Γράφει ο Ιωάννης Αμπατζόγλου*
Η προδοσία των Πρεσπών πλησιάζει προς την τελευταία της πράξη. Η πλειονότητα του ελληνικού λαού βρίσκεται με την πλευρά της ιστορίας, της επιστήμης, της αλήθειας. Βρίσκεται στην όχθη του ποταμού παρέα με την αξιοπρέπεια και τον πατριωτισμό. Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται όσοι έχουν πάρει απόφαση να υποστηρίξουν τα ανιστόρητα, τα αντιεπιστημονικά, τα ψέματα, αυτοί που μισούν την έννοια του “πατριωτισμού”, οι αναξιοπρεπείς, οι Γραικύλοι. Συνήθης πρακτική αυτών των Γραικύλων είναι να αποκαλούν “εθνικιστές” όσους υποστηρίζουν την ελληνικότητα της Μακεδονίας.
Όταν όμως χρησιμοποιούμε μία έννοια θα πρέπει πρώτα να την ορίσουμε για να ξεκαθαρίσουμε ακριβώς τι εννοούμε.
Τι θεωρεί λοιπόν ένας Γραικύλος ότι είναι ο “εθνικισμός”; Θεωρεί ότι είναι κάτι μισαλλόδοξο, αντικοινωνικό, φανατικό, φασιστικό, ρατσιστικό, εγκληματικό, απάνθρωπο. Αυτά τα χαρακτηριστικά θεωρεί ότι έχει o εθνικισμός.
Τι αναφέρει όμως η βιβλιογραφία για την έννοια του εθνικισμού; Ας επιλέξουμε το βιβλίο του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, “Ο Εθνικισμός”. Για όσους δεν γνωρίζουν, ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου διετέλεσε δύο φορές πρωθυπουργός της Ελλάδος (1924, 1932) και θεωρείται από τους πρωτεργάτες της σοσιαλδημοκρατίας στη χώρα μας. Θεωρούνταν “αριστερός”, ο οποίος άνηκε στην ριζοσπαστική πλευρά του φιλελευθερισμού, δεν ασπαζόταν όμως ούτε τον κομμουνισμό ούτε τον αναρχισμό. Με σύγχρονους όρους θα τοποθετούνταν σαφώς στην Αριστερά, ίσως και αριστερότερα. Αυτός ο ριζοσπάστης λοιπόν πολιτικός, ο οποίος φυσικά δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ούτε φασίστας, ούτε καν δεξιός, μας δίνει έναν ορισμό για τον εθνικισμό.
Γράφει στο βιβλίο του: “Εθνικισμός σημαίνει προσπάθειαν επιβολής του έθνους εντός των ορίων του”, επίσης αναφέρει ότι ο εθνικισμός “αποτελεί αντίδρασιν εναντίον της ξένης επιβολής”. Όπως γράφει, ο εθνικισμός διακρίνεται στον “πολιτικό εθνικισμό”, τον “πνευματικό εθνικισμό” (κύρια μορφή του οποίου είναι ο “γλωσσικός εθνικισμός”), τον “οικονομικό εθνικισμό”, τον “κοινωνικό εθνικισμό”, τον “θρησκευτικό εθνικισμό” κλπ. Στον “πολιτικό εθνικισμό” ανήκουν, ο “αμυντικός εθνικισμός”, ο “επαναστατικός εθνικισμός”, ο “απελευθερωτικός εθνικισμός”, ο “ενωτικός εθνικισμός” και ο “αποχωριστικός εθνικισμός”. Σχετικά με την ιστορία του εθνικισμού μας θυμίζει ότι “ο αμυντικός εθνικισμός είναι τόσον παλαιός, όσον και η ιστορία” και ότι “ο εθνικισμός είναι μία μορφή εκδηλώσεως του εθνικού αισθήματος. Αυτό πάλιν έχει την ρίζαν του εις το κοινωνιολογικόν ένστικτον, αποτελεί μίαν ανωτέραν εκδήλωσιν αυτού… Και δεν είναι δύσκολον να εννοήσωμεν πως το εθνικόν αίσθημα μετατρέπεται εις θετικήν δράσην, εις εθνικισμόν”.
