Στα 13 χρόνια της στην καγκελαρία, η Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει αντιμετωπίζει παρόμοια κρίση. Δεν έχει έρθει, σε αντίθεση με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, αντιμέτωπη με την «πτώση» της κυβέρνησής της. Για όλα, όμως, υπάρχει η πρώτη φορά. Το «αγκάθι» στα πλευρά της Μέρκελ έρχεται εκ δεξιών της. Λέγεται CSU και Χορστ Ζέεχοφερ. Είναι το «αδελφό» κόμμα του δικού της (CDU).
Ο υπουργός Εσωτερικών και αρχηγός του CSU απείλησε ξεκάθαρα πως θα παραιτηθεί αν δεν περάσει το δικό του στο μεταναστευτικό. Εν μέρει, μόνο, την πήρε πίσω και περιμένει τη νέα του «σύγκρουση» εντός της ημέρας με την καγκελάριο.
Αυτή η συνάντηση αναμένεται να κρίνει το μέλλον της κυβέρνησης του μεγάλου συνασπισμού. Το μέλλον της ίδιας της Μέρκελ. Θα είναι, κατά πολλούς, η ύστατη προσπάθεια να βρεθεί λύση. Κάτι που φαντάζει δύσκολο.
Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης είναι η πολιτική της Μέρκελ απέναντι στους αιτούντες άσυλο, την οποία οι Βαυαροί σύμμαχοί της της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) θέλουν να σκληρύνουν. Ξημερώματα Δευτέρας, μετά από 12ωρη συνεδρίαση του κόμματος, ο Ζέεχοφερ έθεσε την παραίτησή του στη διάθεση της Μέρκελ. Και της έδωσε ακόμη ένα τελεσίγραφο τριών ημερών.
Υπό παραίτηση ο Ζεεχόφερ
«Δήλωσα ότι θα θέσω και τις δύο ιδιότητές μου (σ.σ. υπουργός Εσωτερικών και αρχηγός του CSU) στη διάθεση (της καγκελαρίου) και θα εξακολουθήσω να το κάνω τις τρεις επόμενες ημέρες», είπε ο Ζεεχόφερ.
Η μεγάλη «μάχη», ακόμα μια, θα γίνει το απόγευμα της Δευτέρας στις νέες προγραμματισμένες συνομιλίες σε ανώτατο επίπεδο μεταξύ του CSU και του CDU της καγκελαρίου.
Η διαφωνία αφορά την αντιμετώπιση των προσφύγων που φτάνουν στη Γερμανία αλλά έχουν καταγραφεί ήδη σε άλλη χώρα της Ε.Ε. Ο Ζέεχοφερ θέλει να μην τους επιτρέπεται η είσοδος στο γερμανικό έδαφος, κάτι που αρνείται η Μέρκελ ώστε να μην δημιουργηθεί «ντόμινο» στην Ευρώπη.
Ο πρόεδρος του CSU πρόσφερε τρεις εναλλακτικές μιλώντας στα στελέχη του κόμματος:
– είτε να παρακάμψει τη Μέρκελ και να χρησιμοποιήσει το αξίωμά του ως υπουργός Εσωτερικών επιβάλλοντας τις επαναπροωθήσεις, κάτι που όμως θα οδηγήσει στην αποπομπή του και την κατάρρευση της κυβέρνησης συνασπισμού
– είτε να υποχωρήσει
– είτε να παραιτηθεί (σ.σ. ώστε να μην μπορέσει να τον καθαιρέσει η Μέρκελ, όπως φέρεται να είπε).
Προς το παρόν προκρίνεται η τρίτη λύση.
Τα σενάρια: Έτσι «πέφτει» η Μέρκελ
Ενδεχόμενη παραίτηση Ζέεχοφερ ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις για τη γερμανική κυβέρνηση. Το ερώτημα που θα τεθεί τότε είναι αν θα εγκαταλείψει και το κόμμα και την κυβέρνηση συνασπισμού. Αν συμβεί αυτό, η Μέρκελ δεν θα έχει πια την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο. Όμως το CSU μπορεί απλώς να αντικαταστήσει τον Ζέεχοφερ, οι σχέσεις του οποίου με τη Γερμανίδα καγκελάριο είναι τεταμένες, με κάποιον πιο συμβιβαστικό.
Αν δεν εξευρεθεί συμβιβασμός in extremis, το βαυαρικό κόμμα δεν θα έχει πλέον άλλες επιλογές παρά είτε να αποχωρήσει από την κυβέρνηση, ή να περάσει στην επίθεση. Ο υπουργός Εσωτερικών θα μπορούσε να επιβάλλει τις επαναπροωθήσεις στα σύνορα με μονομερή του απόφαση.
Αλλά η καγκελάριος στην περίπτωση αυτή θα καθαιρούσε τον υπουργό της, πράγμα που θα πυροδοτούσε την αποχώρηση της CSU από τον συνασπισμό και το τέλος της κυβέρνησης «μεγάλου συνασπισμού», καθώς θα έχανε την πλειοψηφία των εδρών στην Μπούντεσταγκ, την ομοσπονδιακή κάτω Βουλή. Αυτό θα σήμαινε την προκήρυξη πρόωρων εκλογών.
