Το τί μπορεί να περιμένει κανείς στον αποκαλούμενο «Αιώνα της Τουρκίας» ως προς την εξωτερική πολιτική της γειτονικής χώρας περιγράφει έγγραφο του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.
Συγκεκριμένα αναφέρει:«Σε παγκόσμιο επίπεδο, διανύουμε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από αυξημένη αβεβαιότητα, απρόβλεπτες καταστάσεις, κρίσεις και συγκρούσεις, που απειλούν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας, επιταχύνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ διαφόρων δυνάμεων, καθώς και τη διάβρωση της πολυμέρειας και των καθολικών αξιών.
Το διεθνές σκηνικό διαμορφώνεται από την ανεπάρκεια των τρεχόντων παγκόσμιων μηχανισμών διακυβέρνησης, των ευπαθειών που αυξάνονται παγκοσμίως και ιδιαίτερα στην περιοχή μας, τις αυξανόμενες ανισότητες και την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης. Η Τουρκία, προκειμένου να εξαλείψει τις απειλές και τις προκλήσεις που προκύπτουν από αυτό το σκηνικό, και να επωφεληθεί από τις αναδυόμενες ευκαιρίες, είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει μια εξωτερική πολιτική, που είναι ισχυρή στο έδαφος και στο τραπέζι, εφαρμόζοντας μια διορατική και ευέλικτη διπλωματία.
Έχοντας γιορτάσει την πεντακοσιοστή επέτειο του Υπουργείου Εξωτερικών, η Τουρκία επωφελείται από τη βαθιά ριζωμένη παράδοση της διπλωματίας και αντλεί δύναμη από διάφορους παράγοντες, όπως η κεντρική γεωγραφική της θέση, η πλούσια ιστορική εμπειρία, οι ισχυροί θεσμοί, οι ισχυροί ανθρώπινοι πόροι και η δυναμική οικονομία. Ως εκ τούτου, η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας χτίζει γέφυρα μεταξύ της παράδοσης και του μέλλοντος. Η τουρκική εξωτερική πολιτική στοχεύει στην προστασία των συμφερόντων της Τουρκίας σε ένα ευμετάβλητο περιφερειακό και παγκόσμιο περιβάλλον, ενώ παράλληλα διαμορφώνει συνθήκες για βιώσιμη ειρήνη και ανάπτυξη στη γειτονιά μας και πέραν αυτής.
Κατά την επιδίωξη αυτού του πρωταρχικού στόχου, η Τουρκία συμβάλλει στην ειρήνη, την ευημερία και τη σταθερότητα σε όλο τον κόσμο. Στον «Αιώνα της Τουρκίας», που ξεκίνησε με την εκατονταετηρίδα της Δημοκρατίας της Τουρκίας, η εθνική εξωτερική μας πολιτική στοχεύει να ενισχύσει την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια, να διευρύνει τη θεσμική βάση των εξωτερικών μας σχέσεων, να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη και ευημερία στην περιοχή μας, αλλά και να επηρεάσει τον μετασχηματισμό του παγκόσμιου συστήματος.
Καθοδηγούμενοι από τον διαρκή στόχο μας για την επίτευξη του «Ειρήνη στο σπίτι, ειρήνη στον κόσμο», όπως ορίστηκε από τον ιδρυτή της Δημοκρατίας μας Mustafa Kemal Atatürk, και στο πλαίσιο του οράματος του Προέδρου μας για τον «Αιώνα της Τουρκίας», διεξάγουμε μια ανεξάρτητη, εθνική εξωτερική πολιτική. Η Τουρκική Εξωτερική Πολιτική, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συστήματος εθνικής μας ασφάλειας, δίνει προτεραιότητα στην ενίσχυση της περιφερειακής ειρήνης και ασφάλειας μέσω της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, της πρόληψης συγκρούσεων, της ειρηνικής επίλυσης και διαμεσολάβησης και της περιφερειακής ευθήνης.
Η τρομοκρατία και οι εξτρεμιστικές τάσεις έχουν φτάσει σε επικίνδυνη ένταση με περιφερειακές και παγκόσμιες διαστάσεις. Οι τρομοκρατικές ομάδες απειλούν τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Η τρομοκρατία είναι ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας που δεν μπορεί να συσχετιστεί με καμία φυλή, εθνικότητα, πίστη ή γεωγραφία. Είναι μια παγκόσμια μάστιγα που απαιτεί παγκόσμια απάντηση και αλληλεγγύη. Η Τουρκία αντιμετωπίζει ενεργά την τρομοκρατία που εκφράζεται από οποιαδήποτε οργάνωση με οποιοδήποτε πρόσχημα.
