Νομοθετική πρωτοβουλία για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικιακής βίας ανέλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την ευκαιρία του εορτασμού σήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας. Όπως επισημαίνει η Ευρωπαία Επίτροπος Ισότητας Χέλενα Ντάλι ” η νέα πρόταση νομοθεσίας «ποινικοποιεί τη βία κατά των γυναικών περιλαμβανομένης της διαδικτυακής» και «θεσπίζει κοινά πρότυπα για όλα τα κράτη-μέλη για την προστασία, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, τη στήριξη των θυμάτων, την πρόληψη και τη συνεργασία”.
Η αναγκαιότητα αυτή προέκυψε, σύμφωνα με την Επίτροπο, από την αύξηση της βίας κατά των γυναικών στη διάρκεια της πανδημίας στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα αλλά και στο διαδίκτυο και εκφράζει την πεποίθηση ότι ενόψει των νέων δεδομένων θα συμφωνήσουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
Σύμφωνα με τη Eurostat, 178.000 εγκλήματα σεξουαλικής φύσης καταγράφηκαν από την αστυνομία στην ΕΕ το 2019 και πάνω από το ένα τρίτο ήταν βιασμοί.
Με τον νέο νόμο προβλέπονται νέα εργαλεία στήριξης, μεταξύ των οποίων η λειτουργία ειδικών γραμμών βοήθειας, οι οποίες θα ενισχυθούν μέσω πανευρωπαϊκού αριθμού – 116 016 – που θα παραπέμπει τα θύματα στις κατάλληλες υπηρεσίες και αρχές, οπουδήποτε και αν βρίσκονται στην ΕΕ.
«Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι κανένα θύμα δεν θα είναι αναγκασμένο να αντιμετωπίζει μόνο του την έμφυλη βία», υπογραμμίζει η Επίτροπος.
Ολόκληρο το άρθρο της Επιτρόπου για την Ισότητα Χέλενα Ντάλι: «Καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικιακής βίας σε ολόκληρη την ΕΕ»
Η βία κατά των γυναικών και η ενδοοικιακή βία αποτελούν διαδεδομένα κοινωνικά προβλήματα που επηρεάζουν όλες τις κοινωνικές ομάδες και είναι ιδιαίτερα συχνά σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Η βία αυτή σημειώνεται στη δημόσια και την ιδιωτική σφαίρα, καθώς και στις διαδικτυακές πλατφόρμες. Σύμφωνα με τη Eurostat, 178.000 εγκλήματα σεξουαλικής φύσης καταγράφηκαν από την αστυνομία στην ΕΕ το 2019 και πάνω από το ένα τρίτο ήταν βιασμοί.
Όταν ξέσπασε η πανδημία Covid-19, συνειδητοποιήσαμε ότι υπήρχε μια σκιώδης πανδημία που εξαπλωνόταν με ταχείς ρυθμούς. Η αύξηση της βίας κατά των γυναικών σημείωσε ιλιγγιώδη αύξηση κατά 70 % σε σχέση με τον προηγούμενο και ήδη υψηλό αριθμό περιστατικών που είχε καταγραφεί, για παράδειγμα, στη βελγική περιφέρεια της Φλάνδρας κατά τη δεύτερη εβδομάδα της πρώτης απαγόρευσης δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της πανδημίας.
Ακόμα και ένα θύμα είναι πολύ. Ωστόσο, η ανεπαρκής αντιμετώπιση της έμφυλης και της ενδοοικιακής βίας και οι ανομοιομορφίες στα υφιστάμενα συστήματα έχουν ως αποτέλεσμα πολλές γυναίκες και κορίτσια να κακοποιούνται και να μη λαμβάνουν υποστήριξη και προστασία από το δικαστικό σύστημα – ακόμα ακόμα και να χάνουν τη ζωή τους.