Ο Παπαναστασίου διαχωρίζει τον εθνικισμό από τον ιμπεριαλισμό, συγκεκριμένα αναφέρει: “Ο ιμπεριαλισμός και ο εθνικισμός έχουν την αυτήν ρίζαν, το κοινωνικόν ένστικτον. Αλλά ενώ ο εθνικισμός θέλει την σύμπτωσιν κρατικών και εθνικών ορίων, ο ιμπεριαλισμός επιδιώκει την επέκτασιν των κρατικών ορίων πέραν από τα εθνικά. Ο εθνικισμός ενός έθνους αναγνωρίζει και συμβιβάζεται με όλους τους άλλους εθνικισμούς, ως εκ τούτου έχει αμυντικόν χαρακτήρα” ενώ “Ο ιμπεριαλισμός ενός Κράτους… έχει επιθετικόν χαρακτήρα”… “Ο εθνικισμός αποτελεί το minimum των εθνικών αξιώσεων ενός έθνους... αντιθέτως ο ιμπεριαλισμός υπονοεί τάσεις απεριορίστου εξαπλώσεως ενός Κράτους”.
Με λίγα λόγια, κατά τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου, ο εθνικισμός αποτελεί την υγιή κοινωνική αντίδραση των μελών μιας κοινωνίας όταν αυτά νιώσουν ότι απειλείται το έθνος τους από εξωγενείς παράγοντες. Όσο ουτοπικός και να μας φαίνεται ο οικονομικός εθνικισμός σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση με ενιαίο νόμισμα αλλά και σε μία παγκόσμια αγορά που θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού, τα υπόλοιπα είδη του εθνικισμού υφίστανται και στις σημερινές κοινωνίες.
Ο εθνικισμός του Αλέξανδρου Παπαναστασίου λοιπόν δεν είναι ούτε απάνθρωπος, ούτε μισαλλόδοξος, ούτε φανατικός, ούτε φασιστικός. Θα λέγαμε ότι η έννοια του “εθνικισμού” όπως την ορίζει ο Παπαναστασίου, ταυτίζεται με αυτό που σήμερα αποκαλούμε “πατριωτισμό”.
Εθνικιστές λοιπόν, όπως ορίζουν αυτή την έννοια οι Γραικύλοι, δεν είναι η πλειονότητα των Ελλήνων που μάχεται για τα δίκαια της Ελλάδος. Πατριώτες είναι, με την τρέχουσα έννοια του όρου, ή εθνικιστές αλλά με τον ορισμό που δίνει ο ριζοσπάστης πολιτικός Αλέξανδρος Παπαναστασίου.
Αυτά για να ξεκαθαρίζονται κάποιες έννοιες και να μην γίνεται διαστρέβλωση της πραγματικότητας με χρήση σοφιστιών.
*Ο Ιωάννης Αμπατζόγλου είναι Ακτινοφυσικός Ιατρικής, διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του ΔΠΘ και Επιστημονικά Υπεύθυνος του Τμήματος Ιατρικής Φυσικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης. Συμμετείχε στις διαμαρτυρίες στο Πισοδέρι στις 17 Ιουνίου 2018 τη στιγμή κατά την οποία στις Πρέσπες παραδίδονταν το όνομα της Μακεδονίας στους Σκοπιανούς. Ήταν αυτός που βιντεοσκόπησε με το κινητό του τον αιμόφυρτο διαδηλωτή ο οποίος τυλιγμένος με την αιματοβαμμένη σημαία των Μακεδονικών Συνταγμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου έγινε viral και ευαισθητοποίησε την Ελληνική και Διεθνή κοινή γνώμη. Έχει δημιουργήσει ομάδα στο Facebook με τίτλο «Πισοδέρι 2018 Επιτροπή Αγώνα».
E-mail: [email protected]
