Όλο και δυσκολότερη γίνεται η χρηματοδότηση της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου EastMed καθώς χάνει τον έναν μετά τον άλλον τους υποστηρικτές του. Χθες ανακοινώθηκε από την ΕΕ πως η Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Κοινοβουλίου ενέκρινε την παύση χρηματοδότησης έργων φυσικού αερίου, ενώ η αμερικανική πλευρά αμφισβητεί την οικονομική βιωσιμότητά του αγωγού.
Ειδικότερα, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν πιο αυστηρά κριτήρια για τα έργα που εντάσσονται στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (ΕΚΕ) και θα λαμβάνουν χρηματοδότηση από την Ένωση. Το ψήφισμα αυτό προκρίνει τη χρηματοδότηση έργων υποδομών υδρογόνου, αποθήκευσης ενέργειας και εν γένει έργων που θα συμβάλουν στην ασφάλεια του ενεργειακού συστήματος.
Στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ευρωβουλευτές θεωρούν πως τα έργα φυσικού αερίου δε θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, εκτός από κάποια και υπό αυστηρές προϋποθέσεις, έργα φυσικού αερίου που είναι επιλέξιμα για ταχεία διαδικασία αδειοδότησης, ενώ επίσης θα πρέπει να έργα που θα χρηματοδοτηθούν να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο μέλλον και για τη μεταφορά υδρογόνου. Στον αντίποδα, τα έργα που θα πρέπει να προωθηθούν θα είναι εκείνα που προωθούν την απεξάρτηση της ΕΕ από τον λιγνίτη και άλλα ορυκτά καύσιμα.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα Τζέφρι Πάιατ, σε χθεσινές δηλώσεις του στο 6ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης αναφέρθηκε στον κίνδυνο έλλειψης φυσικού αερίου το χειμώνα, τονίζοντας ότι η Ελλάδα αποτελεί μέρος της λύσης στο πρόβλημα με τον αγωγό ΤΑΡ και τον πλωτό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη.
Όπως σημείωσε τα ενεργειακά συμφέροντα της Ελλάδας και των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και των Δυτικών Βαλκανίων είναι πιο ευθυγραμμισμένα από ποτέ. Μάλιστα υπογράμμισε το ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου που εξυπηρετεί την ασφάλεια εφοδιασμού και τον περιορισμό της πολιτικής επιρροής της Ρωσίας στις χώρες της περιοχής.
Οι δηλώσεις αυτές έρχονται μερικές ημέρες μετά από προηγούμενες αναφορές του, που άφηναν να εννοηθεί ότι ο Εast Med δεν είναι οικονομικά βιώσιμος. Eιδικότερα, ο κ. Πάιατ υποστήριξε πως αν ποτέ κατασκευαστεί ο αγωγός θα είναι ο πιο ακριβός και βαθύς αγωγός φυσικού αερίου στην ιστορία του κόσμου, σημειώνοντας επίσης με νόημα ότι θα είναι οι αγορές αυτές που θα κρίνουν εάν τελικά αυτός θα δημιουργηθεί. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ξεκάθαρες πως θα υποστηρίξουμε ό,τι υποστηρίξουν οι αγορές», είχε πει χαρακτηριστικά, κάνοντας ξεκάθαρη τη θέση των ΗΠΑ στο συγκεκριμένο θέμα.
Yπενθυμίζεται ότι πρόσφατα 8 οι υπουργοί Ενέργειας οκτώ κρατών της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου με πρωτοβουλία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα απέστειλαν κοινή επιστολή προς την Ευρωπαία Επίτροπο Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, με την οποία υπογράμμιζαν τη σημασία του αγωγού φυσικού αερίου East Med για την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια και τη σταθερότητα της ενεργειακής τους μετάβασης.
«Για πρώτη φορά και άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ενεργειακής Κοινότητας εκφράζουν επισήμως και έναντι της Ε.Ε. τη στήριξη τους για τον East Med, εκτός από όσα ήδη συνομολόγησαν τη διακυβερνητική συμφωνία για το έργο που υπογράφηκε στο Ζάππειο τον Ιανουάριο του 2020», επισημαίνει σε ανακοίνωση το υπουργείο.
Στην επιστολή των υπουργών Ενέργειας της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ, της Σερβίας, της Βόρειας Μακεδονίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και τον Υπουργό Εξωτερικών της Ουγγαρίας, αναφερόταν μεταξύ άλλων, ότι «ο αγωγός East Med και οι πιθανές επεκτάσεις του με την αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών στη Βόρεια Ελλάδα, μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού φυσικού αερίου στην περιοχή. Ως εκ τούτου, οι Υπουργοί ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει να επιδεικνύει ενδιαφέρον και έμπρακτη υποστήριξη για την υλοποίηση του έργου».
Σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ στις 13 Ιανουαρίου υπέβαλαν αίτημα ένταξης στο Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου για το φυσικό αέριο (EMGF) Το καταστατικό του EMGF υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο 2020 από τα επτά μέλη του (Αίγυπτος, Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Ιταλία, Ιορδανία, Παλαιστίνη) και έχει ήδη κυρωθεί από τα τέσσερα εξ αυτών και πρόσφατα και από την ελληνική Βουλή. Σημειώνεται ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει το Φόρουμ σαν μια εχθρική συνεργασία εναντίον της, αλλά αυτό δεν φαίνεται να εμποδίζει τους Αμερικανούς να επιδιώκουν συμμετοχή.
Ο EastMed θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από τα νέα κοιτάσματα στη λεκάνη της Λεβαντίνης (Νοτιοανατολική Μεσόγειος) στις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, μέσω της Ελλάδας και της Κύπρου. Οι έρευνες και οι μελέτες για την κατασκευή του χρηματοδοτούνται έως σήμερα από ευρωπαϊκά κονδύλια, ενώ πρόσφατα, η κοινοπραξία IGI Poseidon αποφάσισε την επένδυση 70 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση των εναπομεινάντων σταδίων ανάπτυξης και ωρίμανσης του έργου σε επίπεδο λήψης τελικής επενδυτικής απόφασης.