Ήταν αναγκαίο να αναπτυχθούν νέα εργαλεία καταγγελίας για τα θύματα που ήταν παγιδευμένα με τους δράστες τους, λόγω της απαγόρευσης δραστηριοτήτων. Χρειάστηκε να επαναπροσδιοριστούν ζωτικής σημασίας θεσμικές διασφαλίσεις, γεγονός που οδήγησε σε προβληματισμό σχετικά με το κατά πόσον οι νέες μέθοδοι λειτουργίας θα έπρεπε να αποτελούν μόνιμο στοιχείο των στρατηγικών μας για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικιακής βίας.
Πολλά κράτη μέλη δημιούργησαν τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας που λειτουργούν όλο το εικοσιτετράωρο, ξεκίνησαν εκστρατείες ευαισθητοποίησης στα φαρμακεία, αύξησαν την ικανότητα των καταφυγίων και δήλωσαν τις υπηρεσίες υποστήριξης ως απαραίτητες, διασφαλίζοντας έτσι τη συνεχή λειτουργία τους παρά τους περιορισμούς που σχετίζονται με την πανδημία. Μολονότι οι αντιδράσεις αυτές είχαν θετικό πρόσημο, πρέπει να εντείνουμε περαιτέρω τα προγράμματα πρόληψης και να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες, καθορίζοντας ελάχιστα κριτήρια αναφοράς σε όλο το έδαφος της ΕΕ.
Παράλληλα, η διαδικτυακή βία κατά των γυναικών εξαπλώθηκε εκθετικά. Σε πρόσφατη έρευνα της Plan International σε 14.000 κορίτσια σε ολόκληρο τον κόσμο διαπιστώθηκε ότι έως και το 58 % υπέστη διαδικτυακή παρενόχληση και κακοποίηση. Αυτό συμβαίνει συχνά χωρίς καμία συνέπεια για τους δράστες.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι η πιο αποτελεσματική διεθνής νομική πράξη που υπάρχει. Την τελευταία δεκαετία πυροδότησε σημαντικές εθνικές μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, έξι κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν ακόμη επικυρώσει τη σύμβαση. Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένει προσηλωμένη στην επικύρωση της Σύμβασης, η έλλειψη συμφωνίας από το Συμβούλιο για την προοπτική αυτή μας ώθησε να αναπτύξουμε τη δική μας νομοθετική πρόταση για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικιακής βίας.
Σήμερα, κατά την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκρίνει νομοθετική πρόταση που θεσπίζει κοινά ελάχιστα πρότυπα για όλα τα κράτη μέλη όσον αφορά την προστασία, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, τη στήριξη των θυμάτων, την πρόληψη και τη συνεργασία.
Προτείνουμε την ποινικοποίηση της βίας κατά των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της διαδικτυακής βίας, όπως ο μη συναινετικός διαμοιρασμός προσωπικών εικόνων, βίντεο ή ηχητικών αρχείων, ή οι σχετικές απειλές· καθώς και του βιασμού στον οποίο θα συμπεριλαμβάνεται κάθε μη συναινετική σωματική διείσδυση.
Μόλις εγκριθεί, ο νέος αυτός νόμος θα απαιτήσει ειδικές γραμμές βοήθειας για τα θύματα βίας. Οι γραμμές αυτές θα ενισχυθούν μέσω πανευρωπαϊκού αριθμού, του 116 016, που θα παραπέμπει τα θύματα στις κατάλληλες υπηρεσίες και αρχές, οπουδήποτε και αν βρίσκονται στην ΕΕ. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι κανένα θύμα δεν θα είναι αναγκασμένο να αντιμετωπίζει μόνο του την έμφυλη βία.
Έχουμε την πεποίθηση ότι με τη σημερινή πρόταση μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά για τις γυναίκες σε ολόκληρη την ΕΕ. Φυσικά, αυτό απαιτεί τη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Ελπίζουμε ότι η πρόσφατη αύξηση της έμφυλης βίας θα ωθήσει τα κράτη μέλη στην ταχεία επίτευξη κοινού εδάφους, με σκοπό την προστασία των γυναικών και των κοριτσιών από βίαιες σεξιστικές συμπεριφορές που παραβιάζουν την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματά μας.
