Η θερμή, παγκόσμια υποστήριξη που λαμβάνει το ελληνικό αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, με αποκορύφωμα την επιβεβαίωση από την πλευρά της Τουρκίας, κατά την πρόσφατη 25η Σύνοδο της Διακυβερνητικής Επιστροπής της UNESCO, πως δεν υπάρχει επίσημο έγγραφο - φιρμάνι της οθωμανικής αυτοκρατορίας που να νομιμοποιεί τη βίαιη απόσπασή τους από τον λόδρο Έλγιν, ενισχύουν, σε μεγάλο βαθμό, τον αγώνα της Ελλάδας για την επανένωσή τους. Την παραπάνω εκτίμηση εξέφρασε ο Νικόλαος Σταμπολίδης, γενικός διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης, που συμπληρώνει φέτος τα 15 χρόνια λειτουργίας του, κατά τη σημερινή παρουσίαση των ετήσιων πεπραγμένων του.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Βρετανία - Επιτροπή Επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα: Επιστολή σε υποψήφιους βουλευτές για την επιστροφή τους
Ο Νικόλαος Σταμπολίδης μιλά στη Σύνοδο της UNESCO για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα
Ο κ. Σταμπολίδης, ο οποίος συμμετείχε στην Σύνοδο της UNESCO χαρακτήρισε «συγκινητική» τη στάση της Τουρκίας αλλά και των υπόλοιπων χωρών που τάχθηκαν ξεκάθαρα υπέρ της ελληνικής πλευράς: «Από τις 20 χώρες που συμμετείχαν στην Σύνοδο, τουλάχιστον οι 18 έθεσαν το θέμα επιστροφής και επανένωσης των αρχιτεκτονικών Γλυπτών του Παρθενώνα πάρα πολύ έντονα. Και επιμένουν σε αυτό. Γιατί αυτά δεν ανεξάρτητα έργα. Δεν είναι αγάλματα που βρέθηκαν εδώ ή εκεί. Είναι κομμάτια της σύλληψης και της εκτέλεσης του μεγαλύτερου και σημαντικότερου αρχιτεκτονήματος, του έργου της κλασικής αισθητικής εποπτείας και φυσικά της δημοκρατίας που είναι ο Παρθενώνας» είπε με νόημα» υπογράμμισε και πρόσθεσε με νόημα: «Η υποστήριξη αυτή δεν ήρθε απρόοπτα. Ήρθε γιατί κάποια στιγμή οι άνθρωποι, οι χώρες, αισθάνονται την ανάγκη να υπηρετήσουν την αλήθεια.
Όσο για τον ενδεδειγμένο τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν η Ελλάδα και η Βρετανία να καταλήξουν σε μια συμφωνία, ο γενικός διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης δήλωσε: «Εάν υπάρχει επιθυμία, υπάρχει και δρόμος». Για να εξηγήσει αμέσως μετά: «Η διαδικασία έως την οριστική επανένωση του θραύσματος Fagan κράτησε μόνο τέσσερις μήνες. Επομένως αυτός είναι ένας δρόμος που δείχνει πώς πρέπει να γίνει και η διαδικασία με τα κομμάτια του Παρθενώνα που πρέπει να έρθουν και να ενωθούν με το σώμα του».
Το θραύσμα Fagan που επέστρεψε οριστικά στο Μουσείο της Ακρόπολης
Να θυμίσουμε πως το θραύσμα Fagan επέστρεψε οριστικά, το 2022, από το Περιφερειακό Αρχαιολογικό Μουσείο «Antonino Salinas» του Παλέρμο στο Μουσείο Ακρόπολης και επανατοποθετήθηκε στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα, από την οποία είχε αφαιρεθεί. Ο πρώτος αυτός επαναπατρισμός αρχαιότητας από κράτος σε κράτος πραγματοποιήθηκε βάσει συμφωνίας του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού με την Κυβέρνηση της Περιφέρειας της Σικελίας η οποία, με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, έδωσε τη συγκατάθεσή της για την «αποδέσμευση» του αντικειμένου, δηλαδή την τεχνική πράξη που ήταν απαραίτητη για την οριστική επιστροφή του θραύσματος στην Αθήνα, έχοντας λάβει το «πράσινο φως» από τη Νομική Υπηρεσία του ιταλικού Κράτους και την έγκριση από το ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού.
Οι δράσεις του Μουσείου της Ακρόπολης
Η μεγάλη, εντυπωσιακή έκθεση «ΝοΗΜΑΤΑ. Προσωποποιήσεις και Αλληγορίες από την Αρχαιότητα έως Σήμερα» που διήρκεσε από τον Δεκέμβριο του 2023 έως τον Απρίλιο του 2024 αποτέλεσε την κορωνίδα των φετινών πεπραγμένων του Μουσείου της Ακρόπολης. Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν 164 έργα, από 55 Μουσεία, Ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού και ιδιώτες, και ν’ ανακαλύψουν τις προσωποποιήσεις, τους συμβολισμούς και τις αλληγορίες. Ανάμεσά τους ο εκπληκτικός πίνακας Χρόνος-Κρόνος του Rubens, η περίφημη Συκοφαντία του Απελλή, του Botticelli και του εργαστηρίου του και η χάλκινη Χίμαιρα από το Μουσείο της Φλωρεντίας, η υδρία του Μειδία κ.α.
