Η Τουρκία αρνήθηκε την προσφορά των ΗΠΑ να αγοράσουν πυραύλους αεροπορικής άμυνας Patriot. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ελπίζουν ότι, προσφέροντας στην Τουρκία την ταχεία παράδοση των πυραύλων φέτος, η Άγκυρα θα συμφωνούσε να μην προχωρήσει στην αγορά των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων αεροπορικής άμυνας S-400.
Αντ 'αυτού, η Τουρκία παραμένει στη θέση της, ότι θα προχωρήσει με τα S-400, τα οποία θα μπορούσαν να περιπλέξουν και να δημιουργήσουν πρόβλημα στις μελλοντικές πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ, ειδικά σε ό,τι αφορά την παράδοση των 100 stealth μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς Lockheed Martin F-35 Lightning II που έχει ζητήσει η Τουρκία.
Σύμφωνα με δύο ανώνυμους Τούρκους αξιωματούχους, η Άγκυρα δεν μπορούσε να αποδεχθεί την προσφορά των ΗΠΑ, καθώς δεν περιελάμβανε ούτε δανειακή σύμβαση ούτε πρόβλεψη για την κοινή χρήση της τεχνολογίας του συστήματος (τεχνογνωσία).
Οι Αμερικανοί αντιτίθενται στη συμφωνία αγοράς των S-400, καθώς το ρωσικό σύστημα δεν είναι συμβατό με τα δυτικά συστήματα του ΝΑΤΟ. Η Ουάσιγκτον φοβάται επίσης ότι εάν ο τουρκικός στρατός επιχειρούσε με τα F-35 και με τα S-400 παράλληλα, θα επέτρεπε στη Ρωσία να συλλέξει ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με τα προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη.
Ο Joseph Trevithick, στρατιωτικός εμπειρογνώμονας, περιέγραψε τις ανησυχίες των ΗΠΑ σχετικά με τη συμφωνία S-400, λέγοντας ότι "η πρώτη κυρίαρχη αντίρρηση της κυβέρνησης των ΗΠΑ σχετικά με την πώληση είναι ότι το S-400 δεν πληροί τα πρότυπα του ΝΑΤΟ, ότι δεν μπορεί να ενσωματωθεί με άλλα υπάρχοντα οπλικά συστήματα, αισθητήρες ή δίκτυα απρόσκοπτα και ότι οι συμμαχικές δυνάμεις δεν γνωρίζουν τις ικανότητές του και είναι εξαιρετικά αμφίβολο το αν θα ταιριάζει ή όχι με τα υφιστάμενα δόγματα και τα επιχειρησιακά πλάνα και σχεδιασμό της Συμμαχίας”.
Ο Trevithick εξήγησε επίσης πως τα S-400 της Τουρκίας θα μπορούσαν να δώσουν στους Ρώσους "την ευκαιρία να εξετάσουν πόσο καλά το σύστημα λειτουργεί εναντίον του F-35".
"Η ανησυχία εδώ έγκειται στο ότι οι Ρώσοι τεχνικοί και εκπαιδευτές που σχεδόν σίγουρα θα είναι στην Τουρκία βοηθώντας τους Τούρκους στρατιώτες να μάθουν να χρησιμοποιούν τα νέα τους όπλα θα είναι σε θέση να αποκτήσουν πολύτιμες πληροφορίες, όπως για παράδειγμα το κατά πόσο “ορατό” είναι ή φαίνεται το F-35 στα ραντάρ του S-400 », είπε.
"Η Τουρκία έχει μηδενική εμπειρία με το S-400 ή τους προκατόχους του και θα χρειαστεί οπωσδήποτε εξειδικευμένη ρωσική βοήθεια για να κατανοήσει και να λειτουργήσει το σύστημα".