Εκτός εάν η καγκελάριος κατάφερνε να παραμείνει στην εξουσία για κάποιο καιρό, επικεφαλής μιας κυβέρνησης μειοψηφίας με συμμάχους μόνο τους σοσιαλδημοκράτες, ή επικεφαλής μιας πιο ευρείας κυβέρνησης με τη συμμετοχή των Πρασίνων.
Η Μέρκελ επιμένει στις θέσεις της. Το βράδυ της Κυριακής, στο Βερολίνο, έλαβε σχεδόν ομόφωνα τη στήριξη των στελεχών του CDU να απορρίψει οποιαδήποτε «μονομερή» απόφαση για τους μετανάστες.
Ο Χορστ Ζεεχόφερ – Φωτογραφία Reuters
Όποιο κι να είναι το αποτέλεσμα αυτής της κυβερνητικής κρίσης, το βέβαιο είναι ότι η Μέρκελ θα είναι τελικά πολιτικά αποδυναμωμένη. Έπειτα από 13 χρόνια στην εξουσία πλέον αμφισβητείται ανοικτά στη Γερμανία για τη μεταναστευτική της πολιτική, ενώ συχνές είναι και οι επικρίσεις από το εξωτερικό, κυρίως από την ανατολική Ευρώπη και τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Κυβερνητική κρίση στη Γερμανία: αυτές είναι οι αιτίες
Η τελευταία αντιπαράθεση στο συντηρητικό στρατόπεδο ξέσπασε στα μέσα Ιουνίου όταν η καγκελάριος μπλόκαρε το σχέδιο του Ζέεχοφερ για τις επαναπροωθήσεις. Όμως στην πραγματικότητα η κρίση σοβεί από το 2015 όταν η Μέρκελ πήρε την απόφαση να ανοίξει τα σύνορα της Γερμανίας στους εκατοντάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο.
Τον περασμένο Ιούνιο, ο Χορστ Ζεεχόφερ είδε το σχέδιο που ήθελε να παρουσιάσει για την αυστηροποίηση της πολιτικής της χώρας ως προς το άσυλο να απορρίπτεται από την καγκελάριο Μέρκελ. Η επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης εναντιώνεται σε ένα από τα πιο εμβληματικά μέτρα που εισηγήθηκε ο υπουργός της: την προβλεπόμενη επαναπροώθηση στα γερμανικά σύνορα των μεταναστών και των προσφύγων που έχουν καταγραφεί ήδη σε άλλη χώρα μέλος της ΕΕ.
Η κυβέρνηση «μεγάλου συνασπισμού», που σχηματίστηκε έπειτα από πολλές δυσκολίες τον Μάρτιο, αποτελείται από το CSU, τη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) της καγκελαρίου και τους σοσιαλδημοκράτες. 
Και γιατί αυτή η διαφωνία προκαλεί κυβερνητική κρίση;
Ο Ζεεχόφερ δεν εννοεί να υποχωρήσει. Έδωσε τελεσίγραφο στην καγκελάριο: απείλησε να επιβάλει επαναπροωθήσεις στα σύνορα με υπουργικό διάταγμα στις αρχές Ιουλίου εάν δεν λαμβάνονταν ισοδύναμα, πολύ περιοριστικά, μέτρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Από την πλευρά της, η καγκελάριος αρνήθηκε να υποκύψει στην απαίτηση της επαναπροώθησης των μεταναστών και των προσφύγων, φοβούμενη ότι θα ακολουθούσε ντόμινο παρόμοιων κινήσεων σε όλη την Ευρώπη. Ο Βαυαρός υπουργός θεωρεί ανεπαρκή τα αποτελέσματα της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και απαιτεί να ληφθούν μέτρα σε εθνικό επίπεδο.
Αφορά η διένεξη μόνο τους μετανάστες και τους πρόσφυγες;
Τα αίτια είναι πολύ πιο βαθιά. Το βαυαρικό κόμμα, που υποστηρίζεται από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος της ίδιας της Μέρκελ, μοιάζει αποφασισμένο να ξεκαθαρίσει μια και καλή τους λογαριασμούς του με την καγκελάριο. Δεν έπαψε ποτέ να καταγγέλλει την απόφασή της να άρει τις πύλες το 2015 και να επιτρέψει να εισέλθουν στη χώρα εκατοντάδες χιλιάδες αιτούντες άσυλο το 2015. Αλλά, πέραν των μεταναστών, είναι η ίδια η Μέρκελ που βρίσκεται στο στόχαστρό του.
Η CSU κρίνει εδώ και πολύ καιρό ότι μετακίνησε υπερβολικά, τα 13 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία, τη συντηρητική παράταξη προς το κέντρο. Η γερμανική αριστερά από την άλλη καταγγέλλει ένα «πραξικόπημα της δεξιάς» στη Γερμανία. Πολλά γερμανικά ΜΜΕ ταυτόχρονα διακρίνουν στην επίθεση αυτή την έλευση του «Τραμπισμού» στη χώρα. Η CSU, η οποία τάσσεται υπέρ του δόγματος «πρώτα η Γερμανία» σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό, εξεγείρεται επίσης εξαιτίας του ότι πλησιάζουν οι κρατιδιακές εκλογές στη Βαυαρία τον Οκτώβριο, όταν σύμφωνα με δημοσκοπήσεις ενδέχεται να απολέσει την απόλυτη πλειοψηφία της εξαιτίας της ανόδου της αντιμεταναστευτικής άκρας δεξιάς, του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
