Οι συνθήκες που επικρατούσαν στον σταθμό της Λάρισας, αλλά και γενικότερα τα όσα συνέβησαν την μοιραία βραδιά της 28ης Φεβρουαρίου που έγινε το δυστύχημα με τα τρένα στα Τέμπη, αποκαλύπτει το ''Star''.
Ο σταθμάρχης που βρίσκεται αντιμέτωπος με βαρύ κατηγορητήριο, είχε μονοβάρδια στο κρίσιμο αυτό πόσο παρά το γεγονός ότι είχε αναλάβει καθήκοντα στο συγκεκριμένο πόστο μόλις πέντε ημέρες. Η τηλεδιοίκηση στα τρένα είναι εκτός λειτουργίας εδώ και τέσσερα χρόνια, με αποτέλεσμα όλα να περνούν από τα χέρια των σταθμαρχών.
Το STAR αποκάλυψε τις τελευταίες κινήσεις του σταθμάρχη λίγο πριν φτάσει στον σταθμό της Λάρισας το μοιραίο τρένο. Μέσα στον σταθμό υπάρχει μία καφετέρια όπου, ένα τέταρτο πριν φτάσει ο συρμός, πήγε ο σταθμάρχης για να αγοράσει έναν καφέ. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς το βάθος της αποβάθρας και επέστρεψε στο πόστο του. Κάμερες ασφαλείας υπάρχουν παντού στον σταθμό και οι κινήσεις του έχουν καταγραφεί ενώ τις επιβεβαιώνουν και εργαζόμενοι στο καφέ. Σύμφωνα με το STAR δεν επιβεβαιώνονται οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας και αναφέρουν πως τη μοιραία βραδιά ακούγονταν από το σταθμαρχείο οχλαγωγίες και μουσική, σαν κάποιος να έκανε γλέντι. Ο σταθμάρχης φέρεται να είναι σε κακή ψυχολογική κατάσταση και τα πρώτα λόγια που είπε ήταν «κουβαλάω 35 φέρετρα στην πλάτη μου…».
Τα μοιραία λάθη στις συνομιλίες σταθμάρχη και μηχανοδηγού
Στο μεταξύ, στο μικροσκόπιο των ειδικών βρίσκεται το ηχητικό ντοκουμέντο με τη συνομιλία του σταθμάρχη Λάρισας και τον μηχανοδηγό της επιβατικής αμαξοστοιχίας Intercity 62. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, στο συγκεκριμένο απόσπασμα φέρεται να ακούγεται και μία τέταρτη φωνή, ωστόσο ανεξάρτητα από αυτά όπως λένε οι ειδικοί «κάτι δεν πάει καλά». Εκείνο που επισημαίνουν όλοι είναι απουσία δύο λέξεων που ενδεχομένως να είχαν αλλάξει την πορεία των γεγονότων. Στη συνομιλία δεν ακούγεται ούτε η λέξη «ανόδου» ούτε και «καθόδου» που θα διευκρίνιζε σε ποια γραμμή κινείται το επιβατικό τρένο.
Σύμφωνα με την απομαγνητοφώνηση της συνομιλίας οι λέξεις αυτές δεν ακούστηκαν. Ο σταθμάρχης στις συνομιλίες δεν αναφέρει τη λέξη «άνοδο» και ο μηχανοδηγός δεν λέει «Βασίλη μπαίνω στην γραμμή καθόδου», αν και οριστικά συμπεράσματα δεν μπορούν να βγουν, καθώς δεν έχει γίνει γνωστό τι άλλο έχουν πει μεταξύ τους. Οπως υποστήριξε στο Star ο πρώην εκπαιδευτής μηχανοδηγών Νικόλαος Τσουρίδης βάσει του κανονισμού ο μηχανοδηγός πρέπει να κάνει αναγγελία διαδρομής και να αναφέρει ρητά αν κατευθύνεται στην άνοδο ή την κάθοδο, ενώ και ο σταθμάρχης πρέπει να περιγράψει τη διαδρομή ή την αλλαγή διαδρομής.
«Κάτι δεν πάει καλά»
Την ίδια ουσιαστικά άποψη εκφράζει και ο πρώην διευθυντής Ασφαλείας και Κυκλοφορίας των Αμαξοστοιχιών της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, Χρήστος Ρετσινάς, που μιλώντας στην εφημερίδα Καθημερινή σημειώνει χαρακτηριστικά: «Δίνει εντολή ο σταθμάρχης στον μηχανοδηγό να φύγει, αλλά δεν του λέει "φεύγεις από τη γραμμή ανόδου", υπονοεί όμως ότι φεύγει από τη γραμμή ανόδου για τους Νέους Πόρους, προς την κατεύθυνση της Θεσσαλονίκης καθώς του δίνει εντολή να φύγει. Ο μηχανοδηγός όφειλε όταν είδε οτι θα πρέπει να ανέβει τη γραμμή καθόδου να σταματήσει, να φρενάρει ο τρένο και να ρωτήσει τον σταθμάρχη "γιατί με στέλνεις από τη γραμμή καθόδου;" και να κάνει ανακοίνωση μέσα από το ραδιοτηλέφωνο οτι έχει κάνει κατάληψη στη γραμμή καθόδου, ώστε να τον ακούσει και η αμαξοστοιχία του εμπορικού. Ο σταθμάρχης των Νέων Πόρων είχε ειδοποιήσει τον σταθμό της Λάρισας 17 λεπτά πριν από το δυστύχημα, δηλαδή ότι κατεβαίνει η εμπορική αμαξοστοιχία. Οπότε ούτε ο μυηχανοδηγός λειτούργησε σωστά».
