Μέγα θέμα έχει καταστεί το παζάρι των τεράστιων κοιτασμάτων στην Α.Μεσόγειο ανάμεσα σε ΗΠΑ και Τουρκία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν και προωθούν όλες τις προσπάθειες Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ για να σχηματίσουν μια συμμαχία ασφάλειας στη Μεσόγειο, καθώς ο έτερος κατ’ όνομα «σύμμαχος» στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία, φλερτάρει σοβαρά με Ρωσία και Ιράν ενώ είναι αντίθετη με την πολιτική των ΗΠΑ στη Συρία, αναφέρουν αμερικανικές πηγές των ΜΜΕ.
Παράλληλα με τις υπάρχουσες συμφωνίες ασφαλείας, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα ενεργειακό διάδρομο για τη μεταφορά των αποθεμάτων φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στην περιοχή της Α.Μεσογείου, υπονομεύοντας την κυριαρχία της Ρωσίας ως προμηθευτή ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά και περιορίζοντας τις φιλοδοξίες του Ιράν να χρησιμοποιήσει τη Συρία ως πύλη προς τη Μεσόγειο.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, αποκάλεσε τον περασμένο μήνα την περιοχή ως «ένα σημαντικό στρατηγικό σύνορο» και δήλωσε ότι η Ουάσινγκτον εργάζεται για την ενίσχυση των σχέσεων με «δημοκρατικούς συμμάχους εκεί, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος και το Ισραήλ».
Ο Πομπέο και ο Έλληνας ομόλογός του πραγματοποίησαν την εναρκτήρια συνεδρίαση του αποκαλούμενου στρατηγικού διαλόγου ΗΠΑ-Ελλάδας στην Ουάσιγκτον τον περασμένο μήνα, με την δεύτερη συνάντηση να αναμένεται να διεξαχθεί στην Αθήνα τον Φεβρουάριο.
Ο Στρατηγικός Διάλογος, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, βασίζεται στην δέσμευση ΗΠΑ και Ελλάδας να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας, της αντιτρομοκρατίας, του εμπορίου και της ενέργειας.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν την ηγεσία και το όραμα της Ελλάδας για την προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας και συνεργασίας, ιδιαίτερα τις πρωτοβουλίες της Αθήνας στην Ανατολική Μεσόγειο και τα Βαλκάνια για τη διευκόλυνση των κοινών περιφερειακών στόχων για την οικονομία και την ασφάλεια», ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών.
«Οι δύο κυβερνήσεις σημείωσαν την ανάγκη βελτίωσης της ενεργειακής ασφάλειας και διαφοροποίησης της Ευρώπης», ανέφερε η δήλωση, επισημαίνοντας μια σειρά έργων ενεργειακής υποδομής, συμπεριλαμβανομένου του προτεινόμενου αγωγού East Med στην Ανατολική Μεσόγειο που θα συνδέει Ισραήλ-Κύπρο με την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα και από εκεί θα φτάνει στην Ιταλία.
Οι ηγέτες των τριών χωρών διοργάνωσαν σειρά συναντήσεων για την προώθηση του σχεδίου του αγωγού και για την εμβάθυνση της συνεργασίας.
Η συμμαχία θα ενισχυθεί περαιτέρω με την υλοποίηση μιας ακόμη συνάντησης των επικεφαλής των τριών χωρών με την παρουσία του Μ. Πομπέο στην Κρήτη τον Μάρτιο.
«Η προσθήκη της Αιγύπτου στην συμμαχία αυτή, (μια χώρα που έχει ανακαλύψει τεράστιες ποσότητες αερίου κοντά στα χωρικά ύδατα των άλλων τριών χωρών), και η παρουσία της Ιορδανίας, θα ενισχύσει τα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ στην ανατολική Μεσόγειο, όπου η επιρροή της Ρωσίας και του Ιράν αυξήθηκε από τότε που παρενέβησαν στο συριακό πόλεμο», αναφέρουν αμερικανικές πηγές.
Δυτικοί διπλωμάτες αναφέρονται σε αυτό το φόρουμ ως ένα σύμφωνο "μίνι-ΝΑΤΟ", το οποίο μπορεί επίσης μια μέρα να φέρει και την Σαουδική Αραβία στους κόλπους του , κάτι που θα μπορούσε να συμβάλει στη νομιμοποίησή του στα μάτια του αραβικού κόσμου.
