Εδώ και τέσσερις ημέρες είναι πολύ δύσκολο να δει κανείς τις κινήσεις της Ουάσινγκτον. Η αλήθεια είναι ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε παρατεταμένη πολιτική κρίση. Από πότε χρονολογείται αυτή; Σίγουρα όχι από την υπόθεση καθαίρεσης του Αμερικανού Προέδρου.
Από τις 9 Νοεμβρίου 2016 όταν και εξελέγη ο Ντόναλντ Τραμπ ως πρόεδρος των ΗΠΑ, το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό των ΗΠΑ βρίσκεται σε πρωτοφανή κρίση. Το bras de ferre μεταξύ του Τραμπ και των Δημοκρατικών (και μερίδας Ρεπουμπλικανών) είναι συνεχές και αυτό βέβαια, δε βλάπτει μόνο τις ΗΠΑ αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.
Η ηγεμονική σταθερότητα προϋποθέτει πως η ηγεμονική δύναμη παρέχει σταθερά και αδιάκοπα συλλογικά αγαθά στο διεθνές σύστημα του οποίου ηγείται. Η στρατηγική χρειάζεται το απρόβλεπτο. Η συνεργασία -από την άλλη- έχει ανάγκη την προβλεψιμότητα.
Η Τουρκία ξεπέρασε τα όρια και από τα λίγα που μπορεί να αντιληφθεί κανείς από τα εξαγώμενα της Ουάσινγκτον, η εσωτερική πολιτική κρίση των ΗΠΑ είναι έτοιμη να ξεσπάσει στην Τουρκία.
Ο Τραμπ και οι 180 μοίρες.
Στη λήψη αποφάσεων, η πιο σημαντική παράμετρος είναι η ψυχοσύνθεση των δρώντων.Ειδικά στο κομμάτι της διαχείρισης κρίσεων, η ψυχολογία και η πνευματική ακεραιότητα των ληπτών απόφασης παίζουν κυρίαρχο ρόλο. Ο καθηγητής του Harvard, Robert Jervis, έγραψε ολόκληρο βιβλίο γι’ αυτό το ζήτημα με τίτλο που στα ελληνικά αποδίδεται ως ”Προσλήψεις και Παρερμηνείες”.
Υπάρχουν περίπου δέκα κατηγορίες τύπων πολιτικού δρώντα σύμφωνα με τον Maurice Duverger. Ο Ντόναλντ Τραμπ σίγουρα δεν ανήκει στους συναινετικούς και συνεργατικούς τύπους. Η Ουάσινγκτον έχει γίνει απρόβλεπτη επί της κυβερνήσεώς του. Αυτό είναι ίσως καλό για τους αντιπάλους της Αμερικής, αλλά όχι για τους συμμάχους της που όπως είπαμε, αναμένουν από την υπερδύναμη προβλεψιμότητα.
Τα μέτωπα των ΗΠΑ είναι πολλά και ο Ντόναλντ Τραμπ μέσα σε τέσσερις μέρες έχει αλλάξει άποψη πολλές φορές. Από το ”πράσινο φως” στην Τουρκία, οδηγήθηκε στο ”πράσινο φως με αστερίσκους”. Οι απειλές του ήρθαν μάλλον όταν του εξήγησαν τι θέλει η Τουρκία να κάνει και τι εκείνος νόμιζε οτι του υποσχέθηκε ο Ερντογάν. Παρόλα αυτά, ακόμη και όταν είναι βυθισμένη σε πολιτική κρίση, η Αμερική έχει μηχανισμούς που μπορούν να λειτουργήσουν με βάση τα αμερικανικά συμφέροντα.
Δεν είναι τόσο οι Κούρδοι.
Λεφτά οι ΗΠΑ έχουν πετάξει και στο παρελθόν και πίσω δεν τα πήραν ποτέ. Κάθε ομάδα που θα λειτουργούσε προστατευτικά για τα συμφέροντα της Αμερικής, κάθε κράτος που μπορεί να γίνει κράτος-μοχλός των αμερικανικών συμφερόντων, αποθαρρύνεται από την εικόνα του Αμερικανού προέδρου ο οποίος άδειασε αρχικά τους Κούρδους. Το αμερικανικό γραφειοκρατικό σύστημα, γνωρίζει πολύ καλά τι ζημιά παθαίνει η Ουάσινγκτον όταν ο κόσμος βλέπει διεθνείς ταραξίες σαν την Τουρκία να εισβάλλουν σε κράτη. Επιπρόσθετα, στην περιοχή αυτή θα περάσει αγωγός αμερικανικών συμφερόντων. Τουλάχιστον εκεί στόχευε η Ουάσινγκτον. Σε κάθε περίπτωση, ο Τραμπ φαίνεται να κάνει στροφή 180 μοιρών και να μην στηρίζει την πρώτη του άποψη. Αυτό που πιθανώς έγινε είναι πως ο Ερντογάν τον διαβεβαίωσε οτι θα εξαλείψει το ΙΚ. Ίσως του είπε πως μαζί με το παλαβό σενάριο που θυμίζει την παραδοσιακή τουρκική ιστορία με εκτοπισμούς πληθυσμών, (εποικισμό της περιοχής της Βόρειας Συρίας) θα ζήσουν και οι Κούρδοι ειρηνικά με τους εποίκους-πρόσφυγες.
