Στις αρχές Οκτωβρίου, όπως προκύπτει από τις απρόοπτες εξελίξεις, οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν για να συζητήσουν το μέλλον της Ευρώπης. Θα αφιερώσουν λίγα λεπτά στο Brexit. Την τιμητική της θα έχει και η υπόθεση Ναβάλνι, ενώ θα κυριαρχήσει η αντιμετώπιση της πανδημίας. Αυτό όμως που πρέπει πραγματικά να τους απασχολήσει είναι η Τουρκία, η μεγαλύτερη, μέχρι σήμερα, απειλή για την ΕΕ.
Για τον Brexit, όπως και τον κορονοιό, δεν υπάρχει ακόμη θεραπεία. Η Ρωσία επιστρέφει στην ημερήσια διάταξη με την επιβεβαίωση της απόπειρας δολοφονίας του επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Alexei Navalny. Και η δημοκρατική εξέγερση στη Λευκορωσία χρειάζεται τη στήριξη όλων. Αυτά είναι τα δεδομένα. Όμως εκεί που πρέπει όλοι να στρέψουν το βλέμμα είναι στα ανατολικά, στη νέα απειλή που κάνει αισθητή την παρουσία της.
Μιλώντας την περασμένη εβδομάδα, ο πρώην Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ , εξέφρασε τις ανησυχίες του για την Τουρκία. Για τον Ολάντ , ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, γνωστός τώρα σε διπλωματικούς κύκλους ως «Σουλτάνος», ήταν πάντοτε απειλή για την Ευρώπη. Έχει οδηγήσει την Τουρκία σε οικονομική καταστροφή και τώρα ψάχνει απεγνωσμένα μία νίκη κρούοντας το εθνικιστικό τύμπανο προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή των ανθρώπων από τα αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα.
«Ο Ερντογάν επιδιώκει να στρατιωτικοποιήσει την ανατολική Μεσόγειο, ζητώντας παράλληλα αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών. Έχει παραβεί τις υποχρεώσεις του ΝΑΤΟ αγοράζοντας ρωσικούς πυραύλους. Έχει φυλακίσει εκατοντάδες δημοσιογράφους και πολιτικούς του αντιπάλους. Έχει εμμονή με τον ισλαμισμό, προωθώντας το Ισλάμ στην Ευρώπη και έχει μετατρέψει δύο από τους καλύτερους βυζαντινούς χριστιανικούς καθεδρικούς ναούς στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμιά. Παρεμβαίνει κατάφωρα στην πολιτική των ευρωπαϊκών χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας, πραγματοποιώντας τεράστιες πολιτικές συγκεντρώσεις και επιμένει ότι οι Τούρκοι πολίτες της ΕΕ οφείλουν πίστη μόνο στην Τουρκία. Ο περιπέτειές του στη Συρία και ο πόλεμος του εναντίον των Κούρδων αποτελούν κίνδυνο για όλους καθώς τα μεταναστευτικά ρεύματα οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτόν. Η συμμαχία του με τη Λιβύη ήταν μια πράξη παράλογη, παράνομη και επιθετική».
«Η Ελλάδα και η Κύπρος προσπαθούν και πρέπει να λάβουν περισσότερη στήριξη από την ΕΕ».
«Οι τοποθετήσεις του Ολάντ ήρθαν σαν μελωδία στα αυτιά των Ελλήνων υπουργών που παρευρίσκονταν στη διάσκεψη», αναφέρει ο Βρετανός, πρώην πολιτικός, Denis MacShane σε άρθρο του στον «Independent». Οπως λέει ωστόσο, το βασικό πρόβλημα της χώρας μας είναι η άρνηση της Γερμανίας να πάρει ξεκάθαρη θέση.
«Στρατηγική υπομονή» συνιστά ο Γκάμπριελ απέναντι στην Τουρκία
Στην ίδια διάσκεψη, μετά τον Ολάντ, τον λόγο πήρε ο πρώην ηγέτης των σοσιαλιστών στη Γερμανία, Σίγκμαρ Γκάμπριελ, που διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών της χώρας από το 2017 ως το 2018.