Η νέα συμμαχία όμως είναι σε βάρος της Τουρκίας, η οποία έχει ιστορική αντιπαλότητα με την Ελλάδα, κακές σχέσεις με το Ισραήλ και δεν αναγνωρίζει καν την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Τουρκία μαζί με την διεθνώς απομονωμένη Τουρκοκυπριακή διοίκηση στα κατεχόμενα διατηρούν περίπου 30.000 στρατεύματα τα οποία απειλούν συνεχώς.
Η Άγκυρα προσπάθησε να εμποδίσει την εξερεύνηση υδρογονανθράκων στα ανοικτά των ακτών της Κύπρου, βγάζοντας ανακοινώσεις του τουρκικού ΥΠΕΞ, ότι οι Τουρκοκύπριοι έχουν το δικαίωμα λόγου σε οτιδήποτε υλοποιείται γύρω από το νησί, ενώ θέλουν να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε έσοδα που θα προέρθουν από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων.
Μόνο που οι Ελληνοκύπριοι από την δική τους πλευρά τονίζουν ότι πρώτα πρέπει να αποχωρήσουν όλα τα τουρκικά στρατεύματα από το νησί και μετά όλα τα άλλα.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Τουρκία φέρεται να έχει στραφεί προς τη Ρωσία και το Ιράν καθώς επιδιώκει να λάβει περισσότερα σε σχέση με τις διαμάχες της με τις Ηνωμένες Πολιτείες στην περιοχή.
Οι σχέσεις της Άγκυρας με την Ουάσιγκτον είναι σε ένταση από τον περασμένο χρόνο σε διάφορα θέματα, με πιο πρόσφατα τα τουρκικά σχέδια για την πραγματοποίηση διασυνοριακής επιχείρησης στην Β. Συρία κατά των Κούρδων, συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράπμ υποσχέθηκε να «καταστρέψει οικονομικά την Τουρκία αν χτυπήσει Κούρδους».
Στη συνέχεια, όμως, Ουάσινγκτον και Άγκυρα φέρονται να συμφώνησαν για την δημιουργία μιας «ζώνης ασφαλείας» στη Συρία κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία, αλλά καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει δώσει λεπτομέρειες.
Η αμερικανική συμφωνία ασφάλειας με την Ελλάδα από την άλλη πλευρά προσφέρει κομβική στρατιωτική πρόσβαση στις ΗΠΑ σε ελληνικές βάσεις όταν και εφόσον απαιτηθεί, και αυτό έχει προκαλέσει μεγάλη δυσαρέσκεια στην Άγκυρα.
Εν τω μεταξύ, η Κύπρος είναι έτοιμη να υπογράψει συμφωνίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με τη χρήση των στρατιωτικών της εγκαταστάσεων.
Τέτοιες κινήσεις θα επιτρέψουν στις Ηνωμένες Πολιτείες να διατηρήσουν την ικανότητά τους να σχεδιάζουν πολεμικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, ακόμη και αν η Άγκυρα κάνει πραγματικότητα την απειλή της για εκδίωξη των δυνάμεων των ΗΠΑ από την βάση του Incirlik στη νότια Τουρκία.
Η τωρινή συμμαχία που αφορά ο αγωγός Est Med, ο οποίος συνδέει το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα με τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης, αλλάζει τα δεδομένα.
Το αρχικό σχέδιο που ήταν η δημιουργία αγωγού που θα μετέφερε φυσικό αέριο μέσω της Τουρκίας, αλλά και η επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, ανάγκασε το Ισραήλ να εξετάσει την ακριβότερη επιλογή που αφορούσε την κατασκευή ενός αγωγού προς την Ελλάδα.
Υπάρχουν ακόμη οικονομικοί παράγοντες που πρέπει να εξεταστούν πριν από την κατασκευή του αγωγού East Med, ο οποίος μπορεί να προχωρήσει, τουλάχιστον εφόσον ανακαλυφθεί αρκετό φυσικό αέριο στην Κύπρο για να τροφοδοτήσει το δίκτυο και για να το καταστήσει οικονομικά βιώσιμο.
Ωστόσο, πολλοί διπλωμάτες σε Αθήνα, Βρυξέλλες και Τελ Αβίβ πιστεύουν ότι η Τουρκία είναι ήδη εκτός παιχνιδιού μιας και έχει επιλέξει την λάθος πλευρά...