Προσθέτει μάλιστα πως: «Αν ο μηχανοδηγός του Intercity 62 ανακοίνωνε πως έχει κάνει κατάληψη της γραμμής καθόδου, θα το άκουγαν και οι άλλοι και θα σταματούσαν. Οπότε πρέπει να διευκρινιστεί αν ήταν στη θέση του ο σταθμάρχης. Θα τα διερευνήσει η Επιτροπή, αλλά από τα ηχογραφημένα μηνύματα βλέπω ότι κάτι δεν πάει καλά».
Παράλληλα ο κ. Ρετσινάς στέκεται και στο θέμα του «κλειδιού». «Στο ηχητικό ντοκουμέντο ο κλειδούχος ρωτάει τον σταθμάρχη "να γυρίσω το κλειδί;". Αφού τα κλειδιά είναι ηλεκτρικά και τα χειρίζονται από τον πίνακα του σταθμάρχη τι δουλειά έχει ο κλειδούχος; Γιατί ρωτάει; Πού είναι ο σταθμάρχης;» αναφέρει στη συνέντευξή του στην εφημερίδα.
Η αναγγελία κατεύθυνσης που δεν έγινε
Από εκεί και πέρα, οπως εξήγησε ο κ. Τσουρίδης στο Star, ο σταθμάρχης δεν είπε αν η έγκριση αναχώρησης ήταν για κίνηση στην άνοδο ή την κάθοδο και πως ο μηχανοδηγός έπρεπε να ζητήσει διευκρίνιση αν θα αναχωρήσει από την άνοδο ή από την κάθοδο. Αλλά και μετά την έγκριση αναχώρησης ο μηχανοδηγός πρέπει να κάνει αναγγελία αναχώρησης ώστε να μην υπάρξει το παραμικρό ενδεχόμενο παρανόησης και ένα λάθος να διορθωθεί εγκαίρως.
Με βάση την επικοινωνία που έχει γίνει γνωστή, ο σταθμάρχης δεν διευκρινίζει αν το τρένο θα αναχωρήσει πηγαίνοντας μέσω της γραμμής ανόδου ή της γραμμής καθόδου. Προφανώς ο σταθμάρχης θεωρεί ότι τον στέλνει από την άνοδο, όπως θα ήταν το κανονικό και για αυτό δε χρειάζεται ειδική διευκρίνιση. Αυτό λογικά εκτίμησαν και οι άλλοι σταθμάρχες όπως αυτός των Νέων Πόρων που γνωρίζει ότι το εμπορικό ήδη κατεβαίνει, ενώ αυτό πρέπει να κατάλαβε και ο μηχανοδηγός του εμπορικού που κατέβαινε. Άρα όλοι παραπλανήθηκαν και νόμιζαν ότι το επιβατικό τρένο θα κινηθεί σε ανοδική γραμμή! Όμως και ο μηχανοδηγός του επιβατικού που μόλις αναχώρησε από την Λαρισα, την ώρα που το τρένο του έστριψε πάνω στις ράγες και μπήκε στο αντίθετο ρεύμα, το καθοδικό, θα έπρεπε αμέσως να επικοινωνήσει με τον σταθμάρχη και να ζητήσει εξηγήσεις γιατί συνέβη αυτό.
Aν ο μηχανοδηγός είχε θεωρήσει ότι ο σταθμάρχης τον στέλνει από την γραμμή καθόδου, θα έλεγε στην αναγγελία ότι «αναχωρώ από κάθοδο για Νέους Πόρους». Τότε θα τον άκουγαν και ο σταθμάρχης Λάρισας και ο σταθμάρχης Νέων Πόρων και ο μηχανοδηγός της εμπορικής. Συνεπώς θα είχαν καταλάβει ότι δύο τρένα κινούνται στην ίδια καθοδική γραμμή και η τραγωδία θα είχε αποφευχθεί. Προφανώς ο άτυχος μηχανοδηγός εκτιμούσε ότι ήταν αδιανόητο να τον στείλει από τη γραμμή καθόδου ο σταθμάρχης στη Θεσσαλονίκη...
Η διαδικασία που προβλέπει ο κανονισμός
Οπως σημειώνει το ρεπορτάζ του Star σύμφωνα με τον κανονισμό υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες για την αναχώρηση ενός τρένου. Η πρώτη είναι η επικοινωνία σταθμάρχη και μηχανοδηγού με την έγκριση αναχώρησης, την οποία ακούνε ταυτόχρονα και οι σταθμάρχες του προηγούμενου και επόμενου σταθμού όπως και όσοι μηχανοδηγοί κινούνται με τρένα στην ενδιάμεση γραμμή. Η δεύτερη είναι η αναγγελία αναχώρησης που κάνει ο κάθε μηχανοδηγός αφού λάβει έγκριση. Την οποία επίσης ακούνε οι γύρω σταθμάρχες και μηχανοδηγοί κοντινών τρένων. Αν μάλιστα δεν ακούγεται καλά η επικοινωνία τους λόγω του γεωγραφικού ανάγλυφου του σημείου στο οποίο κινείται ο συρμός, άλλοι μηχανοδηγοί ή σταθμάρχες κάνουν τον ενδιάμεσο στην επικοινωνία τους ώστε να μη «χαθεί» κάτι.
