζονται από διαφορετικές εταιρείες.
Το υποψήφιο εμβόλιο της AstraZeneca βρίσκεται ήδη στη φάση ΙΙ/ΙΙΙ με κλινικές δοκιμές μεγάλης κλίμακας, μετά τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα της φάσης Ι/ΙΙ όσον αφορά την ασφάλεια και την ανοσογονικότητα.
Η απόφαση για τη στήριξη του εμβολίου που προτείνει η AstraZeneca βασίζεται, μεταξύ άλλων, σε έγκυρη επιστημονική προσέγγιση και στη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία [εμβόλιο βάσει μη πολλαπλασιαζόμενου ανασυνδυασμένου αδενοϊού σε χιμπατζή (ChAdOx1)], στην ταχύτητα παράδοσης σε κλίμακα, στο κόστος, στον επιμερισμό του κινδύνου, στην ευθύνη και στην παραγωγική ικανότητα για την προμήθεια εμβολίων στο σύνολο της ΕΕ.
Οι κανονιστικές διαδικασίες θα είναι ευέλικτες, αλλά θα παραμείνουν αυστηρές. Από κοινού με τα κράτη μέλη και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τις υφιστάμενες ευελιξίες του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ για την επιτάχυνση της έγκρισης και της διαθεσιμότητας επιτυχών εμβολίων κατά της COVID-19. Σ' αυτές περιλαμβάνεται η ταχεία διαδικασία έγκρισης και η ευελιξία όσον αφορά την επισήμανση και τη συσκευασία.
