Τη σημασία του εθνικού συμφέροντος σε περιόδους κρίσης τονίζει το think tank Gatestone Institute, τονίζοντας πως η "ουτοπία αλληλεγγύης" που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και δεκαετίες κατέρρευσε, καθώς το σύνολο των κρατών-μελών αντιμετωπίζει την πανδημία σε καθαρά εθνικό επίπεδο.
Ο Covid-19 έστειλε στα σκουπίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, φέρνει στο επίκεντρο το εθνικό συμφέρον αναλύει το Gatestone institute τονίζοντας ότι εμπρός στον φόβο κατέρρευσε το ιδεολόγημα της Ενωμένης Ευρώπης και έφερε στο επίκεντρο το εθνικό συμφέρον.
Υπό τον φόβο του κορωνοιού οι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκλεισαν αμέσως τα σύνορα γιατί μέλημα τους ήταν να προστατέψουν τους πολίτες της χώρας τους όχι τους πολίτες της Ευρώπης. Στην πρώτη μεγάλη δυσκολία, η Ευρωπαϊκή Ένωση πετάχθηκε στο καλάθι των αχρήστων.
Καθώς η πανδημία του κορωνοϊού επιδεινώνεται στην Ευρώπη - όπου περισσότεροι από 350.000 άνθρωποι έχουν πλέον διαγνωστεί με κορωνοϊό (COVID-19) και 18.000 πέθαναν - οι θεμελιώδεις πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταρρέουν ένας προς έναν.
Αντιμέτωπα με μια υπαρξιακή απειλή, τα κράτη μέλη της ΕΕ, απομακρύνθηκαν για να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Αντί να δράσει η Ευρώπη ως ενιαίο μπλοκ απέναντι στον κορωνοιό, πρόταξε ενστικτωδώς το εθνικό συμφέρον.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες που επέκριναν τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την προώθηση της ιδέας "Πρώτα η Αμερική", τώρα υιοθετούν πλήρως τον εθνικισμό που δημοσίως ισχυρίζονται ότι περιφρονούν. Από τότε που ξέσπασε η επιδημία, οι Ευρωπαίοι έδειξαν ελάχιστη αλληλεγγύη που επί δεκαετίες προβάλλεται στον υπόλοιπο κόσμο ως θεμέλιος λίθος της ευρωπαϊκής ενότητας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσιάστηκε ως μια υπερεθνική ένωση κρατών αλλά αποδείχθηκε ότι είναι μια κενή μυθοπλασία. Τις τελευταίες εβδομάδες, τα κράτη μέλη της ΕΕ έκλεισαν τα σύνορά τους, απαγόρευσαν τις εξαγωγές κρίσιμων προμηθειών και διακράτησαν την ανθρωπιστική βοήθεια.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εγγυητής του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος, αντιμετώπισε με την απαράμιλλη περιφρόνηση την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, την Ιταλία, στη μοναδική ώρα ανάγκης. Τα κράτη μέλη που πλήττονται χειρότερα από την πανδημία - η Ιταλία και η Ισπανία – δεν αντιμετωπίστηκαν με αλληλεγγύη.
Οι σπόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης φυτεύτηκαν στις στάχτες του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Τον Μάιο του 1949, ο Robert Schuman, ένας από τους ιδρυτές της ΕΕ, ανακοίνωσε με τόλμη τη δημιουργία ενός νέου παγκόσμιου συστήματος:
«Πραγματοποιούμε ένα μεγάλο πείραμα, την εκπλήρωση του ίδιου επαναλαμβανόμενου ονείρου που για δέκα αιώνες διατρέχει τους λαούς της Ευρώπης: δημιουργώντας μεταξύ τους μια οργάνωση που τερματίζει τον πόλεμο και εγγυάται την αιώνια ειρήνη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εδώ και επτά δεκαετίες, αποκαθηλώνεται μέσα σε λίγες εβδομάδες. Όταν θα καταλαγιάσει η σκόνη της πανδημίας του κορωνοιού, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ θα συνεχίσουν σχεδόν σίγουρα να λειτουργούν όπως και πριν.
