Η νέα «εισβολή» στην Αμμόχωστο, τη σημαντικότερη ίσως τουριστική πόλη της Κύπρου πριν από τον «Αττίλα», ήταν εδώ και χρόνια στα επιθετικά σχέδια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο τούρκος πρόεδρος περίμενε, όπως φαίνεται, να βρει τον κατάλληλο χρόνο και το ιδανικότερο άτομο στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, άνθρωπο απόλυτα δικό του, να τη στηρίξει και να την κάνει πράξη.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο νέος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, ο Ερσίν Τατάρ, εξελέγη «πρόεδρος» του ψευδοκράτους, παρά τις δημοσκοπήσεις που τον έφερναν πίσω από τον προκάτοχό του Μουσταφά Ακιντζί, έχοντας ως κεντρικό σύνθημα το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, υπό κατοχική όμως διοίκηση.
Πλέον, η στρατηγική της Αγκυρας σταδιακά ξεδιπλώνεται και δεν είναι λίγοι όσοι ανησυχούν όχι μόνο για κύμα αναγνωρίσεων του ψευδοκράτους από μουσουλμανικά κράτη, αλλά και για χειρότερα σενάρια, όπως μια προσάρτηση στην Τουρκία.
Το «πικνίκ» που όλοι γνώριζαν
Ακόμα και αυτό το «πικνίκ» του στην Αμμόχωστο το είχε προσχεδιάσει ο κ. Ερντογάν, υποδεχόμενος πρόσφατα στην Άγκυρα με τιμές αρχηγού κράτους τον Ερσίν Τατάρ. Το γνώριζαν σχεδόν όλα τα μέλη του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου, το γνώριζε ο κυβερνητικός του εταίρος και επικεφαλής του Κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) Ντεβλέτ Μπαχτσελί, το γνώριζε ακόμα και η σύζυγός του, η Εμινέ, που ζήτησε ξενάγηση στην παραλία της Αμμοχώστου.
Ο μόνος που φαίνεται ότι αρχικώς αιφνιδιάστηκε ήταν ο κ. Τατάρ, που όταν άκουσε τον κ. Ερντογάν να αυτοπροσκαλείται για «πικνίκ» έμεινε ελαφρώς έκπληκτος, με τον τούρκο πρόεδρο να τον παρατηρεί περίεργα και ο ίδιος να δικαιολογείται ότι όλα θα εξαρτηθούν από τον… καιρό.
Και όμως ο τουρκοκύπριος ηγέτης είχε δίκιο για τις προβλέψεις του για τον καιρό! Η επίσκεψη του κ. Ερντογάν την περασμένη Κυριακή στα Βαρώσια έγινε υπό καταρρακτώδη βροχή, με την Εμινέ Ερντογάν να ζητεί επειγόντως μια… κουβέρτα για να μη βραχεί όταν όλοι κάθισαν στο κιτς πάρκο που φτιάχτηκε για την περίσταση. Εκείνη την ήμερα οι Τούρκοι δεν έκλεψαν μόνο την Αμμόχωστο, την παραλία της, τα Βαρώσια, δεν έκλεψαν τα μνημεία της και το αρχαίο θέατρο της Σαλαμίνας, ούτε τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων.
Εκλεψαν τις ψυχές των Βαρωσιωτών, γνωρίζοντας ότι στο σημείο που κάθισαν ο Ερντογάν, ο Τατάρ και οι σύζυγοί τους ήταν ένας ομαδικός τάφος Ελληνοκυπρίων που δολοφόνησαν οι Τούρκοι κατά την εισβολή του 1974. Εκείνη την ημέρα έκλεψαν και την «Τυλληρκώτισσα», ένα παραδοσιακό κυπριακό τραγούδι το οποίο παιάνιζε η μπάντα του κατοχικού στρατού όταν ο κ. Ερντογάν έμπαινε στην Αμμόχωστο.
Η «λύση» των δύο κρατών
Οταν ο τούρκος πρόεδρος πάτησε το πόδι του στην Αμμόχωστο, ήθελε πρωτίστως να δείξει ότι ο επόμενος γύρος των συνομιλιών για το Κυπριακό θα εισέλθει σε νέα φάση. Στόχος του είναι, όπως προκύπτει από τα λεγόμενά του, η λύση των δύο κρατών. Θεωρεί συγκεκριμένα ότι οι προσπάθειες για λύση ομοσπονδίας έχουν αποτύχει και πλέον πρέπει να εξεταστούν επιλογές εκτός των παραμέτρων των Ηνωμένων Εθνών.