Αυτός ο κίνδυνος θα αυξηθεί εάν η Τουρκία «ακολουθήσει με δημόσια ανακοινωθέντα σχέδια για να διασφαλίσει ότι το S-400 μπορεί να ενσωματωθεί πλήρως με την υπάρχουσα αεροπορική άμυνα και άλλα στρατιωτικά δίκτυα, ενδεχομένως εκείνα που συνδέονται άμεσα με το F-35, οι τεχνικοί και το υπόλοιπο προσωπικό θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε όλα τα είδη δεδομένων στη διαδικασία. "
Η βαθμός διαλειτουργικότητας των S-400 με άλλα τυποποιημένα συστήματα του ΝΑΤΟ είναι προς το παρόν κάτι άγνωστο, ενώ ο Trevithick είναι σίγουρος ότι οι S-400 "δεν θα είναι συμβατοί" με τα δίκτυα και δόγματα του ΝΑΤΟ".
Η Ελλάδα από την άλλη, είναι επίσης μέλος του ΝΑΤΟ και κατέχει το ρωσικό σύστημα S-300PMU-1, που επίσης δεν είναι διαλειτουργικό εντός του πλαισίου ΝΑΤΟ, γεγονός που δίνει αφορμή στην Τουρκία να ισχυρίζεται πως υπάρχει “άλλα μέτρα και άλλα σταθμά” εις βάρος της.
"Αυτό που ξεχνάει ωστόσο η τουρκική κυβέρνηση, στην περίπτωση αυτή, είναι ότι οι Έλληνες κατέληξαν με αυτά τα συστήματα ως μέρος μιας συμφωνίας για την απομάκρυνσή τους από τα χέρια της Κύπρου, αφού η Τουρκία απειλούσε με προληπτικό χτύπημα", ανέφερε ο Trevithick αναφερόμενος στην Κυπριακή κρίση των S-300.
Στη συνέχεια δήλωσε ότι "η Τουρκία έχει διατυπώσει με σαφήνεια την απαίτηση της για ένα σύστημα πυραύλων εδάφους - αέρος μεγάλης εμβέλειας με τουλάχιστον περιορισμένη ικανότητα βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας".
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε τον περασμένο Απρίλιο ότι δεν θα υπάρξουν περιορισμοί όσον αφορά την από κοινού παραγωγή S-400 στην Τουρκία ή τη μεταφορά της τεχνογνωσίας και τεχνολογίας του συστήματος στην Άγκυρα. "Είναι ένα καθαρά εμπορικό θέμα που συμφωνείται μεταξύ οικονομικών οντοτήτων", ανέφερε χαρακτηριστικά.
"Η μεταφορά τεχνολογίας αποτελεί βασική συνιστώσα της τουρκικής πολιτικής προμηθειών και έχει ξεκινήσει από τα τέλη της δεκαετίας του 1970", δήλωσε ο Aaron Stein, διευθυντής του προγράμματος Middle East Research στο Ινστιτούτο Εξωτερικής Πολιτικής.
Από τη μεριά του, ο Timur Akhmetov, ερευνητής ρωσοτουρκικών σχέσεων με έδρα την Άγκυρα δήλωσε ότι "οι Ρώσοι αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι η μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας είναι δυνατή, αλλά επιμένουν ότι δεν θα καλύπτει κρίσιμα μέρη".
Ο ίδιος συνέχισε λέγοντας ότι είναι σημαντικό για την Τουρκία να «πάρει όσο το δυνατόν περισσότερες σύγχρονες τεχνολογίες, καθώς για την αμυντική βιομηχανία της δεν είναι μόνο ζωτικής σημασίας να είναι σε θέση να παράγει αλλά και να εξάγει νέα συστήματα όπλων».
Στη συνέχεια προσέθεσε πως η συμφωνία για τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 με την Τουρκία, όπως και τη συμφωνία για τους S-400, "δεν είναι μόνο ένα αμυντικό έργο αλλά και ένα εμπορικό σχέδιο.
Αν ακολουθήσετε τον τρόπο με τον οποίο σχετικοί Ρώσοι αξιωματούχοι σχολιάζουν τις διαβουλεύσεις ΗΠΑ - Τουρκίας, μπορείτε να δείτε ότι με τους S-400 η Ρωσία δεν θέλει να απειλήσει με κανέναν τρόπο την ασφάλεια του ΝΑΤΟ.
Αντιθέτως, πρόκειται κυρίως για μια εμπορική και επιχειρηματική στρατηγική για τον περιορισμό κάποιου χώρου στην παγκόσμια αγορά που παραδοσιακά καταλαμβάνουν οι αμερικανικές εταιρείες".
