Οι κυριότερες τάσεις της σύγχρονης μετανάστευσης σε γραφήματα.Τα στοιχεία που δημοσίευσε προ ημερών η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών (UNCHR) για τους πρόσφυγες είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά: σε όλον τον κόσμο περίπου 117 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπισθεί και αναζητούν προστασία. Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει όσους έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες με βάση τα διεθνώς ισχύοντα, όσους έχουν καταθέσει αίτηση για παροχή ασύλου εκτός συνόρων, αλλά και εκείνους που αναζητούν καταφύγιο στην ίδια τους τη χώρα, σύμφωνα με το Deutsche Welle
Τα επόμενα εννέα γραφήματα παρουσιάζουν με παραστατικό τρόπο τις κύριες χώρες προέλευσης και άλλες σημαντικές τάσεις της σύγχρονης μετανάστευσης.
1.Αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός των εκτοπισμένων
Το 2014 ο αριθμός των ανθρώπων που εγκατέλειψαν τις εστίες τους και αναζητούσαν προστασία εντός ή εκτός συνόρων αποτελούσε το οκτώ τοις χιλίοις του παγκόσμιου πληθυσμού. Το 2023 φτάνει το 14 τοις χιλίοις.
Αυτό σημαίνει ότι, σε όλον τον κόσμο, ο αριθμός των εκτοπισμένων έχει αυξηθεί κατά 58 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που ισοδυναμεί με ολόκληρο τον πληθυσμό της Ιταλίας.
2.Περισσότεροι εκτοπισμένοι εντός συνόρων
Από τα 117,3 εκατομμύρια άτομα που η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ καταγράφει ως εκτοπισμένους, τα 68,3 εκατομμύρια (αριθμός ίσος με τον πληθυσμό της Μ.Βρετανίας) παραμένουν εντός συνόρων, παρότι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους ή την ιδιαίτερη πατρίδα τους.
Τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας περιορίζονται σε εκείνους που εκτοπίζονται ή εκδιώκονται λόγω πολέμου ή βίας. Το Παρατηρητήριο Καταστάσεων Εσωτερικού Εκτοπισμού (IDMC) εκτιμά ότι άλλα 7,7 εκατομμύρια έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους μετά από φυσικές καταστροφές ή λόγω της κλιματικής αλλαγής.
3.Οι περισσότεροι στην Αφρική και τη Μ.Ανατολή
Από τα 68,3 εκατομμύρια των εκτοπισμένων εντός συνόρων, το 48% προέρχεται από αφρικανικές χώρες και περίπου το 21% από τη Μέση Ανατολή.
Μόνο στο Σουδάν καταγράφονται 9 εκατομμύρια εκτοπισμένοι μέσα στην ίδια τους τη χώρα (ποσοστό 9% όλων των εκτοπισμένων εντός συνόρων). Στη σχετική κατάταξη ακολουθούν η Συρία (7,2 εκ.), η Δημοκρατία του Κογκό (6,7 εκ.) και η Υεμένη (4,5 εκ.)
Μεταξύ των δέκα χωρών παγκοσμίως με τον υψηλότερο αριθμό εκτοπισμένων ατόμων εντός συνόρων, μόνο τρεις δεν βρίσκονται στην Αφρική. Πρόκειται για την Κολομβία (5 εκ.), το Αφανιστάν (4,1 εκ.) και την Ουκρανία (3,7 εκ.)
4.Εκτοπισμένοι και σε ευρωπαϊκές χώρες
Ακόμη και σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες πολλοί άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, αναζητώντας καταφύγιο σε άλλες, πιο ασφαλείς περιοχές εντός των συνόρων της χώρας τους.
Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση της Κύπρου, όπου ο αριθμός των εκτοπισμένων φτάνει τους 240.000, δηλαδή περίπου 20% του συνολικού πληθυσμού.
Παρόμοια είναι η εικόνα στη Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Πολλές φορές οι άνθρωποι αυτοί παραμένουν εκτοπισμένοι για δεκαετίες και για πολλές γενιές.
5.Από 10 χώρες το 90% των προσφύγων
Σύμφωνα με την UNHCR, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε άλλη χώρα ως πρόσφυγες ή με άλλο (ενδεχομένως προσωρινό) καθεστώς προστασίας φτάνει τα 43,4 εκατομμύρια σε όλον τον κόσμο.
