Το πρώτο πλοίο μεταφοράς φυσικού αερίου που μεταφέρει LNG από τις Ηνωμένες Πολιτείες με προορισμό τη Βουλγαρία ξεκίνησε την εκφόρτωση σε τερματικό σταθμό στην Τουρκία. Σύμφωνα με το βουλγαρικό τηλεοπτικό κανάλι Nova, επικαλούμενο πηγή στο υπουργείο Ενέργειας της Βουλγαρίας. η εκφόρτωση του πλοίου θα διαρκέσει περίπου 18 ώρες.
Το δημοσίευμα σημειώνει ότι το τάνκερ έφτασε ακόμη νωρίτερα από το προγραμματισμένο, ωστόσο, όχι στην Ελλάδα (Ρεβυθούσα), όπως αναμενόταν αρχικά στη Βουλγαρία, αλλά στην Τουρκία. «Από όσο γνωρίζω, τώρα εκφορτώνεται και μετά θα χρησιμοποιήσουμε αυτό το αέριο», είπε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών Ασέν Βασίλεφ στο τηλεοπτικό κανάλι.
Ο εμπειρογνώμονας ενέργειας, Βασίλ Νάτσεφ, σημείωσε ότι οι πρώτες παραδόσεις κατέστησαν δυνατή τη μείωση της τιμής του φυσικού αερίου για τους τελικούς καταναλωτές στη Βουλγαρία. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Bulgargaz προσφέρει φυσικό αέριο κατά 13% φθηνότερα τον Ιούνιο, αλλά αρνήθηκε να προβλέψει περαιτέρω δυναμική των τιμών, χαρακτηρίζοντας τέτοιες απόπειρες «κερδοσκοπία». Ένας άλλος ειδικός σε θέματα ενέργειας, ο Ελένκο Μπόζκοφ, συμφωνεί εν μέρει μαζί του. Κατά τη γνώμη του, κάθε προσπάθεια αντικατάστασης του ρωσικού φυσικού αερίου θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε υψηλότερες τιμές, ειδικά τώρα, όταν υπάρχει αυξημένη ζήτηση για καύσιμα.
Νωρίτερα είχε αναφερθεί ότι αμερικανικά πλοία που μεταφέρουν φυσικό αέριο για τη Βουλγαρία θα έφταναν για εκφόρτωση στις 8 και 23 Ιουνίου.
Οι παραδόσεις στη Βουλγαρία από τη Ρωσία σταμάτησαν στα τέλη Απριλίου αφού οι βουλγαρικές αρχές αρνήθηκαν να πληρώσουν τη Μόσχα σε ρούβλια και συνέχισαν να πληρώνουν σε ευρώ. Σε απάντηση η Σόφια απείλησε να εμποδίσει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου από τη Ρωσική Ομοσπονδία προς τη Σερβία και την Ουγγαρία μέσω του αγωγού Turkish Stream.
Τον Μάιο, η Σόφια και η Ουάσιγκτον κατέληξαν σε συμφωνία βάσει της οποίας η Βουλγαρία θα λαμβάνει προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε τιμές χαμηλότερες από αυτές της Gazprom, αρχής γενομένης από τον Ιούνιο. Λεπτομερείς πληροφορίες για συγκεκριμένες τιμές και ποσότητες δεν είναι ακόμη διαθέσιμες. Πριν από την αναστολή, η Βουλγαρία λάμβανε φυσικό αέριο από τη Ρωσία σε μία από τις χαμηλότερες τιμές στην ΕΕ, καθώς εργαζόταν με μακροπρόθεσμο συμβόλαιο.
Η κατάσταση ανάγκασε τη Βουλγαρία να αναζητήσει εναλλακτικές πηγές. Στα τέλη Μαρτίου, οι ΗΠΑ και η ΕΕ ανακοίνωσαν μια συμφωνία για την αύξηση των εισαγωγών LNG των ΗΠΑ, γεγονός που θα μειώσει την εξάρτηση της Ευρώπης από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους. Μέχρι το τέλος του 2022, επιπλέον 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αμερικανικού LNG θα πρέπει να παραδοθούν στην Ευρώπη.
Όπως αναμενόταν, στα τέλη Ιουνίου θα ολοκληρωθεί η διασύνδεση φυσικού αερίου μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας, μέσω της οποίας η Βουλγαρία θα λαμβάνει επιπλέον 1 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, που θα καλύπτουν το ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης. Οι αρχές της Σόφιας προσπαθούν να συμφωνήσουν σε τριπλάσια αύξηση των προμηθειών από το Αζερμπαϊτζάν.
Η Τουρκία μπορεί να υπερηφανεύεται για μια απευθείας σύνδεση αγωγού με τη Βουλγαρία που δεν χρησιμοποιείται επί του παρόντος, καθώς και έναν αγωγό μεγαλύτερης χωρητικότητας που οδηγεί στην Ελλάδα που μεταφέρει μόνο μικρές ποσότητες φυσικού αερίου.
Και οι δύο αγωγοί θα μπορούσαν να διοχετεύουν αέριο που εισάγεται μέσω του τερματικού σταθμού LNG που λειτουργεί από τον κρατικό εισαγωγέα φυσικού αερίου της Τουρκίας Botas στη βόρεια όχθη της Θάλασσας του Μαρμαρά ή μέσω ενός νέου πλωτού τερματικού σταθμού LNG που αναπτύσσεται στον Κόλπο του Σάρος κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα. Αυτό το εργοστάσιο αναμένεται να ξεκινήσει να λειτουργεί αργότερα φέτος, όπως και ο δεύτερος αγωγός φυσικού αερίου που συνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία.