Για τον Γκάμπριελ, αν επιβάλλονταν κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας για τους S-400 ή αν η χώρα οδηγούνταν εκτός της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας, τότε η Τουρκία θα εξελισσόταν γρήγορα σε πυρηνική δύναμη. Ο Γερμανός πολιτικός πρόσθεσε πως αν η αλληλεγγύη προς την Ελλάδα έφερνε μέτρα σε βάρος του Ερντογάν, τότε η Ευρώπη θα έπρεπε να χτίσει νέους τοίχους σε όλα της τα σύνορα, συμπεριλαμβανομένων και των εσωτερικών, σε χώρες όπως η Ουγγαρία, καθώς ο Ερντογάν θα έστελνε εκατομμύρια ή και περισσότερους πρόσφυγες στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Γκάμπριελ: Αν η εξωτερική πολιτική της ΕΕ είναι vegeterian, της Γερμανίας είναι… vegan
Για τον Σίγκμαρ Γκάμπριελ το βασικό πρόβλημα στην περιοχή μας είναι οι ΗΠΑ που δεν μοιάζουν έτοιμες να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία. Για τον Γερμανό η μόνη απάντηση για την ώρα είναι «στρατηγική υπομονή», πολιτική την οποία προκρίνει ο Γκάμπριελ και απέναντι στον Πούτιν. «Αν η εξωτερική πολιτική της ΕΕ είναι χορτοφαγική, η γερμανική εξωτερική πολιτική είναι βίγκαν», δήλωσε σαρκαστικά ο Γκάμπριελ.
ΕΕ και Γερμανία έχουν δεμένα τα χέρια απέναντι στην Τουρκία
Ο Βρετανός αναλυτής περιέγραψε πως ΕΕ και Γερμανία έχουν δεμένα τα χέρια απέναντι στην Τουρκία και το στήριξε στις δηλώσεις της Ντανιέλα Σβάρτσερ, διευθύντριας του German Council on Foreign Relations και συμβούλου του ύπατου εκπροσώπου Εξωτερικής Πολιτικής και Αμυνας της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.
Οπως σημείωσε η Γερμανίδα, η πίεση για κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας είναι «περίπλοκη με μια σειρά από τρόπους: κατά πόσο πρέπει να επιβληθούν, σε ποιο βαθμό, υπό ποιους όρους και υπό ποιες προϋποθέσεις θα έπρεπε να αρθούν. Δεν έχουμε φτάσει ακόμη στο σημείο ευρέων και σκληρών κυρώσεων».
Για τον Μακσέιν, αυτή ακριβώς είναι η βίγκαν εξωτερική πολιτική του Βερολίνου και των Βρυξελλών που μέμφθηκε ο Γκάμπριελ. Το θέμα της στάσης απέναντι στην Τουρκία, αναφορικά με την απειλή σε βάρος της Ελλάδας είναι περίπλοκο, δαιδαλώδες και χαμένο από κάθε άποψη, για πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Τι θα πράξει τελικά η Ευρώπη απέναντι στην Τουρκία;
Πρόσφατα, λέει ο Βρετανός, ο υπουργός Εξωτερικών της Μάλτας υποστήριξε πως απαιτείται εξαντλητικός διάλογος. «Αν μια δύναμη στο μέγεθος της Τουρκίας απειλούσε να καταλάβει το μικρό νησάκι της Μάλτας, Γκόζο, θα ήταν ο πρώτος που θα ζητούσε αλληλεγγύη και στήριξη από την ΕΕ», σημειώνει δηκτικά ο πρώην υπουργός.
Την Τρίτη, σημειώνει κλείνοντας ο Μακσέιν, η Γερμανίδα καγκελάριος, ο Σαρλ Μισέλ και ο Ερντογάν θα επικοινωνήσουν μέσω τηλεδιάσκεψης. «Η Ελλάδα είναι το βασικό θέμα συζήτησης. Θα επιτρέψει η εξωτερική πολιτική των χορτοφάγων και των βίγκαν της ΕΕ στον σαρκοφάγο Ενρτογάν να πάρει ένα κομμάτι από το Αιγαίο;».