Υπερβαίνει δηλαδή τον συνολικό πληθυσμό της Πολωνίας.
Εννέα στους δέκα πρόσυγες προέρχονται από το Αφγανιστάν, τη Συρία, τη Βενεζουέλα, την Ουκρανία, τα Παλαιστινιακά Εδάφη, το Νότιο Σουδάν, το Σουδάν, τη Μιανμάρ, τη Δημοκρατία του Κονγκό και τη Σομαλία.
6.Οι περισσότεροι αναζητούν προστασία σε γειτονική χώρα
Οι χώρες που υποδέχονται τους περισσότερους πρόσφυγες συνήθως είναι εκείνες που μοιράζονται κοινά σύνορα με τις χώρες, στις οποίες σοβούν ανθρωπιστικές κρίσεις. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της UNCHR, το 2023 το 69% των προσφύγων διέμενε σε χώρα που συνορεύει με την πατρίδα του.
Το Ιράν, η Τουρκία, η Κολομβία και η Ιορδανία είναι σήμερα οι χώρες που φιλοξενούν τους περισσότερους πρόσφυγες. Οι οποίοι προέρχονται, αντιστοίχως, από το Αφγανιστάν, τη Συρία, τη Βενεζουέλα και τα Παλαιστιναικά Εδάφη.
Μεγάλη εξαίρεση αποτελεί η Γερμανία, η οποία υποδέχεται εκατοντάδες χιλιάδες προσφύγων από μακρινές χώρες, όπως η Ουκρανία, η Συρία, το Αφγανιστάν και η Ερυθραία.
7.Υπερβολικά πολλοί σε αναπτυσσόμενες χώρες
Η Γερμανία φιλοξενεί πάνω από 2,5 εκατομμύρια πρόσφυγες, τους περισσότερους από κάθε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ. Ωστόσο, έχει δεχθεί λιγότερους πρόσφυγες από το Ιράν, την Τουρκία, την Ιορδανία και την Κολομβία.
Σε αναλογία με τον πληθυσμό της η χώρα που φιλοξενεί τους περισσότερους πρόσφυγες είναι η Ιορδανία (11 εκ.) Εκεί ζουν περισσότεροι από 3 εκ. πρόσφυγες από τα Παλαιστινιακά Εδάφη. Με άλλα λόγια ο αριθμός των προσφύγων στην Ιορδανία φτάνει τους 270.000 ανά ένα εκατομμύριο γηγενούς πληθυσμού.
8.Όλο και λιγότερες αιτήσεις ασύλου εγκρίνονται
Συνολικά 7 εκατομμύρια άνθρωποι περιμένουν ακόμη μέχρι να εγκριθεί (ή να απορριφθεί) η αίτηση που έχουν καταθέσει σε άλλη χώρα για παροχή ασύλου. Ο αριθμός των νέων αποφάσεων δεν συμβαδίζει με τον αριθμό των νέων αιτήσεων. Το 2023 είχαν καταγραφεί 1,4 εκ. αποφάσεις των αρμοδίων αρχών σε θέματα ασύλου, αλλά στην ίδια περίοδο είχαν κατατεθεί και 5,6 εκ. νές αιτήσεις.
Ποτέ στο παρελθόν δεν ήταν τόσο μεγάλο το αριθμητικό χάσμα ανάμεσα σε εκείνους που επιθυμούσαν και σε εκείνους που ελάμβαναν τελικά άσυλο. Πολλές φορές οι εκτοπισμένοι αισθάνονται να έχουν εγκλωβιστεί σε ένα νομικό κενό.
9.Συχνά οι εκτοπισμένοι επιστρέφουν σε μη ασφαλείς χώρες
Το 2023 περίπου 1,1 εκ. πρόσφυγες επέστρεψαν στην πατρίδα τους, από την οποία είχαν εκδιωχθεί ή εκτοπιστεί. Αλλά συχνά η επιστροφή δεν είναι ασφαλής. Γιατί πολλοί επιστρέφουν σε χώρες που εξακολουθούν να εμπλέκονται σε πολεμικές συγκρούσεις, όπως το Νότιο Σουδάν και η Ουκρανία.
