Τα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (ΜΕΑ – UAV) αποτελούν τομέα στον οποίο τόσο οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις όσο και τα Σώματα Ασφαλείας έχουν να επιδείξουν μικρές επιχειρησιακές δυνατότητες. Παρά το γεγονός πως ο χώρος των UAV έχει γνωρίσει διεθνώς άνθιση και ειδικά στη Τουρκική βιομηχανία, η χώρα μας δυστυχώς δεν υπήρξε χώρος ανάπτυξης νέων τεχνολογιών. Τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική πρόοδος με την ανάπτυξη και κατασκευή μοντέλων ικανών να περάσουν στο επόμενο βήμα αυτό της μαζικής παραγωγής και αξιοποίησης τους, όπως αναφέρει το defencereview.gr.
του Γιάννη Νικήτα
Το εθνικό UAV τακτικού επιπέδου με ηγέτιδα εταιρεία στην ανάπτυξη και παραγωγή την Intracom Defense. Η τελευταία αποτελεί την μοναδική ελληνική εταιρεία με επιστημονική γνώση και κατάρτιση στον τομέα της ανάπτυξης UAV καθώς και της βιομηχανικής παραγωγής. Ο στόχος είναι πλέον η ανάπτυξη του πρωτοτύπου, οι δοκιμές και ακολούθως η έναρξη της παραγωγής επ’ ωφελεία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Τα τελευταία χρόνια η Intracom Defense έχει μεγάλη παρουσία και ενεργό εμπλοκή στον χώρο των Μη Επανδρωμένων Συστημάτων τόσο αέρος όσο και θαλάσσης. Ειδικότερα, η ελληνική εταιρεία δραστηριοποιήθηκε στις εξής κατηγορίες:
Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα που ανήκουν στην κατηγορία τακτικού επιπέδου με βάρος από 150 έως 600 κιλά.
Μη Επανδρωμένα Σκάφη Επιφανείας που ανήκουν στην κατηγορία harbor με μήκος μικρότερο των 7 μέτρων. Τα παραπάνω έχουν μεγάλη σημασία και αξία για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις καθώς μπορούν να καλύψουν μια σειρά από ανάγκες. Η Intracom Defense ενεπλάκη στα παρακάτω τεχνικά θέματα: το σύστημα επικοινωνιών μεταξύ του UAV και του σταθμού εδάφους, η κατασκευή του σταθμού εδάφους, το λογισμικό διοίκησης και ελέγχου καθώς και η τελική ολοκλήρωση του συστήματος (δηλαδή η συναρμολόγηση επιμέρους υποσυστημάτων και οι τελικοί έλεγχοι αξιοπιστίας του UAV).
Το ελληνικό UAV με επίκεντρο την Intracom Defense
Τη παρούσα χρονική περίοδο βρισκόμαστε σε ένα καταλυτικό και κομβικό σημείο. Ως εκ τούτων, η Intracom Defense έχει εξασφαλίσει μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος European Defense Industrial Development Program (EDIDP) την ανάπτυξη του εθνικού UAV. Στις 20 Σεπτεμβρίου του 2019 η εταιρεία σε συνεργασία με τα Υπουργεία Άμυνας Ελλάδας και Κύπρου υπέβαλε πρόταση και κέρδισε χρηματοδότηση με την ονομασία «LOTUS» στο πλαίσιο του παραπάνω ευρωπαϊκού προγράμματος μέσα σε συνθήκες σκληρού και αμείλικτου ευρωπαϊκού ανταγωνισμού και ενάντια σε μεγαθήρια εταιρείες της ευρωπαϊκής αεροδιαστημικής τεχνολογίας και βιομηχανίας που υπέβαλαν ανάλογες προτάσεις.
Πρόκειται για κορυφαία εθνική επιτυχία που ανοίγει τον δρόμο των ελληνικών UAV. Σύμφωνα με πληροφορίες τα Υπουργεία Άμυνας Ελλάδας και Κύπρου έχουν δεσμευτεί βάση του ευρωπαϊκού προγράμματος για την αγορά των συστημάτων UAV και την έναρξη της φάσης παραγωγής. Συνεπώς, είναι πλέον επίσημο πως η Ελλάδα θα αποκτήσει σύντομα το δικό της εθνικό UAV με ηγέτιδα εταιρεία την ελληνικής Intracom Defense. Το πρόγραμμα έχει τεράστια εθνική αξία καθώς για πρώτη φορά συντελείται οργανωμένη και συντονισμένη προσπάθεια ανάπτυξης ολοκληρωμένου συστήματος UAV με τη συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, τα ελληνικά πανεπιστήμια και τις Ένοπλες Δυνάμεις αφού αυτές έχουν καθορίσει τις ανάγκες και τις επιχειρησιακές απαιτήσεις για το εθνικό UAV.
Το χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης και παραγωγής είναι αρχής γενομένης από το 2020 έως το 2024 όπου προβλέπεται η έναρξη παραδόσεων των πρώτων συστημάτων. Συνολικώς, συμμετέχουν 11 οργανισμοί μεταξύ των οποίων εταιρείες και ελληνικά πανεπιστήμια όπως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το Μετσόβιο και το .
