Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαμαρτύρεται και κατηγορεί συνεχώς πως μια διεθνής συνωμοσία κατά της Τουρκίας προσπαθεί να αποτρέψει τη χώρα του από το να γίνει μία παγκόσμια υπερδύναμη. Η τουρκική λίρα κατρακυλά και προσπαθεί να σώσει ό,τι σώζεται στο εσωτερικό της χώρας, εξαπολύοντας επιθέσεις σε δυτικά κράτη αλλά και με την εμπλοκή της Τουρκίας σε όποια σύρραξη συμβαίνει στη γύρω περιοχή.
Οι θεωρίες συνωμοσίας αποτελούν από καιρό χαρακτηριστικό της πολιτιστικής και πολιτικής ζωής στην Τουρκία, σίγουρα μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και κατά τη διάρκεια της 17χρονης κυριαρχίας του, οι πολιτικοί κριτικοί κατηγόρησαν τον Ερντογάν ότι πυροδοτεί τον μακροχρόνιο τουρκικό φόβο ότι περιβάλλεται από ξένες δυνάμεις και περιβάλλεται από σκιώδεις εξωτερικές δυνάμεις που θέλουν να αποδυναμώσουν τη χώρα και να την εμποδίσουν να αποκαταστήσει το οθωμανικό μεγαλείο, αναφέρει αμερικανική ιστοσελίδα.
«Ενεργοποιώντας τις τρέχουσες διαμάχες στην Ανατολική Μεσόγειο, η [τουρκική] ηγεσία χρησιμοποιεί μια αφήγηση που περιστρέφεται γύρω από θέματα όπως η κατάκτηση - αναφέρεται στην οθωμανική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453, μάχες και πολέμους, ένα τεράστιο [και απροσδιόριστο] αφήγημα για επιστροφή στη δόξα», σημείωσε ο Marc Pierini, αναλυτής της ερευνητικής ομάδας Carnegie Europe.
Η συχνή καταγγελία του Ερντογάν σχετικά με μια αντι-τουρκική ξένη συνωμοσία κινδυνεύει να μετατραπεί σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία, προειδοποιεί ορισμένους αναλυτές και δυτικούς διπλωμάτες.
Η Άγκυρα φαίνεται όλο και πιο πρόθυμη να αμφισβητήσει τους συμμάχους και τους εχθρούς της, απαιτώντας ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στην παγκόσμια σκηνή.
Όπως αναφέρουν όμως Δυτικοί διπλωμάτες και αναλυτές, εαν τα δυτικά έθνη κυρίως όσα συνορεύουν με την Τουρκία, αρχίσουν να συντονίζουν στρατηγικές περιορισμού, θα είναι συνέπεια της επιθετικότητας του Ερντογάν να επεκτείνει, μέσω διεκδικητικής διπλωματίας και στρατιωτικών μέσων, της τουρκικής επιρροής στη Μεσόγειο, του Αιγαίου και του Εύξεινου Πόντου.
Γίνεται ολοένα και πιο φανερό, πως οι εταίροι του ΝΑΤΟ στην Τουρκία κουράζονται με τις επιθετικές γεωπολιτικές φιλοδοξίες του Ερντογάν και τους ανεπιθύμητους ισχυρισμούς εναντίον των γειτόνων του.
«Το σύνολο των πολιτικών και των δράσεων της Τουρκίας έχει πλέον φτάσει σε σημείο επικίνδυνης κλιμάκωσης», σύμφωνα με τους αναλυτές Heather Conley και Rachel Ellehuus του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), μια ερευνητική ομάδα στην Ουάσινγκτον.
Σημείωσαν δε, σε ένα σχόλιο του CSIS ότι οι ενέργειες του Ερντογάν «προκαλούν ουσιαστικά τη συνοχή της συλλογικής αμυντικής στάσης του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο και αποδυναμώνουν την πολιτική συνοχή του».