Με όλες τις απαραίτητες υποδομές που είτε υπάρχουν είτε επίκειται, η Τουρκία βρίσκεται σε ιδανική θέση να προμηθεύσει τη Βουλγαρία με το φυσικό αέριο που χρειάζεται, αλλά τα προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν.
«Τεχνικά είναι δυνατό, αλλά θα απαιτούσε διασυνοριακές συμφωνίες και κάποιες νομοθετικές αλλαγές», εξήγησε ο Αρίφ Ακτούρκ, ενεργειακός αναλυτής και πρώην επικεφαλής του τμήματος αγορών φυσικού αερίου της Botas, επισημαίνοντας ότι η εξαγωγή φυσικού αερίου από τη μια χώρα στην άλλη απαιτεί σημαντική γραφειοκρατία . Και ακόμη και με αυτές τις συμφωνίες, θα υπήρχαν περιορισμοί. Η απευθείας σύνδεση του αγωγού της Τουρκίας με τη Βουλγαρία δεν χρησιμοποιείται επί του παρόντος και θα μπορούσε να μεταφέρει φυσικό αέριο από την Τουρκία, αλλά είναι επίσης πολύ κοντά στις περιοχές με την υψηλότερη ζήτηση φυσικού αερίου της Τουρκίας, την Κωνσταντινούπολη και το βιομηχανικό βορειοδυτικό τμήμα της Τουρκίας.
«Θα ήταν δυνατό το καλοκαίρι, αλλά ο χειμώνας θα ήταν πολύ δύσκολο, καθώς τόσο ο τερματικός σταθμός LNG όσο και οι αγωγοί στη Θράκη χρησιμοποιούνται για την τροφοδοσία της Κωνσταντινούπολης», δήλωσε ο Ακτούρκ στο Al-Monitor.
Σύμφωνα με τον Ακτούρκ, η καλύτερη επιλογή της Τουρκίας για την προμήθεια της Βουλγαρίας θα ήταν ο ελάχιστα χρησιμοποιημένος αγωγός Τουρκίας-Ελλάδας, που κατασκευάστηκε πριν από σχεδόν 15 χρόνια, με ετήσια χωρητικότητα έως και 11 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα — τριπλάσια της ετήσιας ζήτησης της Βουλγαρίας. «Ο αγωγός Τουρκίας-Ελλάδας έχει αρκετή πλεονάζουσα χωρητικότητα», είπε ο Ακτούρκ, εξηγώντας ότι εάν η Botas ολοκληρώσει την ανάπτυξη του πλωτού τερματικού σταθμού LNG εγκαίρως, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την εισαγωγή φυσικού αερίου που θα μπορούσε να διαμετακομιστεί στην Ελλάδα και από εκεί στη Βουλγαρία.
Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι ακόμη και τότε, ένα σοβαρό εμπόδιο θα παραμείνει: η ανάγκη για νομοθετικές αλλαγές για να διασφαλιστεί ότι οποιοδήποτε εμπόριο φυσικού αερίου με τη Βουλγαρία θα εξελιχθεί ομαλά.
Όπως και με την υπόλοιπη Ευρώπη, η Τουρκία αντιμετωπίζει το πρόβλημα των τιμών χονδρικής του φυσικού αερίου, οι οποίες εκτινάσσονταν σε πρωτοφανή επίπεδα ακόμη και πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Με τις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου να αναπροσαρμόζονται σε δολάρια ΗΠΑ, αυτό το πρόβλημα έχει γίνει πιο έντονο στην Τουρκία λόγω της κατάρρευσης της λίρας, η οποία έχει υποχωρήσει κατά 36% από τον περασμένο Νοέμβριο.
Με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα δημοσκοπήσεων και να αντιμετωπίζει βουλευτικές και προεδρικές εκλογές σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο, η τουρκική κυβέρνηση επιδοτεί επιθετικά τις τιμές λιανικής του φυσικού αερίου. Αυτό αποτελεί πρόβλημα γιατί βάσει του νόμου της Τουρκίας για την αγορά φυσικού αερίου, εάν οι αγωγοί προς την Ελλάδα και τη Βουλγαρία ανοίξουν για νέες εξαγωγικές συμβάσεις που εκμεταλλεύεται η Botas, οι χονδρέμποροι και οι εξαγωγείς φυσικού αερίου του ιδιωτικού τομέα θα πρέπει επίσης να έχουν την ευκαιρία να χρησιμοποιούν τις ίδιες γραμμές.
Συμπερασματικά, αν και επισήμως δεν έχει γίνει γνωστό το γιατί το αμερικανικό αέριο δεν έφτασε στη Ρεβυθούσα, αλλά στην Τουρκία, είναι φρόνιμο να εκτιμήσουμε πως με αμερικανική διαμεσολάβηση, η Βουλγαρία θα προμηθευτεί σημαντικούς όγκους φυσικού αερίου από την Τουρκία με την Ελλάδα ως... μεσάζοντα, υποθέτοντας ότι τα γραφειοκρατικά κωλύματα έχουν επιλυθεί και η ελληνική κυβέρνηση αποδέχτηκε μια τέτοια συμφωνία.