Στο μεταξύ, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αλλά και αποκαλυπτική είναι η έκθεση «Ο Παρθενώνας και ο Βύρωνας», που άνοιξε τις πύλες της στα τέλη Απριλίου και θα διαρκέσει έως τις 31 Αυγούστου, και σχετίζεται με την αρπαγή των αρχιτεκτονικών γλυπτών του Παρθενώνα από τον λόρδο Έλγιν. Στην έκθεση αλλά και στην δίγλωσση προσεγμένη έκδοση που τη συνοδεύει μπορεί κανείς να δει εικόνες της Ακρόπολης αποτυπωμένες από περιηγητές, από την περίοδο πριν την βίαιη επέλαση του Έλγιν και μέχρι τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους και την ίδρυση του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης το 1834.
Ο κατάλογος της έκθεσης «Ο Παρθενώνας και ο Βύρωνας»
Φιλοξενούνται επίσης δύο πολύτιμα ντοκουμέντα που αποδεικνύουν πως ο Έλγιν δεν είχε, όπως ισχυριζόταν, φιρμάνι που να τού επιτρέψει να αποσπάσει τμήματα από τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα. Πρόκειται για το πρωτότυπο διαβατήριο του Βύρωνα επίσημο σουλτανικό έγγραφο, που εκτίθεται για πρώτη φορά στο Μουσείο, αλλά και το φιρμάνι – διαβατήριο του Έλγιν με το οποίο έλαβε την άδεια να ταξιδέψει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Και τα δύο παραπάνω έγγραφα δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την μεταφρασμένη στην ιταλική γλώσσα επιστολή που προσκόμισε ο Έλγιν στη βρετανική βουλή το 1816 προκειμένου να αποδείξει ότι ήταν νόμιμη η αγορά των Παρθενώνιων Γλυπτών από το Κράτος και την συνακόλουθη μεταβίβασή τους στο Βρετανικό Μουσείο.
Το φιρμάνι - διαβατήριο του Έλγιν, το φιρμάνι - διαβατήριο του Βύρωνα και η τουρκική μετάφρασή του
Στο μεταξύ το Μουσείο της Ακρόπολης θα φιλοξενεί μέχρι τις τις 8 Σεπτεμβρίου την έκθεση φωτογραφίας του Robert McCabe με τίτλο «Χαίρε Ξένε Στη Χώρα των Ονείρων» που οργάνωσε το Υπουργείο Τουρισμού και ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού. Πρόκειται για μια μοναδική αναδρομή στην «ελληνική περίοδο» του McCabe, με περίπου 100 φωτογραφίες, που στοχεύουν στο να αναδειχθεί η αυθεντικότητα, ο πολιτισμός, η ιστορία, η ομορφιά και οι άνθρωποι στην καθημερινότητα της μεταπολεμικής Ελλάδας μέσα από τη ματιά του Αμερικανού καλλιτέχνη.
Μέχρι τις 25 Ιουνίου θα λειτουργεί στο φουαγιέ του ισογείου η φωτογραφική έκθεση «Μινωικός πολιτισμός». Μια ματιά μέσα από μνημεία της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου» η οποία οργανώθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου.
Επιπλέον, από τον περασμένο Ιούνιο μέχρι σήμερα φιλοξενήθηκαν στο Μουσείο της Ακρόπολης πλήθος εκδηλώσεων και δράσεων. Μεταξύ αυτών, ειδικά προγράμματα για σχολεία, οικογένειες, παιδιά, εκπαιδευτικούς, πρόσφυγες, έγκλειστους σε φυλακές, ψυχικές νοσούντες και ΑΜΕΑ, πρόσφυγες και μετανάστες, ψηφιακά παιχνίδια κ.α.
Καταγραφή και τεκμηρίωση αντικειμένων
Στο πλαίσιο της διαχρονικά μεγάλης έμφασης που δίνει το Μουσείο της Ακρόπολης στην λεπτομερή καταγραφή και τεκμηρίωση του συνόλου των εκθεμάτων του ολοκληρώθηκε η τεκμηρίωση στο Σύστημα Διαχείρισης Συλλογών (Museumplus) των 1.150 αντικειμένων που παρουσιάζονται στο νέο «Μουσείο της ανασκαφής», το οποίο θα εγκαινιαστεί στις 26 Ιουνίου και φιλοξενεί 1.150 αντικείμενα, αλλά και έργων που φυλάσσονται στις αρχαιολογικές αποθήκες. Τα 1.150 λήμματα των αντικειμένων της έκθεσης της ανασκαφής, με φωτογραφίες και σχέδια, προετοιμάζονται και ελέγχονται τεχνικά για να αναρτηθούν άμεσα στην ιστοσελίδα του Μουσείου, εμπλουτίζοντας την ψηφιακή συλλογή των ήδη υπαρχόντων 2.246 αντικειμένων.
Παράλληλα, προετοιμάστηκε η υλοποίηση του έργου «Ψηφιακό Αρχαιολογικό Αρχείο της Διεύθυνσης Συλλογών και Εκθέσεων του Μουσείου Ακρόπολης», που αφορά στην τεκμηρίωση 30.000 αρχαίων αντικειμένων και στην καταχώρησή τους στο Σύστημα Διαχείρισης Συλλογών MuseumPlus, διεξήχθη και έρευνα στις αποθήκες του παλαιού Μουσείου Ακρόπολης, πραγματοποιήθηκαν εργασίες συντήρησης σε εκατοντάδες αντικείμενα και δημιουργήθηκαν 7.285 πιστά αντίγραφα εκθεμάτων του Μουσείου και αντιγράφων σε κλίμακα με σκοπό την αποκλειστική διάθεση των αντιγράφων στα πωλητήρια του Μουσείου, αλλά και για ερευνητικούς – μουσειακούς σκοπούς.