Πολύ μεγάλο πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο έχει επενδυθεί στο ευρωπαϊκό σχέδιο για τις ευρωπαϊκές ελίτ. Ωστόσο, η έλξη της ΕΕ ως υπερεθνικού μοντέλου για τους δικούς της πολίτες, και λιγότερο για τον υπόλοιπο κόσμο, έχει ξεθωριάσει. Πρόσφατα παραδείγματα μονομερούς επιδίωξης του εθνικού συμφέροντος από ευρωπαίους ηγέτες, πολλοί εκ των οποίων υποστηρίζουν δημοσίως τον παγκοσμιοποιημένο αλλά σε περιόδους απελπισίας αγκαλιάζουν τον εθνικισμό, είναι τα εξής:
Γαλλία 3 Μαρτίου
Η Γαλλία κατέσχεσε όλες τις προστατευτικές μάσκες που κατασκευάστηκαν στη χώρα για να μην εξαχθούν. Θα τα διανείμουμε στους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και στους Γάλλους που πλήττονται από τον κορωνοϊό", έγραψε ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron στο Twitter.
Στις 6 Μαρτίου, η γαλλική κυβέρνηση υποχρέωσε την εταιρεία Valmy SAS, κατασκευαστή μασκών προσώπου κοντά στη Λυών, να ακυρώσει μια παραγγελία για εκατομμύρια μάσκες που είχε ζητήσει να προμηθευτεί η Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Γερμανία, 4 Μαρτίου
Η Γερμανία απαγόρευσε την εξαγωγή ιατρικού εξοπλισμού προστασίας, όπως γυαλιά ασφαλείας, αναπνευστικές μάσκες, προστατευτικές στολές, προστατευτικά γάντια. Στις 7 Μαρτίου, η ελβετική εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung ανέφερε ότι οι γερμανικές τελωνειακές αρχές εμπόδισαν ένα ελβετικό φορτηγό που μετέφερε 240.000 προστατευτικές μάσκες να φθάσει στην Ελβετία, η οποία δεν είναι μέλος της ΕΕ.
Η ελβετική κυβέρνηση κάλεσε τον γερμανό πρεσβευτή να διαμαρτυρηθεί ενάντια στην απαγόρευση των εξαγωγών από την Γερμανία. Σε αυτές τις επαφές, οι γερμανικές αρχές κλήθηκαν να απελευθερώσουν άμεσα τα αποκλεισμένα προϊόντα, ανέφερε ένας εκπρόσωπος της ελβετικής κυβέρνησης. Αφού αντιμετώπισε αντιδράσεις από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, η Γερμανία αποφάσισε στις 19 Μαρτίου να απαγορεύσει την εξαγωγή μασκών.
Αυστρία, 10 Μαρτίου
Η Αυστρία έγινε η πρώτη χώρα της ΕΕ που έκλεισε τα σύνορά της σε άλλη χώρα της ΕΕ. Ο Καγκελάριος Σεμπαστιάν Κούρς ανακοίνωσε ελέγχους κατά μήκος των συνόρων με την Ιταλία και απαγόρευση εισόδου των περισσότερων ταξιδιωτών από εκεί. Η μέγιστη προτεραιότητα είναι να αποτρέψουμε την εξάπλωση και να εισάγουμε την ασθένεια στην κοινωνία μας.
Υπάρχει λοιπόν απαγόρευση εισόδου ατόμων από την Ιταλία στην Αυστρία, με εξαίρεση τους ανθρώπους που διαθέτουν ιατρική γνωμάτευση που πιστοποιεί ότι είναι υγιείς. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσης την απαγόρευση όλων των αεροπορικών ή σιδηροδρομικών μεταφορών στην Ιταλία. Η απόφαση της Αυστρίας απείλησε να ακυρώσει τον αποκαλούμενη συνθήκη Σένγκεν που τέθηκε σε ισχύ το 1995 και καταργεί την ανάγκη για διαβατήρια και άλλα είδη ελέγχου στα αμοιβαία σύνορα 26 ευρωπαϊκών χωρών.
Σλοβενία, 11 Μαρτίου
Η κυβέρνηση έκλεισε ορισμένα σημεία διέλευσης των συνόρων με την Ιταλία και σε αυτά που παρέμειναν ανοιχτά, άρχισε να πραγματοποιεί υγειονομικούς ελέγχους για την καταπολέμηση της εξάπλωσης του ιού.
Τσεχία, 17 Μαρτίου
Οι τσεχικές αρχές κατάσχεσαν 110.000 μάσκες προσώπου που η Κίνα είχε στείλει στην Ιταλία. Στις 23 Μαρτίου, η Τσεχική Δημοκρατία παρέδωσε το κατασχεθέν υλικό στην Ιταλία.