Σε μια γεωγραφία ενεργών, παγωμένων και πιθανών συγκρούσεων, αντιμέτωπη με την πραγματικότητα της οικονομικής καταστροφής και των μαζικών μεταναστευτικών μετακινήσεων εκτός από τεράστιες ανθρωπιστικές απώλειες, η Τουρκία θεωρεί την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων ως στόχο προτεραιότητας όσον αφορά τη διασφάλιση της περιφερειακής ειρήνης και ασφάλειας. Ζητώντας δίκαιη κατανομή βαρών και ευθυνών από την αρχή της Συριακής κρίσης, η Τουρκία φιλοξενεί περίπου 3,2 εκατομμύρια Σύρους υπό προσωρινή προστασία και υποστηρίζει την αξιοπρεπή, ασφαλή και εθελοντική επιστροφή των Σύριων στις σταθεροποιημένες περιοχές. Υπό αυτό το πρίσμα, η Τουρκία έχει δαπανήσει περισσότερα από 40 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2011.
Η Τουρκία έχει ηγετικό ρόλο στην πρόληψη των συγκρούσεων, την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων και τη διαμεσολάβηση και είναι η μόνη χώρα που ταυτόχρονα συμπροεδρεύει στις Ομάδες Φίλων της Διαμεσολάβησης στα Ηνωμένα Έθνη, τον ΟΑΣΕ και τον OIC. Εκτός από τις επιτόπιες προσπάθειές της, η Τουρκία φιλοξενεί επίσης τα ετήσια Συνέδρια Διαμεσολάβησης της Istanbul, δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη ικανοτήτων και διοργανώνει τα «Προγράμματα Πιστοποίησης Διαμεσολάβησης για την Ειρήνη» για νέους διπλωμάτες από τα κράτη μέλη του OIC. Η Τουρκία υποστηρίζει την περιφερειακή ευθύνη και τις λύσεις για περιφερειακά προβλήματα. Η Τουρκία είναι ιδρυτικό μέλος αρκετών περιφερειακών οργανισμών και πρωτοβουλιών όπως ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας του Εύξεινου Πόντου (BSEC), η Πορεία Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας.
Η Τουρκία, προκειμένου να διευρύνει τη θεσμική βάση των εξωτερικών της σχέσεων, προσπαθεί να εμβαθύνει τις υπάρχουσες σχέσεις της, αναπτύσσοντάς τις παράλληλα μέσω νέων μηχανισμών συνεργασίας και πολιτικών ανοίγματος. Ως η πιο ανατολική Ευρωπαϊκή και η πιο δυτική ασιατική χώρα, η Τουρκία στοχεύει να ενισχύσει τις στρατηγικές της σχέσεις και να δημιουργήσει νέες. Η Τουρκία, ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ, έχει στρατηγική εταιρική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θεωρεί τη διατλαντική σύνδεση ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια και την ευημερία στην Ευρώπη. Ως ενεργό μέλος, η Τουρκία συμβάλλει θεμελιωδώς στην αρχή του «αδιαιρέτου της ασφάλειας» εντός του ΝΑΤΟ.
Ως εκ τούτου, η Τουρκία συγκαταλέγεται στους 5 κορυφαίους συνεισφέροντες στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ και στους 8 κορυφαίους συνεισφέροντες στον προϋπολογισμό της Συμμαχίας. Η Τουρκία είναι μέρος της Ευρώπης και ιδρυτικό μέλος σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένου, μεταξύ άλλων , του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη. Η πλήρης ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει στρατηγική της προτεραιότητα. Ο Οργανισμός Τουρκικών Κρατών, που αγκαλιάζει τις πολιτισμικές ρίζες του Τουρκικού Κόσμου, είναι ένα επιτυχημένο παράδειγμα των βημάτων μας για την επέκταση της θεσμικής βάσης των εξωτερικών μας σχέσεων. Αυτή η οραματική εξέλιξη, η οποία έχει δημιουργήσει ενθουσιασμό στον Τουρκικό Κόσμο, θα μεταφερθεί σε περαιτέρω στάδια ολοκλήρωσης.