Τεχνικός συντονιστής και υπεύθυνος ολοκλήρωσης του έργου ύψους 9.600.000 ευρώ είναι η Intracom Defense εκ των οποίων το κονδύλι της τάξης των 3.400.00 για την έρευνα και ανάπτυξη του πρωτότυπου είναι από κεφάλαια της ελληνικής εταιρείας.
Το πρόγραμμα στοχεύει στην ανάπτυξη ενός πρωτοτύπου τακτικού συστήματος RPAS – Remote Piloted Aircraft System αποτελούμενο από σταθμό εδάφους και αερόχημα με σκοπό την εκτέλεση αποστολών επιτήρησης, αναγνώρισης και στοχοποίησης καθώς και την μεταφορά και άφεση τεσσάρων επιμέρους drones από το κύριο αερόχημα τα οποία θα εκτελούν τις παραπάνω αποστολές με τη υιοθέτηση τεχνολογιών της τεχνητής νοημοσύνης. Οι προδιαγραφές του συστήματος έγιναν σε αγαστή συνεργασία με τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ώστε να ικανοποιούν στο έπακρο τις ανάγκες τους.
Παράλληλα με το εθνικό UAV τακτικού επιπέδου του προγράμματος LOTUS (Low Observable Tactical Unmanned System), σε εξέλιξη είναι το πρόγραμμα DELAER που αφορά ένα άλλο πρόγραμμα ανάπτυξης UAV. Αντικείμενο του έργου είναι η ανάπτυξη, κατασκευή και πτητική δοκιμή ενός καινοτόμου ελληνικού UAV το οποίο παρέχει τη δυνατότητα για άμεση διανομή ωφέλιμου φορτίου και εξοπλισμού βάρος έως 40 κιλών, σε απομονωμένες περιοχές του ελλαδικού χώρου και κυρίως σε νησιά που εντάσσονται στις άγονες γραμμές. Ο προϋπολογισμός του έργου είναι της τάξης των 810.000 ευρώ και χρηματοδότηση από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας ενώ η συμμετοχή της Intracom Defense είναι της τάξης των 246.870 ευρώ.
Το πρόγραμμα είναι σε εξέλιξη και οι πρώτες δοκιμές του αεροσκάφους αναμένεται να γίνουν το προσεχές χρονικό διάστημα μέσα στο καλοκαίρι του 2020. Το πρόγραμμα παρακολουθείται επίσης στενά από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις καθώς εκτός της μεταφοράς φορτίου το DELAER θα μπορεί να τροποποιηθεί τεχνικώς ώστε να φέρει ανάλογο φορτίο – εξοπλισμό αποστολής για πλειάδα αποστολών επιτήρησης, συλλογής πληροφοριών, αναγνώρισης και στοχοποίησης.
Το τελευταίο πρόγραμμα αφορά το Hellenic Civil Unmanned Vehicle (HCUAV) το οποίο αφορά το γνωστό σε όλους με την κωδική ονομασία RX1. Με προύπολογισμό έργου 1.514.000 ευρώ επίσης από την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και συμμετοχή της Intracom Defense 430.000 ευρώ το HCUAV είναι πρώτο ελληνικό UAV με συμμετέχοντες το ΑΠΘ, το Μετσόβιο, το Δημοκρίτειο καθώς και τις εταιρείες MLS και Spacesonic.
Μολονότι, το πρωτότυπο υπάρχει και πέταξε επιτυχώς σε μια σειρά απαιτητικών σεναρίων στα πλαίσια δοκιμών τον Οκτώβριο του 2017 λόγω μη ύπαρξης αρχικού πελάτη το πρόγραμμα δεν πέρασε στη φάση της παραγωγής.
Πλέον τα βλέμματα συγκεντρώνονται στα προγράμματα DELAER και LOTUS. Το στοίχημα είναι η χώρα μας να περάσει στην επόμενη φάση της μαζικής βιομηχανικής παραγωγής και ένταξης συστημάτων επ’ ωφελεία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και της Εθνικής Φρουράς και ακολούθως η εύρεση εξαγωγικών πελατών. Με ηγέτιδα εταιρεία την Intracom Defense και την ύπαρξη υψηλής εγχώριας τεχνογνωσίας δεν τίθεται ζητήματα τεχνολογικού ρίσκου ή εκτόξευσης του κόστους του προγράμματος ή τυχόν καθυστερήσεων.
Αυτό που τίθεται είναι η ύπαρξης ισχυρής πολιτικής βούλησης για στήριξη της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας και αξιοποίηση όλων των διατιθέμενων πόρων ώστε να συγκροτηθεί εθνική τεχνολογική βάση με συνεργασία ελληνικών εταιρειών και ελληνικών πανεπιστημίων και φυσικά την προμήθεια και ένταξη αυτών των ελληνικών συστημάτων στις Ένοπλες Δυνάμεις. Είναι αδήριτη ανάγκη η στήριξη της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας και η αξιοποίηση του εθνικού επιστημονικού δυναμικού ώστε η ελληνική αμυντική βιομηχανία να αναπτυχθεί και να αποτελέσει ανταγωνιστικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας ικανοποιώντας τις απαιτήσεις και ανάγκες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και έχοντας εξαγωγικές προοπτικές.