Υπάρχουν 110.000 μάσκες ως δώρο στην Ιταλία, η οποία υποτίθεται ότι αντικαθιστά το υλικό που πιθανότατα ήταν ένα κινεζικό δώρο για τους Ιταλούς δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Ζουζάνα Στίχοβα.
Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, σε μια σπάνια τηλεοπτική ομιλία, κάλεσε όλους τους Γερμανούς να υπακούσουν σε κανόνες που αποσκοπούν στη μείωση της άμεσης κοινωνικής επαφής και στην αποφυγή όσο το δυνατόν περισσότερων νέων μολύνσεων.
"Είναι σοβαρό," είπε. Από τη στιγμή που η γερμανική επανένωση, στην πραγματικότητα, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν υπήρξε ποτέ πρόκληση για τη χώρα μας στην οποία η αλληλεγγύη ήταν τόσο πολύ σημαντική. Ήταν η πρώτη φορά που η Μέρκελ επί 15 χρόνια στο αξίωμα απεύθυνε διάγγελμα στους Γερμανούς. Δεν ανέφερε την Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Βέλγιο, 22 Μαρτίου
Ο κορωνοϊός έχει προκαλέσει εντάσεις μεταξύ του Βελγίου, το οποίο είναι σε καραντίνα, και των Κάτω Χωρών, που ακόμη είναι ανοικτές οικονομίες. Στην Ολλανδία, τα καταστήματα εξακολουθούν να είναι ανοιχτά και επιτρέπονται ακόμα συνεδριάσεις με 100 άτομα - αυτοί είναι οι χώροι αναπαραγωγής του ιού, δήλωσε ο Μαρίνο Κούλεν, δήμαρχος της βελγικής συνοριακής πόλης Lanaken.
Οι βελγικές αρχές έχουν δημιουργήσει οδοφράγματα κατά μήκος των συνόρων και ζητούν από αυτοκίνητα με ολλανδικές πινακίδες κυκλοφορίας να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Η ολλανδική κυβέρνηση είναι ανίκανη και γελοία στην απάντησή της στην κρίση του κορωνοϊού", δήλωσε ο Leopold Lippens, δήμαρχος της βελγικής κωμόπολης Knokke-Heist. Οι Κάτω Χώρες δεν κάνουν τίποτα, οπότε πρέπει να προστατευθούμε".
Ισπανία, 25 Μαρτίου
Αφού δεν έλαβε βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ισπανική κυβέρνηση ζήτησε βοήθεια από το ΝΑΤΟ για την απόκτηση 1,5 εκατομμυρίων μασκών προσώπου και 450.000 αναπνευστικών οδών.
Το ΝΑΤΟ δεν διαθέτει αυτό το υλικό και τι έκανε το ΝΑΤΟ μεταβίβασε το αίτημα των Ισπανών στους υπόλοιπους 29 συμμάχους, πολλοί από τους οποίους είναι επίσης μέλη της ΕΕ.
Πολωνία, 25 Μαρτίου
Οι πολωνικές αρχές εμπόδισαν την εξαγωγή εκατοντάδων χιλιάδων φιαλών απολυμαντικών για τα χέρια στη Νορβηγία, η οποία δεν είναι μέλος της ΕΕ. Η νορβηγική εταιρεία Norenco κατασκευάζει διάφορα προϊόντα για τον καθαρισμό των χειρών για τη σκανδιναβική αγορά σε εργοστάσιο που διαθέτει στην Πολωνία.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Norenco, Arne Haukland, δήλωσε ότι αφού υπέβαλε αίτηση για άδεια εξαγωγής, πέντε άτομα έφθασαν στο εργοστάσιο και ζήτησαν να παρουσιαστούν τα αποθέματα. Είπε ότι η εταιρεία έλαβε τότε μια επιστολή που την διέταξε να πουλήσει οποιοδήποτε απολυμαντικό χεριών που είχε παράξει στις τοπικές αρχές της πόλης στο Lubin σε σταθερή τιμή, σύμφωνα με τους νόμους έκτακτης ανάγκης που ψηφίστηκαν στην Πολωνία στις αρχές Μαρτίου.
Η κατάσχεση επιδείνωσε το πρόβλημα εφοδιασμού που αντιμετωπίζουν νορβηγικά νοσοκομεία.