Η Τουρκία έχει αναπτύξει ένα παγκόσμιο εκτεταμένο δίκτυο συνεργασίας, το οποίο περιλαμβάνει Ανώτατα Συμβούλια Συνεργασίας με 30 χώρες, 4 Διακυβερνητικές Συνόδους Κορυφής και μια σειρά από τριμερείς ή άλλους πολυμερείς περιφερειακούς σχηματισμούς. Η Τουρκία συνεχίζει να ενισχύει περαιτέρω τους στενούς δεσμούς της με τις χώρες των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, του Νοτίου Καυκάσου, της Νότιας και Κεντρικής Ασίας. Πέρα από αυτές τις γειτονικές περιοχές, η Τουρκία εμβαθύνει την πολιτική των εταιρικών σχέσεων της στην Αφρική και προσεγγίζει χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής όλο και περισσότερο κάθε μέρα. Η πρωτοβουλία Asia Anew που ανακοινώθηκε το 2019 έδωσε στην Τουρκία την δυνατότητα να θέσει τα θεμέλια μιας ολιστικής και ολοκληρωμένης πολιτικής προς την Ασία και τον Ειρηνικό, όπου βρίσκονται οι ανερχόμενες δυνάμεις του 21ου αιώνα.
Ως αποτέλεσμα της εμβάθυνσης και της διεύρυνσης των συνολικών πολιτικών της, η Τουρκία έχει δημιουργήσει το 5ο μεγαλύτερο διπλωματικό δίκτυο παγκοσμίως με 261 αποστολές. Η Τουρκία χρησιμοποιεί διάφορα συμπληρωματικά πολιτικά, οικονομικά, ανθρωπιστικά και πολιτιστικά εργαλεία και διεξάγει διπλωματία που σκέφτεται παγκόσμια αλλά ενεργεί επίσης τοπικά σε κάθε γωνιά του κόσμου. Σύμφωνα με τον στόχο της προώθησης της οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας στην περιοχή, η Τουρκία στοχεύει στην ενίσχυση της περιφερειακής συνδεσιμότητας. Στο πλαίσιο αυτό, υποστηρίζει ενεργά την ανάπτυξη διαδρόμων μεταφορών προς διάφορες κατευθύνσεις. Ως ενεργειακός κόμβος και χώρα διέλευσης, η Τουρκία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια.
Μία από τις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής είναι να καταστεί το παγκόσμιο σύστημα πιο δίκαιο και περιεκτικό. Η λύση στις παγκόσμιες προκλήσεις απαιτεί συλλογικές προσπάθειες που σφυρηλατούνται από τη συνεργασία και την αποτελεσματική πολυμερή προσέγγιση. Αυτή η πραγματικότητα καθοδηγεί την ενεργή διπλωματία της Τουρκίας σε πολυμερή φόρουμ. Ως εξέχον μέλος του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης (OIC), της οργάνωσης των Οκτώ Αναπτυσσόμενων Χωρών (D-8), του Συμβούλιο Συνεργασίας των Τουρκικών Κρατών (Turkic Council), του Διαλόγου για την Ασιατική Συνεργασία και του MIKTA (Μεξικό, Ινδονησία, Κορέα, Τουρκία και Αυστραλία), η Τουρκία έχει φέρει επιπρόσθετη αποτελεσματικότητα και δυναμισμό σε όλα τα θεσμικά όργανα κατά τη διάρκεια της Προεδρίας μας.
Η Τουρκία υπήρξε ενεργό μέλος της G20 από την ίδρυσή της. Εντός της G20, η Τουρκία προωθεί την διασύνδεση ανθρωπισμού - ανάπτυξης, καθώς και την οικονομική ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και τη δίκαιη κατανομή. Υπό το σύνθημα «ο κόσμος είναι μεγαλύτερος από πέντε» που δημιουργήθηκε από την Εξοχότητά του Πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan, η Τουρκία υποστηρίζει τη μεταρρύθμιση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και άλλων πολυμερών οργανισμών, προκειμένου να ανταποκρίνονται στο σήμερα. Η Τουρκία συγκαταλέγεται στη διεθνή κοινωνία ως συμπονετική δύναμη. Η παράδοση του ανθρωποκεντρικού κράτους της Τουρκίας αντικατοπτρίζεται επίσης στα αναπτυξιακά και ανθρωπιστικά μας προγράμματα βοήθειας. Η πρώτη Παγκόσμια Ανθρωπιστική Διάσκεψη Κορυφής πραγματοποιήθηκε στην Istanbul το 2016.
