«Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση. Ας μην παίξουμε παιχνίδια με τη Μακεδονία μας» τονίζει με tweet του ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, λίγες ώρες μετά τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος στη χώρα του και το «χαστούκι» που δέχτηκε.
Ευχαρίστησε τους πολίτες που ψήφισαν και στην συνέχεια κάνει έκκληση προς τους βουλευτές της Συνέλευσης και κυρίως προς την εθνική αντιπολίτευση να αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας τους: «Καλώ όλους τους υπεύθυνους αρχηγούς να ενωθούν ώστε να εντάξουμε την πΓΔΜ στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ».
Στο μεταξύ, για αποτυχία του δημοψηφίσματος στα Σκόπια κάνει λόγο ο διεθνής Τύπος σχολιάζοντας το ιδιαίτερα χαμηλό ποσοστό συμμετοχής στην χθεσινή ψηφοφορία και στην πολιτική κρίση στην οποία θα μπει η χώρα αναφέρεται ο διεθνής Τύπος.
«Η χαμηλή συμμετοχή στο δημοψήφισμα για την αλλαγή της ονομασίας της «Μακεδονίας», έθεσε εν αμφιβόλω το αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι ενέκριναν τη συμφωνία με συντριπτική πλειοψηφία», γράφει η Wall Street Journal και προσθέτει: «Η εξέλιξη συνιστά πλήγμα για τις ΗΠΑ και την ΕΕ, που επιθυμούσαν να υπάρχει ισχυρότερη λαϊκή υποστήριξη. Η αποχή κάνει δύσκολη για τον πρωθυπουργό, Ζόραν Ζάεφ, την εξασφάλιση της απαραίτητης πλειοψηφίας για την έγκριση των απαιτούμενων συνταγματικών τροποποιήσεων. Ο Ζάεφ δήλωσε πως θα προκηρύξει άμεσα εκλογές, αν δεν λάβει την πλειοψηφία των δύο τρίτων των βουλευτών».
«Υπάρχουν πολλά συμφέροντα που έχουν επενδυθεί σε αυτή την υπόθεση, κανείς δεν θέλει να τα απεμπολήσει και να αφήσει την «Μακεδονία» κλειδωμένη για άλλα 20 χρόνια. Πρόκειται για δύσκολο παζλ και η επίλυσή του θα αποτελέσει καλό παράδειγμα και σημαντικό βήμα προόδου για την διευθέτηση άλλων δύσκολων προβλημάτων στην περιοχή», εκτιμά ο Τζέιμς Κερ -Λίντσει, καθηγητής στο London School of Economics.
«Οι Ρώσοι ήταν σε θέση να διαδραματίσουν αποσταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Το αποτέλεσμα είναι μια ευκαιρία να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο που θα επιτρέψει στη χώρα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ», δήλωσε ο Ντέιμον Γουίλσον, αντιπρόεδρος του think-tank, Atlantic Council. «Χαιρετίζω την ψήφο υπέρ του «ναι». Καλώ όλους τους πολιτικούς ηγέτες και κόμματα να εργαστούν υπεύθυνα και εποικοδομητικά για να εκμεταλλευτούν αυτήν την ιστορική ευκαιρία. Η πόρτα του ΝΑΤΟ είναι ανοικτή, όμως πρέπει πρώτα να ολοκληρωθούν όλες οι εσωτερικές διαδικασίες», έγραψε στο Twitter o γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Ο πρωθυπουργός της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» απείλησε να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον επόμενο μήνα, αν δεν εξασφαλίσει την έγκριση του κοινοβουλίου στην αλλαγή της ονομασίας της χώρας, μετά το θετικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που πάντως σκιάστηκε από τη χαμηλή συμμετοχή», γράφει το Bloomberg και προσθέτει: «Το αντιφατικό αποτέλεσμα προετοιμάζει ένα σκηνικό σκληρής αναμέτρησης για τον πρωθυπουργό Ζάεφ. Επίσης, αναδεικνύει την ένταση του αγώνα επιρροής που διεξάγεται στην πλέον ασταθή περιοχή της Ευρώπης μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ αφενός και της Ρωσίας αφετέρου. Η Μόσχα αντιτίθεται σε κάθε περαιτέρω διεύρυνση της στρατιωτικής συμμαχίας στην πρώην σφαίρα επιρροής της. Το 91% των ψηφισάντων στήριξαν τη συμφωνία με την Ελλάδα για την αλλαγή της ονομασίας της χώρας. Η συμμετοχή ανέρχεται στο 37%. Το δημοψήφισμα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και οι βουλευτές δεν είναι υποχρεωμένοι να συμμορφωθούν προς το αποτέλεσμα.
Η νίκη του «ναι» είναι η μεγαλύτερη από όλες τις νίκες οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος στη νεότερη ιστορία της πΓΔΜ. Ήρθε η ώρα να ακολουθήσουν οι βουλευτές την ψήφο του λαού και να επιταχύνουν τις διαδικασίες για ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Περιμένω από τους βουλευτές του VMRO-DPMNE να σεβαστούν τη δημοκρατική βούληση των πολιτών που ψήφισαν. Αλλιώς δεν απομένει παρά να χρησιμοποιήσουμε το δημοκρατικό εργαλείο της άμεσης προκήρυξης εκλογών», δήλωσε ο Ζάεφ. Σε ανακοίνωσή του, το ελληνικό ΥΠ.ΕΞ καλεί όλα τις πλευρές να επιδείξουν νηφαλιότητα μετά το αντιφατικό, όπως το χαρακτήρισε, αποτέλεσμα.