Γαλλία, 25 Μαρτίου
Ο πρόεδρος Macron, σε δηλώσεις του σε στρατιωτικό νοσοκομείο στην ανατολική πόλη Mulhouse, η οποία έχει πληγεί ιδιαίτερα από τον κορωνοϊό, κάλεσε για εθνική και όχι σε ευρωπαϊκή, ενότητα:
Εν τω μεταξύ, στην Ιταλία, σε μια δημοσκόπηση σε εθνικό επίπεδο που δημοσιεύθηκε στις 18 Μαρτίου διαπίστωσε ότι το 88% των Ιταλών πιστεύει ότι η ΕΕ δεν βοηθάει την Ιταλία. Μόνο το 4% είπε ότι στηρίζει την Ιταλία, ενώ το 8% δεν είχε άποψη. Περισσότεροι από τα δύο τρίτα (67%) των Ιταλών δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι η συμμετοχή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί μειονέκτημα για τη χώρα τους.
Σε άρθρο με τίτλο ο κορωνοϊός απειλεί την Ευρωπαϊκή Ενότητα, ο Bill Wirtz, πολιτικός σχολιαστής στο Λουξεμβούργο, παρατήρησε: Όπως εκτυλίσσεται ο κορωνοϊός, οι χώρες Σένγκεν κλείνουν τα σύνορά τους, είτε το κάνουν είτε επειδή πιστεύουν ότι μια συντονισμένη ευρωπαϊκή απάντηση θα ήταν αναποτελεσματική είτε πιστεύουν ότι οι δικοί τους ψηφοφόροι δεν θα το αγοράσουν - σε αυτό το στάδιο. Το γεγονός ότι τα σύνορα έχουν επανέλθει στην Ευρώπη είναι μια αποτυχία για την ακεραιότητα της συμφωνίας ανοικτών συνόρων της συνθήκες Σένγκεν.
Ο Darren McCaffrey, πολιτικός συντάκτης του ευρωπαϊκού τηλεοπτικού καναλιού Euronews, έγραψε: Τις τελευταίες εβδομάδες, η αλληλεγγύη έχει καταρρεύσει στο μπλοκ της ΕΕ. Οι χώρες άρχισαν να επιβάλλουν ελέγχους στα σύνορα στις γειτονικές χώρες της ΕΕ και ακόμη και η Γερμανία έχει λάβει μέτρα για να διαχειριστεί τη ροή ανθρώπων που εισέρχονται και εξέρχονται από την επικράτειά της. Την Τρίτη σχηματίστηκε ουρά 35 χιλιομέτρων στα πολωνικά-γερμανικά σύνορα, όπου εκατοντάδες Ευρωπαίοι - Λετονοί, Εσθονοί και Λιθουανοί - εγκλωβίστηκαν σε φορτηγά, αυτοκίνητα και λεωφορεία.
Δεδομένου ότι η ΕΕ πρέπει να λάβει μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης της ασθένειας, πολλοί ανησυχούν για την ουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των τεσσάρων ελευθεριών της ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίου και ανθρώπων.
Ποια είναι η ΕΕ αν οι πολίτες της δεν μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα; Ποια είναι η ενιαία αγορά αν τα αγαθά δεν μπορούν να μεταφερθούν στην Ευρώπη χωρίς εμπόδια;
Το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel σημείωσε ενώ η ΕΕ έχει καταφέρει να επιβιώσει από το Brexit και την κρίση του ευρώ, η κρίση του κορωνοϊού μπορεί να αποδειχθεί ανυπέρβλητη πρόκληση. Αντί να προσπαθούμε να βρούμε κοινές λύσεις, η Ευρώπη επιστρέφει στις εθνικές λύσεις. Αντί να βοηθούν ο ένας τον άλλον, οι χώρες της ΕΕ δίνουν μάχες για κατάσχεση μασκών προσώπου.
Οι Ευρωπαίοι διαφωνούν ακόμη και στο ερώτημα πώς να καταπολεμήσουν τον ιό. Η Γερμανία είναι πρόθυμη να αποτρέψει όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους από το να μολυνθούν, οι Κάτω Χώρες θέλουν να δουν όσο το δυνατόν περισσότερους υγιείς ανθρώπους να αντιμετωπίζουν τον κορωνοϊό.
Το μήνυμα είναι σαφές: Όταν τα πράγματα γίνονται σοβαρά, κάθε κράτος μέλος εστιάζει στο εθνικό συμφέρον όχι στο ευρωπαϊκό.