Η Τουρκία είναι ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας στον κόσμο και η πιο γενναιόδωρη χώρα με βάση τις κατά κεφαλήν ανθρωπιστικές δαπάνες. Η ανθρωπότητα υποφέρει από διάφορες μάστιγες, όπως τρομοκρατία, εθνοτικό ή θρησκευτικό μίσος, διακρίσεις, εξτρεμισμός, ξενοφοβία, αντι-ισλαμικές τάσεις, ενώ και άλλες μορφές αποκλεισμού είναι επίσης αιτίες ανησυχίας. Αντιμετωπίζοντας τέτοιες εκτεταμένες απειλές, η Τουρκία τονίζει την ανάγκη για διαφάνεια, πολυμορφία, διάλογο και πολιτικές χωρίς αποκλεισμούς. Με αυτήν τη νοοτροπία, η Τουρκία έχει αναλάβει ηγετικό ρόλο στην προσπάθεια να προωθήσει τον αμοιβαίο σεβασμό και τις κοινές αξίες μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών.
Η πρωτοβουλία Συμμαχία των Πολιτισμών του ΟΗΕ, που συγχρηματοδοτείται από την Τουρκία και την Ισπανία, αντιπροσώπευσε μια σταθερή απάντηση στα σενάρια που βασίζονται στη λεγόμενη σύγκρουση πολιτισμών. Συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας για βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες μας που ζουν στο εξωτερικό. Ενθαρρύνουμε την ενεργό συμμετοχή τους στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή των χωρών που διαβιούν, διατηρώντας παράλληλα τους δεσμούς τους με την πατρίδα και τον πολιτισμό τους.
Η διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της εξωτερικής πολιτικής απαιτεί την παρακολούθηση των αλλαγών και τη διαφοροποίηση των μέσων πολιτικής ανάλογα. Σχεδιάζοντας καινοτόμες πρωτοβουλίες, η Τουρκία διαμορφώνει τη διπλωματία του σήμερα και του μέλλοντος. Η πρωτοβουλία Ψηφιακή Διπλωματία στοχεύει στην αξιοποίηση της μετασχηματιστικής δύναμης της τεχνολογίας σε όλες τις πτυχές της εξωτερικής πολιτικής και στην αύξηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητάς μας από τις προξενικές υπηρεσίες έως τη δημόσια διπλωματία, και από την ψηφιακή υποδομή στη στρατηγική προοπτική και ανάλυση.
Παρομοίως, το Φόρουμ Διπλωματίας της Antalya σχεδιάστηκε ως μια καινοτόμος πλατφόρμα για την ανταλλαγή απόψεων σε παγκόσμια και περιφερειακά θέματα και παρέχει λύσεις σε βασικά θέματα εξωτερικής πολιτικής. Σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, το ADF έχει γίνει μια πολύ γνωστή πλατφόρμα για την παγκόσμια διπλωματία. Μετά το πρώτο Φόρουμ στις 18-20 Ιουνίου 2021, το δεύτερο ADF, με θέμα την «Ανακωδικοποίηση της Διπλωματίας», πραγματοποιήθηκε στην Antalya στις 11-13 Μαρτίου 2022 με ευρεία συμμετοχή.
Μια ισχυρή Τουρκία σημαίνει εγγύηση για βιώσιμη ειρήνη και ανάπτυξη και κινητήρια δύναμη για όλες τις γύρω λεκάνες. Η επίτευξη των σταθερών στόχων που τέθηκαν υπό την ηγεσία του Προέδρου μας όχι μόνο θα αυξήσει τα πρότυπα της ειρήνης και της ευημερίας στο εσωτερικό, αλλά θα ενισχύσει επίσης τη συνεισφορά της Τουρκίας στη γειτονιά της και όχι μόνο. Η εθνική μας εξωτερική πολιτική θα συνεχίσει να διασφαλίζει τα εθνικά συμφέροντα, ενώ συμβάλλοντας ταυτόχρονα στους κοινούς στόχους της ανθρωπότητας στον «Αιώνα της Τουρκίας».