Η αντιπαράθεση της Τουρκίας με συμμάχους και γείτονες έχει αυξηθεί από το 2015, όταν ο Ερντογάν υιοθέτησε ως πολιτική το λεγόμενο Δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, που καταρτίστηκε αρχικά από τον Τούρκο Ναύαρχο Cem Gurdeniz το 2006. Το δόγμα σκιαγράφησε έναν φιλόδοξο στόχο να επεκτείνει την τουρκική επιρροή με στόχο τη βελτίωση πρόσβαση σε σημαντικές πηγές ενέργειας και άλλους οικονομικούς πόρους. Η εφαρμογή του έχει δει τον Ερντογάν να καταφεύγει σε ad hoc ρυθμίσεις, να αντιστρέφει διμερείς αντιλήψεις και να υποχωρεί σε πολυμερείς συμφωνίες και τις τουρκικές υποχρεώσεις προς το ΝΑΤΟ - δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερη περιφερειακή αστάθεια, λένε οι επικριτές.
Μπορεί ο Ερντογάν να βλέπει μια αντι-Τουρκική διεθνή συνωμοσία, όμως όπως αναφέρουν ορισμένοι αναλυτές έχει βοηθηθεί από την απουσία συντονισμού μεταξύ των δυτικών συμμάχων, αλλά και την απουσία κυρώσεων σε βάρος της τουρκικής προκλητικότητας, ιδιαίετρα στην Α. Μεσόγειο.
Όσον αφορά στις ΗΠΑ, μέχρι στιγμής δεν έχουν φανει ενεργά στον διπλωματικό χάρτη με έργα. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο δήλωσε ότι η παράνομη γεώτρηση της Τουρκίας στα κυπριακά ύδατα είναι «απαράδεκτη», αλλά η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει παρακολουθήσει συγκεκριμένη δράση και δεν έχει επιβάλει ακόμη κυρώσεις για την πρόσφατη αγορά του ρωσικού πυραυλικού αμυντικού συστήματος S-400 από την Τουρκία, μια εξαγορά που θεωρείται ότι παραβιάζει τις δεσμεύσεις της Άγκυρας στο ΝΑΤΟ.
Δυτικοί διπλωμάτες και αναλυτές λένε ότι υπάρχουν αυξανόμενα σημάδια, ωστόσο, ότι οι εταίροι του ΝΑΤΟ της Τουρκίας είναι επιφυλακτικοί για τον περιπετειώδη και τον στρατηγικό χαρακτήρα του Ερντογάν. Οι "προβλέψεις" βέβαια αναφέρουν πως κρίσιμο ρόλο θα παίξει το επόμενο έτος, όταν ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Joe Biden εισέλθει στον Λευκό Οίκο.
Ο Ερντογάν συγκρούστηκε συχνά με τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά η Ουάσινγκτον απέφυγε την αντιπαράθεση με την Άγκυρα και επέλεξε τη σύναψη συμφωνιών. Οι δύο ηγέτες εκτός από τις συναλλαγές που φαίνεται ότι είχαν, "έστησαν" και ένα κοινό μέτωπο απέναντι στην ΕΕ.
Από τις εκλογές των ΗΠΑ, ο Ερντογάν έχει δείξει σημάδια ότι ξέρει ότι θα πρέπει να προσαρμοστεί. Λίγες ώρες μετά τις εκλογές των ΗΠΑ, ο γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαράκ, παραιτήθηκε από υπουργός οικονομίας της Τουρκίας. Ο Albayrak είχε μια στενή φιλία με τον Jared Kushner, τον γαμπρό του Trump.
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει επίσης δεσμευτεί από τις εκλογές να ξεκινήσει μια περίοδο οικονομικών και νομικών μεταρρυθμίσεων, λέγοντας ότι θα δώσει προτεραιότητα στη νομοθεσία για την ενίσχυση της δημοκρατίας και τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μια ανακοίνωση που θεωρείται ευρέως ότι προβλέπει τις μεταβαλλόμενες συνθήκες στην Ουάσινγκτον. Ο Μπάιντεν έχει υποσχεθεί να φιλοξενήσει τον επόμενο χρόνο μια παγκόσμια διάσκεψη κορυφής για τη δημοκρατία.
