Φρένο στην τουρκική αμυντική βιομηχανία βάζουν οι κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών θέτοντας σε κίνδυνο δεκάδες στρατιωτικά προγράμματα της Άγκυρας, τόσο για ένταξη στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όσο και για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.
Η μεγάλη εξάρτηση της Άγκυρας σε αμερικανική τεχνογνωσία, υλικά αλλά και εξουσιοδοτήσεις για την κατασκευή πτητικών και πυραυλικών συστημάτων αλλά και πολεμικών πλοίων, απειλούν την πολυδιαφημιζόμενη τουρκική αμυντική βιομηχανία με κατάρρευση.
Ένα από τα πρώτα θύματα των κυρώσεων φαίνεται πως είναι το πρόγραμμα κατασκευής 100 ελικοπτέρων Τ-70, τα οποία αποτελούν αντίγραφα των αμερικανικών Black Hawk και κατασκευάζονται στην Τουρκία κατόπιν παραχώρησης των σχετικών αδειών. Με την επιβολή των κυρώσεων, η Τουρκία δεν θα μπορεί να ολοκληρώσει το πρόγραμμα αλλά ούτε και να εξάγει τα ελικόπτερα σε άλλες χώρες.
«Αυτό το πρόγραμμα είναι και το πρώτο που θα επηρεαστεί επειδή η διαδικασία για την υλοποίηση του, περιλαμβάνει την έκδοση αδειών από μέρους των αμερικανικών εταιρειών που παράγουν τα κομμάτια για τα ελικόπτερα, προς τις τουρκικές εταιρείες. Με την απαγόρευση, το πρόγραμμα αυτό θα σταματήσει και θα ανασταλεί», λέει ο Φαίδων Καραιωσηφίδης, Αεροναυπηγός – Διευθυντής περιοδικού "Πτήση"
Παρελθόν φαίνεται πως αποτελεί σύντομα και το φιλόδοξο σχέδιο αναβάθμισης των τουρκικών F-16 με σύγχρονο ραντάρ που κατασκευάζει η τουρκική εταιρεία Aseslan. Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι το ραντάρ αυτό θα είναι πολύ ανώτερο από εκείνο που θα φέρουν τα αναβαθμισμένα ελληνικά F-16, όμως χωρίς αμερικανική βοήθεια και τεχνογνωσία, το σχέδιο αυτό πρόκειται να ναυαγήσει.
Και για τα αεροσκάφη και για τα πλοία επιφανείας. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι ένα σημαντικό μέτρο. Διότι, τα περισσότερα οπλικά συστήματα που φέρουν τα πλοία, τα υποβρύχια, οι φορείς που κατασκευάζονται στην Τουρκία είναι αμερικανικής προέλευσης» αναφέρει ο Στέλιος Φενεκος,ναυαρχος Ε.Α.
Εν αμφιβόλω τίθεται και η εξαγωγή της υ κορβέτας ADA, η οποία φέρει κυρίως αμερικανικά οπλικά και ηλεκτρονικά συστήματα. Η Άγκυρα σχεδίαζε να πουλήσει 4 κορβέτες στο Πακιστάν όμως η εξαγωγή τους πέφτει σε τοίχο μετά τις αμερικανικές κυρώσεις.
Αυτή τη στιγμή, με την απαγόρευση αυτή, ουσιαστικά υπάρχει μια καθολική άρση της δυνατότητας της Τουρκίας να εξάγει προϊόντα τα οποία ενσωματώνουν αμερικανική τεχνολογία, σημειώνει ο κ. Καραιωσηφίδης.
Την ίδια τύχη είχε και το τουρκικό ελικόπτερο T-129, το οποίο ήταν εφοδιασμένο με αμερικανικούς κινητήρες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν μπλοκάρει την εξαγωγή 50 ελικοπτέρων στο Πακιστάν με την Τουρκία να αναζητά νέους πελάτες στη διεθνή αγορά. Πλέον, ακόμη και αυτό το ενδεχόμενο απομακρύνεται μετά την απαγόρευση εξαγωγών αμερικανικών αμυντικών υλικών.