Δυστυχώς οι σχέσεις Τραμπ και Ομπάμα είναι κακές. Θα μπορούσε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ να διαβεβαιώσει τον Τραμπ το πόσο αναξιόπιστος είναι ο Τούρκος πρόεδρος. Επί οκτώ συναπτά έτη, ο Ομπάμα βίωσε τι θα πει Τουρκία για την οποία μάλιστα, είχε αρχικά πολύ καλή γνώμη.
Μια κρίση που ψάχνει εκτόνωση.
Η αμερικανική πολιτική σκηνή μοιάζει τεταμένη όσο ποτέ άλλοτε. Είναι σύνηθες οι εσωτερικές κρίσεις να εκτονώνονται στο εξωτερικό. Βέβαια, όταν μια χώρα σαν τις ΗΠΑ έχει εσωτερική κρίση ο πλανήτης ολόκληρος μπορεί να έχει συνέπειες. Ας είμαστε ακριβείς. Η κατάσταση στη Συρία είναι πολύ επικίνδυνη. Τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή είναι τεράστια καθώς από εκεί κρίνεται το κατά πόσο θα απεξαρτηθεί η Ευρώπη από το ρωσικό αέριο. Πολλά είχαν γραφτεί στο παρελθόν για σενάρια ”αποχώρησης” των ΗΠΑ από την περιοχή. Η Αμερική δεν μπορεί να αποχωρήσει από πουθενά. Τα συμφέροντά της, είναι όπου είναι και των διεκδικητών των πρωτείων της.
Οι Δημοκρατικοί ψάχνουν μανιωδώς κάθε μέρα κάτι παραπάνω για τον Ντόναλντ Τραμπ. Αν υπήρχαν αφορμές να ψάξουν δέκα φορές, σήμερα υπάρχουν εκατό. Απομένει ένα μόλις έτος για τις εκλογές του 2020 στις ΗΠΑ. Ο Τραμπ αντιλήφθηκε οτι μαζί με την υπόθεση της Ουκρανίας, το θέμα των Κούρδων και της Τουρκίας θα του κάνουν σοβαρή πολιτική ζημιά. Το αμερικανικό πολιτικό σύστημα είναι πολύ διαφορετικό από κάθε ευρωπαϊκό. Δεν λαμβάνονται υπόψιν μόνο ρεαλιστικές παράμετροι. Λαμβάνονται υπόψιν ηθικές παράμετροι. Σημαντικό κομμάτι της πολιτικής παράδοσης των ΗΠΑ συνδέεται με τον Πουριτανισμό και δεν υπάρχει για την Αμερική πολιτική που είναι αποκομμένη από ηθικές αξίες και από ιδεαλισμό.
Είναι πολύ πιθανό ο Ντόναλντ Τραμπ να διεκδικήσει μια ”νίκη”. Να μπορέσει να ”σβήσει” τα όσα του καταλογίζονται για την Ουκρανία. Μια πλειοδοσία προστασίας για αποδοκιμασία της Τουρκίας, δε γίνεται να αγνοηθεί και από τους Δημοκρατικούς. Το κακό για την Τουρκία είναι πως οι δύο εσωτερικοί αντίπαλοι εντός των ΗΠΑ, θα μοιάζουν περισσότερο με τον καλό και τον κακό ανακριτή. Φαίνεται πως ο Ντόναλντ Τραμπ μάλλον δε θα αφήσει τον Ερντογάν να του πριονίσει τις πιθανότητες επανεκλογής του. Μάλλον ο Τραμπ θα προσπαθήσει να κλέψει τη δόξα από πολιτικούς όπως είναι οι Μενέντεζ, Ρούμπιο και Βαν Χόλλεν.
Οι κυρώσεις απέναντι στην Τουρκία είναι πιο κοντά σήμερα, από ό,τι ήταν με το θέμα των S-400. Οι S-400 μόλις λίγους μήνες πριν θεωρήθηκαν ”απειλητικοί” για τις ΗΠΑ. Για πολύ καιρό οι ΗΠΑ θεωρούσαν πως είναι κάτι αδύνατο να γίνει και πως ο Ερντογάν έκανε ένα bluffing game. Στο θέμα της Συρίας, ο Ερντογάν απέδειξε οτι δεν είναι κάτι διαφορετικό από τον Σαντάμ Χουσεϊν και τον Μουαμάρ Καντάφι, αρχέτυπα που είναι πολύ ισχυρά στις ΗΠΑ. Πιθανόν πλησιάζει η ώρα που η Αμερική καταλαβαίνει οτι η Τουρκία δεν είναι απλώς μια ”δύσκολη συνεργάτιδα”. Αντιλαμβάνεται πως ο Ερντογάν θέλει να εκδικηθεί την Αμερική καθώς εκείνος πιστεύει οτι το καλοκαίρι του 2016, ενορχήστρωσε η υπερδύναμη πραξικόπημα εναντίον του. Ίσως για την Τουρκία η εμπλοκή της Συρία να είναι λίγο καιρό μετά, ένα ιστορικό γεγονός για την ίδια τη χώρα.
Πηγή: hellasjournal.com (Αλέξανδρος Δρίβας, Ph.D Cand στις Ελληνοαμερικανικές Σχέσεις Συντονιστής Παρατηρητηρίου Ανατολικής Μεσογείου (ΤΟΡΕΝΕ-ΙΔΙΣ))