Είναι άραγε η μόνιμη και καθαρή διχοτόμηση ο βασικός στόχος της Αγκυρας ή εκκινεί από αυτή την ακραία θέση ώστε να συμβιβαστεί με κάτι εξίσου ικανοποιητικό, π.χ. μια χαλαρή συνομοσπονδία; Είναι ίσως πολύ νωρίς να γνωρίζει κανείς την ακριβή της στόχευση. Επιπλέον, το ζήτημα της «πολιτικής ισότητας» αναδεικνύεται ως μείζον, με την Αγκυρα να μη δείχνει πλέον καμία διάθεση να συζητήσει περί εγγυήσεων και αποχώρησης στρατευμάτων.
Η επίσκεψη των Ηνωμένων Εθνών
Σε λίγες ημέρες, και πιο συγκεκριμένα στις 27 Νοεμβρίου, η Τζέιν Χολ Λουτ, η ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, αναμένεται στην Κύπρο για συνομιλίες με τις ηγεσίες των δύο πλευρών. Τα Ηνωμένα Εθνη εξετάζουν το ενδεχόμενο σύγκλησης μιας άτυπης πενταμερούς διασκέψεως, με τη συμμετοχή των δύο κοινοτήτων και των εγγυητριών δυνάμεων, ώστε να συζητηθούν τα επόμενα βήματα. Θα βρεθεί κοινός τόπος; Την ίδια στιγμή, η ΕΕ παρακολουθεί μάλλον άνευρα, ελπίζοντας σε μια επανάληψη των συνομιλιών που θα επιτρέψει και στην ίδια να βρει κάποια επαφή με την Αγκυρα.
Αναζητούν προθύμους να αναγνωρίσουν το ψευδοκράτος
Ο νέος στόχος της Αγκυρας δεν είναι απλά η δημιουργία δύο κρατών ή το μοίρασμα των κοιτασμάτων που βρέθηκαν στην κυπριακή ΑΟΖ. Ο νέος στόχος είναι να βρεθούν τώρα διάφορα κράτη που θα αναγνωρίσουν το ψευδοκράτος. Ο κ. Ερντογάν θεωρεί ότι οι συνθήκες για αναγνώριση είναι ιδανικές. Ηδη ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγεφ προσκάλεσε τον τουρκοκύπριο ηγέτη να επισκεφθεί επισήμως τη χώρα του. Η Τουρκία είναι εμφανές ότι προσπαθεί να εξαργυρώσει τη στήριξη που πρόσφερε στο Αζερμπαϊτζάν στον πόλεμο με την Αρμενία και δεν αποκλείεται να ζητήσει από τον Αλίγεφ να αναγνωρίσει το ψευδοκράτος.
Επιπλέον ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου φέρεται, σύμφωνα με λιβυκά μέσα ενημέρωσης, να προσκάλεσε τον επικεφαλής της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης Φαγέζ αλ Σαράζ να επισκεφθεί τα Κατεχόμενα.
Ακόμα η Τουρκία θεωρείται ότι ενθαρρύνει και άλλες χώρες να αναγνωρίσουν το ψευδοκράτος, όπως το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές, το Τσαντ, η Γκάνα κ.ά. Να σημειωθεί ότι το Μπανγκλαντές είχε αναγνωρίσει στο παρελθόν το ψευδοκράτος, αλλά επενέβη το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και απέσυρε την αναγνώρισή του.
Τα φαραωνικά σχέδια για το «Λας Βέγκας της Μεσογείου»
Οσο για την Αμμόχωστο, ο Ερσίν Τατάρ, υπό τις ευλογίες της Αγκυρας, σκοπεύει να καλέσει τους ελληνοκύπριους νόμιμους ιδιοκτήτες των περιουσιών τους να επιστρέψουν στο Βαρώσι και μαζί με τους Τουρκοκυπρίους να κάνουν επενδύσεις, αλλά υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση. Οσοι επιθυμούν θα μπορούν να λάβουν αποζημίωση από την Ειδική Επιτροπή Αποζημιώσεων. Ο κ. Ερντογάν φαίνεται ότι θέλει να προχωρήσει γρήγορα.
Οι κατασκευαστικές εταιρείες που είναι φιλικές προς το καθεστώς του είναι έτοιμες να «εισβάλουν» και να αλλάξουν όψη στην πόλη-φάντασμα που έμεινε περίκλειστη επί 46 χρόνια – με τους νόμιμους κατοίκους της πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα. Στα σχέδιά του είναι να κάνει μια πόλη με ουρανοξύστες, με καζίνο, με μαρίνες, κάτι σαν «Λας Βέγκας της Μεσογείου».
