Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να πηγαίνει ολοταχώς προς τη νέα εποχή μετά το Brexit, αλλά παρά τους πανηγυρισμούς οι γκρίζες ζώνες είναι πολλές και τίποτα δεν κάνει αυτό το διαζύγιο λιγότερο επώδυνο.
Το θρίλερ των εννέα τελευταίων μηνών έκλεισε με μία εμπορική συμφωνία Βρετανίας-Βρυξελλών που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία της Ε.Ε. Τι αλλάζει όμως στις σχέσεις της Ευρώπης αλλά και της χώρας μας με το «νησί» από την πρώτη μέρα του 2021;
Τι αλλάζει στο εμπόριο
Από την 1η Ιανουαρίου και μετά δεν θα υπάρχουν δασμοί ή ποσοστώσεις στις εισαγωγές ή εξαγωγές, αλλά μια σειρά νέων συνοριακών κανονισμών. Για τη μεταφορά εμπορευμάτων, για παράδειγμα, από το Ντόβερ στο Καλέ τα φορτηγά θα χρειάζονται άδεια που θα εκδίδεται από την κυβέρνηση, ενώ σε ό,τι αφορά τον ανταγωνισμό η Βρετανία και η Ε.Ε. δεσμεύονται να τηρήσουν ίσους όρους.
Τα ταξίδια και η βίζα των 90 ημερών
Αυτό που αλλάζει άμεσα και έγινε αισθητό από τις πρώτες μέρες της νέας χρονιάς είναι τα ταξίδια. Από την 1η Ιανουαρίου και μετά οι Βρετανοί ταξιδιώτες θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν την περιοχή Σένγκεν χωρίς βίζα μόλις για 90 ημέρες, με πιθανή ελεύθερη πρόσβαση για ορισμένες επαγγελματικές επισκέψεις, ενώ θα ισχύει το δικαίωμα μεταφοράς κατοικιδίων συνοδεία πιστοποιητικού.
Επιπλέον, η Βρετανία και η Ε.Ε. δεσμεύτηκαν να δημιουργήσουν έναν νέο μηχανισμό που θα καλύπτει την αναγκαία υγειονομική κάλυψη για τους ταξιδιώτες. Πέραν τούτων, οι Βρετανοί αυτοκινητιστές στην Ε.Ε. θα πρέπει να αποκτήσουν νέο διεθνές δίπλωμα οδήγησης, ενώ για την εργασία και τη διαμονή σε άλλες χώρες θα χρειάζονται άδειες από τις εθνικές Αρχές.
Στη συμφωνία Βρετανίας-Βρυξελλών για το Brexit γίνεται ειδική μνεία στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, κάτι που όμως δεν προσφέρει στις βρετανικές επιχειρήσεις μεγαλύτερη πρόσβαση. Η δυνατότητα των εταιριών να λειτουργούν στην αγορά εξαρτάται από το εάν θα έχουν εξασφαλίσει ειδικό καθεστώς από κάθε πλευρά για κάτι τέτοιο.
Οι μεταφορές και το μεγάλο «αγκάθι» της αλιείας
Μεγάλες είναι οι αλλαγές και στις μεταφορές. Οι βρετανικές αεροπορικές εταιρίες θα έχουν ευρεία πρόσβαση για δρομολόγια προς ευρωπαϊκούς προορισμούς, δεν θα έχουν όμως τη δυνατότητα να συνδέουν προορισμούς εντός του μπλοκ. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα χρειαστεί διμερείς συμφωνίες με τις χώρες-μέλη για να αρχίσει τη μεταφορά εμπορευμάτων εκτός του μπλοκ, για παράδειγμα προς τη Νέα Υόρκη μέσω Βρετανίας και προς τις ΗΠΑ.
Αναφορικά με το μεγάλο «αγκάθι» της αλιείας, από 1ης Ιανουαρίου η Βρετανία και η Ε.Ε. συμφώνησαν σε μια μεταβατική περίοδο πεντέμισι ετών, η οποία προσφέρει στο Ηνωμένο Βασίλειο υψηλότερη ποσόστωση των ψαριών που αλιεύονται σε βρετανικά ύδατα.
Μεγάλοι χαμένοι οι Έλληνες φοιτητές και το Erasmus
Υψηλότερα δίδακτρα, τέλος στα φοιτητικά δάνεια, Erasmus οπουδήποτε εκτός Ηνωμένου Βασιλείου. Οι αλλαγές που θα επιφέρει το Brexit θα είναι ορατές και στη χώρα μας. Εν πρώτοις, οι Έλληνες φοιτητές που θα εγγραφούν από το 2021 σε βρετανικό πανεπιστήμιο θα πρέπει να πληρώσουν τα δίδακτρα που καταβάλλουν οι φοιτητές εξωτερικού τα οποία ανέρχονται, κατά μέσο όρο, σε 16.500 ευρώ τον χρόνο. Ευτυχώς, όσοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι θα συνεχίζουν να πληρώνουν το ίδιο ποσό για όσο διαρκέσουν οι σπουδές τους.
Επιπλέον οι Ελληνες φοιτητές δεν θα έχουν στο εξής δικαίωμα στα βρετανικά κρατικά φοιτητικά δάνεια για την πληρωμή διδάκτρων από το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022, ενώ προκύπτει και θέμα φοιτητικής βίζας, καθώς θα τεθεί σε εφαρμογή ένας νέος μηχανισμός -που ονομάζεται Student Route-, τον οποίο πρέπει να ακολουθήσουν οι πολίτες κράτους-μέλους της Ε.Ε. που θα φτάσουν στη Βρετανία για σπουδές μετά την 1η Ιανουαρίου 2021.
Τέλος μπαίνει όμως και στο δημοφιλές πρόγραμμα Erasmus, αφού οι φοιτητές από τη Βρετανία δεν θα μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα για ανταλλαγή φοιτητών με άλλα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και αντίστοιχα, ούτε οι Ευρωπαίοι φοιτητές θα μπορούν να πάνε στη Βρετανία.
Για τους Ελληνες που ζουν και δραστηριοποιούνται στη Βρετανία εδώ και χρόνια δεν αλλάζει το σημερινό καθεστώς. Δυσκολεύει, όμως, η επανένωσή τους με μέλη της οικογένειάς τους, στην περίπτωση που αυτά επιθυμούν να τους ακολουθήσουν στη Βρετανία. Ακόμα και τέκνα ή σύζυγοι οφείλουν να πληρούν τους νέους και αυστηρούς κανόνες μετανάστευσης που έχει θέσει η χώρα και προβλέπει ένα point system για τους μετανάστες, όπου οι ενδιαφερόμενοι μοριοδοτούνται με βάση τις δεξιότητες, τις γνώσεις, τις σπουδές και την εμπειρία τους.