Οι κυρώσεις απειλούν συνολικά την βιωσιμότητα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, αφού όχι μόνο σταματάει η χορήγηση δανείων και πιστώσεων από την αμερικανική τράπεζα εξαγωγών αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να απαιτήσουν την ίδια στάση και από άλλους διεθνείς χρηματοοικονομικούς οργανισμούς.
«Επειδή ακριβώς επιβάλλονται στην στρατιωτική βιομηχανία της Τουρκίας και ταυτόχρονα απαγορεύουν και την μετάδωση αμερικανικής τεχνολογίας αλλά και την χρηματοδότηση μέσω τραπεζών, πέραν του περιορισμού για την βίζα σε πρόσωπα, είναι γεγονός ότι μπορούν να επηρεάσουν σημαντικές δραστηριότητες της Τουρκίας» υπογραμμίζει ο κ. Φενεκος.
Την ίδια ώρα, αν η Τουρκία δεν αλλάξει στάση, δεν αποκλείεται η επιβολή και νέων, ακόμη πιο αυστηρών κυρώσεων που θα επηρεάσουν και τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις.
Η Τουρκία μπορεί επίσης να τιμωρηθεί με το να περιοριστεί η δυνατότητα της να έχει πρόσβαση σε αμερικανική τεχνολογία, σε αμερικανικά όπλα, σε αμερικανική εκπαίδευση, σε αμερικανική συνεργασία λέει ο κ. Καραιωσηφίδης
Η εξέλιξη αυτή πάντως, φέρνει την Τουρκία ένα βήμα πιο κοντά και στην οριστική αποπομπή από το πρόγραμμα των αεροσκαφών F-35 ενώ χωρίς την αμερικανική βοήθεια, η ανάπτυξη τουρκικού μαχητικού 5ης γενιάς, μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΟΠΛΑ ΠΟΥ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
-F-16 ραντάρ τύπου AESA
-Ελικόπτερα τύπου T-70 κατασκευή υπό αμερικανική άδεια
-Κορβέτα ADA αδυναμία εξαγωγής στο Πακιστάν
-Ελικόπτερο Τ-129 απαγόρευση εξαγωγής
1. Αναβάθμιση F16 με ραντάρ AESA (αντίστοιχο με τα ελληνικά VIPER). Η Τουρκία εισάγει εξαρτήματα και τεχνογνωσία για να αναπτύξει το δικό της ραντάρ για μαχητικά F-16. Υπάρχει κίνδυνος να σταματήσει η προμήθεια υλικών και σχεδίων προς την Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία.
2. Ελικόπτερα S-70. H Τουρκία είχε εξασφαλίσει την άδεια για την κατασκευή του αμερικανικού ελικοπτέρου S-70, με το όνομα Τ-70. Το εγχείρημα αυτό κινδυνεύει αν οι ΗΠΑ ανακαλέσουν τις σχετικές άδειες.
3. Κορβέτα ADA. Μεγάλη εξάρτηση σε αμερικανικό υλικό. Η κορβέτα κατασκευάζεται στην Τουρκία και πρόκειται να πουληθεί στο Πακιστάν. Ίσως οι αμερικανοί μπλοκάρουν την εξαγωγή.
4. Ελικόπτερο Τ-129. Κατασκευάζεται στην Τουρκία με ιταλικό σκαρί και αμερικανικούς κινητήρες. Στο παρελθόν, η Τουρκία ήθελε να πουλήσει 50 ελικόπτερα στο Πακιστάν και οι ΗΠΑ μπόκαραν την εξαγωγή του κινητήρα τους. Σήμερα η Τουρκία αναζητεί κινητήρες στην διεθνή αγορά προκειμένου να μπορέσει να εξάγει τα ελικόπτερα.