Ο Επίτροπος για την Διεύρυνση της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε πως το «πολύ σημαντικό» αποτέλεσμα υπέρ του «ναι» σημαίνει ότι υπάρχει ευρεία συναίνεση για την υποστήριξη της συμφωνίας με την Ελλάδα. Η συμμετοχή επηρεάστηκε αρνητικά από την εκστρατεία των εθνικιστών υπέρ της αποχής, ωστόσο το αποτέλεσμα ίσως δίνει κάποιο πλεονέκτημα στον Zάεφ, όπως εκτιμά ο Ντέιμον Γουίλσον, αντιπρόεδρος του Ατλαντικού Συμβουλίου. «Παρά τη χαμηλή συμμετοχή, αυτό το μισό εκατομμύριο των ψηφοφόρων, ίσως είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει υποστηρίξει οτιδήποτε στη «Μακεδονία». Επαφίεται στους βουλευτές να αποφασίσουν, όμως ο Ζάεφ έβαλε πολύ ψηλά τον πήχη, απειλώντας με πρόωρες εκλογές. Είναι μια τολμηρή κίνηση», καταλήγει ο Ντέιμον Γουίλσον.
«Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην «Μακεδονία» υπήρξε ηχηρότατα αντιφατικό, ωθώντας και τις δύο πλευρές να ισχυριστούν ότι νίκησαν», γράφουν οι Τάιμς της Νέας Υόρκης.
«Ωστόσο, η χαμηλή συμμετοχή δυσκολεύει την έγκριση της συμφωνίας με την Ελλάδα από το κοινοβούλιο. Η μειωμένη συμμετοχή δημιουργεί πρόβλημα στην κυβέρνηση και στη Δύση, που είχε πιέσει πολύ για να υπάρξει μια στιβαρή λαϊκή εντολή, αν και το κυβερνών κόμμα έχει την πεποίθηση πως θα εξασφαλίσει τις απαραίτητες ψήφους στο κοινοβούλιο για την έγκριση της αλλαγής της ονομασίας της χώρας. Το ζήτημα αυτό δίχασε την «Μακεδονία», ενώ Δυτικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως η Ρωσία κινήθηκε δραστήρια για να εκμεταλλευτεί την κατάσταση, διενεργώντας εκστρατείες παραπληροφόρησης μέσω Διαδικτύου.
Ο Επίτροπος της ΕΕ για τη Διεύρυνση Γιοχάνες Χαν, έγραψε στο Twitter ότι το αποτέλεσμα δείχνει την «ευρεία στήριξη» προς την αλλαγή της ονομασίας και προς την ευρωατλαντική πορεία της χώρας. «Αναμένω από όλους τους πολιτικούς ηγέτες να σεβαστούν την απόφαση και να την προωθήσουν, επιδεικνύοντας την μέγιστη υπευθυνότητα και ενότητα, υπηρετώντας το συμφέρον της χώρας», έγραψε. Ωστόσο, ο δρόμος αυτός έχει πλέον δυσκολέψει. Τον Φεβρουάριο, και καθώς οι διαπραγματεύσεις έδειχναν να προχωρούν, χιλιάδες Έλληνες διαδήλωσαν έξω από το κοινοβούλιο. Η πραγματική κινητήρια δύναμη πίσω από τις διαδηλώσεις ήταν η συντηρητική Εκκλησία της Ελλάδος και υπερεθνικιστές, μεταξύ των οποίων και η νεοναζιστική Χρυσή Αυγή. Δυτικοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η Ρωσία και ολιγάρχες που διατηρούν δεσμούς με το Κρεμλίνο διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο υποδαυλίζοντας διαδηλώσεις. Οι διαμαρτυρίες στην «Μακεδονία» υπήρξαν μικρότερες, αλλά το ίδιο τοξικές», τονίζουν οι NYT.
«Σε πολιτική κρίση έχει βυθιστεί από χθες η «Μακεδονία», καθώς η συμμετοχή στο δημοψήφισμα υπήρξε ανεπαρκής, ενώ εγείρεται πλέον η προοπτική να αποκλειστεί η μικρή βαλκανική για πολλά χρόνια από τους οργανισμούς της Δύσης», εκτιμά η Washington Post. «Μόλις το 37% των εγγεγραμμένων προσήλθε στις κάλπες και το «ναι» έλαβε το 91% των ψήφων. Το Κρεμλίνο και Δυτικοί ηγέτες παρακολούθησαν πολύ στενά την έντονη προεκλογική περίοδο, επειδή η έκβαση του δημοψηφίσματος θα καθόριζε την γεωπολιτική κατεύθυνση των Βαλκανίων σε μια εποχή σφοδρού ανταγωνισμού μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ.
«Το αποτέλεσμα αποτελεί επιτυχία για την δημοκρατία και για μια ευρωπαϊκή Μακεδονία», δήλωσε ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ. Η ελληνική κυβέρνηση χαρακτήρισε «αντιφατικό» το αποτέλεσμα, τονίζοντας πάντως ότι το σέβεται, ενώ εξέφρασε την ελπίδα να διατηρηθεί η συμφωνία. Όπως συμβαίνει συχνά με τα δημοψηφίσματα, η ψηφοφορία υπήρξε επίσης και μια ανεπίσημη ετυμηγορία για τους πολιτικούς της «Μακεδονίας». Δυτικοί ηγέτες είχαν σπεύσει τις τελευταίες εβδομάδες στα Σκόπια για να στηρίξουν το «ναι» και πολλοί από αυτούς χαρακτήρισαν την συμφωνία με την Ελλάδα ως «ευκαιρία που παρουσιάζεται μια φορά σε μια γενιά». Αναλυτές ανέφεραν πως η «Μακεδονία» έγινε στόχος ενός κύματος παραπληροφόρησης, οι πηγές της οποίας είχαν σχέσεις κυρίως με την Ρωσία, καταλήγει η αμερικανική εφημερίδα».
