Με την Τουρκία φαινομενικά να εμφανίζει την πρόθεση να σφυρηλατήσει μια στενότερη σχέση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ήρθε η ώρα να εξετάσουμε σοβαρά τη συνεχιζόμενη παρουσία της Άγκυρας στη συμμαχία του ΝΑΤΟ.
Όταν οι Τούρκοι έγιναν για πρώτη φορά μέλη του ΝΑΤΟ το 1952, αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι η χώρα τους θεωρήθηκε ζωτικό προπύργιο κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ σήμαινε ευκολότερη παρακολούθηση των δραστηριοτήτων του Σοβιετικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας και περιόριζε την ικανότητα της Μόσχας να διαχέει τα πλοκάμια της στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Τώρα, χάρη στην όλο και πιο αντι-Δυτική συμπεριφορά του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καμία από αυτές τις σκέψεις δεν παραμένει σχετική.
Σήμερα η Σοβιετική Ένωση δεν υπάρχει πια, αλλά η Ρωσία υπό την κυριαρχία Πούτιν είναι εξίσου αποφασισμένη να αντιμάχεται τη Δύση και τους συμμάχους της και ο κ. Ερντογάν μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο εργαλείο για την επίτευξη αυτών των στόχων.
Οι σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας έχουν βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με το συμβάν με την ρίψη του στρατιωτικού αεροπλάνου το 2015.
Χάρη στην στενή σχέση που υπάρχει μεταξύ του Πούτιν και Ερντογάν, ο στόλος της Μαύρης Θάλασσας της Ρωσίας είναι σε θέση να λειτουργεί ελεύθερα, στο βαθμό που τα ρωσικά πολεμικά πλοία που βρίσκονται στην περιοχή χρησιμοποιήθηκαν για να επιτεθούν σε ανταρτικές δυνάμεις στη Συρία.
Τώρα, μετά την επιτυχία των συνομιλιών στο Σότσι, οι δύο χώρες συμφώνησαν να συνεργαστούν για τη μετασυγκρουσιακή κατάκτηση της Συρίας, η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση των συμφερόντων τόσο της Ρωσίας όσο και της Τουρκίας εις βάρος των Κούρδων της Συρίας που μέχρι πρόσφατα, θεωρήθηκαν ζωτικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ και άλλων κρατών-μελών του ΝΑΤΟ στον αγώνα κατά του ISIS.
Αυτό σημαίνει ότι ο κ. Ερντογάν μπορεί να επιμείνει με την επίθεσή του εναντίον των Σύριων Κούρδων, καθώς επιδιώκει να καθιερώσει αυτό που αποκαλεί «ασφαλή ζώνη» στη βόρεια Συρία η οποία, κάθε άλλο παρά ασφαλής είναι για τους Κούρδους...
Δεν είναι η πρώτη φορά βέβαια που ο Ερντογάν ενήργησε κατά τρόπο που έρχεται σε άμεση αντίθεση με τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ.
Νωρίτερα το καλοκαίρι, είχαμε την γνωστή υπόθεση με το αντιαεροπορικό σύστημα πυραύλων S-400 της Ρωσίας.
Σε μια εποχή κατά την οποία το ΝΑΤΟ αναδιαμορφώνει τους πόρους του για να αντιμετωπίσει την απειλή που ισχυρίζεται πως θέτει η Ρωσία στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, από την προστασία των χωρών της Βαλτικής από τη Ρωσική επιθετικότητα μέχρι την αντιμετώπιση των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, οι θερμές σχέσεις που έχει ξεκινήσει ο Ερντογάν με τη Μόσχα έχουν μπει στο μικροσκόπιο του ΝΑΤΟ.
Ήρθε λοιπόν η στιγμή η συμμαχία να εξετάσει σοβαρά το αν θα πρέπει να επιτραπεί στην Άγκυρα να διατηρήσει τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ ή αν θα εγκαταλείψει την Τουρκία για να ακολουθήσει τη φιλορωσική στάση της.
Πολλοί εξέχοντες Ρεπουμπλικανοί, όπως ο Αμερικανός γερουσιαστής Lindsey Graham, έχουν ήδη ζητήσει την αναστολή της Τουρκίας από τη συμμαχία και αυτός υπήρξε η κινητήρια δύναμη πίσω από τις προσπάθειες του Κογκρέσου να επιβάλει κυρώσεις κατά της Άγκυρας για την αντιμετώπιση των Κούρδων.
Τώρα έχει έρθει η στιγμή τα άλλα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ να σταθμίσουν εάν είναι πραγματικά προς το συμφέρον τους να επιτρέψουν στο μοναδικό μουσουλμανικό κράτος της συμμαχίας να διατηρήσει τη συμμετοχή του.
Στο παρελθόν έχει υποστηριχθεί ότι η κατάργηση της σύνδεσης της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ θα ήταν δώρο στον κ. Πούτιν, ο οποίος δεν θα ήθελε να δει τίποτα περισσότερο από την κατάρρευση της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
Υπάρχει, όμως, ένα αντίθετο επιχείρημα, δηλαδή ότι η συμμαχία έχει ήδη αποδυναμωθεί, επιτρέποντας στην Τουρκία να διατηρήσει την ιδιότητά της ως μέλος ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει πολιτικές άμεσα αντίθετες προς τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ.
Ως εκ τούτου, όλο και περισσότεροι αναλυτές θεωρούν πως το ΝΑΤΟ θα ήταν πολύ ισχυρότερο και καλύτερα εξοπλισμένο για να αντιμετωπίσει τους αντιπάλους του εάν δεν έπρεπε να αντιμετωπίσει μια "πέμπτη φάλαγγα" όπως η Τουρκία στις τάξεις του.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Όσον αφορά δε τις ευρωπαϊκές ανησυχίες, αναλυτές εκτιμούν πως η προσέγγιση Τουρκίας-Ρωσίας θα κάνει την ΕΕ να επαναξιολογήσει τη γεωπολιτική της στρατηγική.
Οι στενότερες σχέσεις Τουρκίας και Ρωσίας στη Συρία θα μπορούσαν να τείνουν στην ισορροπία της διεθνούς εξουσίας και μπορεί να ωθήσουν την Ευρώπη να επανεκτιμήσει τη γεωπολιτική της στρατηγική, ανέφερε την Πέμπτη Γάλλος διπλωμάτη που δεν κατονομάστηκε.
