Εθνικιστικές και ισλαμιστικές ομάδες ξεκίνησαν εκστρατεία για να παρεμποδίσουν το ετήσιο τελετουργικό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που διοργανώνει το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 15 Αυγούστου στο μοναστήρι Παναγία Σουμελά, στη βορειοανατολική τουρκική επαρχία της Τραπεζούντας. Επικεφαλής της εκστρατείας είναι στενοί συνεργάτες του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώ εθνικιστικές και ισλαμιστικές ενώσεις προσφέρουν επίσης την υποστήριξή τους.
Φέτος σηματοδοτεί τη 10η εκδήλωση της τελετής από το 2010. Ήταν ιδιαίτερα ευθυγραμμισμένη με μια σειρά μεταρρυθμίσεων, σχετικά με τα δικαιώματα των μειονοτήτων, αναπόσπαστο μέρος της επιδίωξης της κυβέρνησης Ερντογάν για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκείνη την εποχή.
Λόγω της αναστήλωσης του μοναστηριού Σουμελά μεταξύ 2015 και 2019, υπήρξε παύση τεσσάρων ετών στην τήρηση του τελετουργικού, που επαναλήφθηκε για άλλη μια φορά το 2020.
Ο απόστρατος ναύαρχος Cihat Yaycı, ο οποίος ηγείται του Τουρκικού Κέντρου Ναυτιλίας και Παγκόσμιας Στρατηγικής, έχει ξεκινήσει εκστρατεία για την ανάκληση της άδειας που εκδόθηκε από το γραφείο του Κυβερνήτη της Τραπεζούντας για την τελετή.
Στις 3 Αυγούστου ένα tweet από τον επίσημο λογαριασμό του κέντρου, περιείχε υποτιμητική γλώσσα που απευθύνεται στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο Α', τον πνευματικό ηγέτη των Ανατολικών Ορθοδόξων Χριστιανών σε όλο τον κόσμο, μαζί με ισχυρισμούς ότι «η διοργάνωση της τελετής παραβιάζει τη Συνθήκη της Λωζάνης», μια διεθνή συμφωνία που υπογράφηκε το 1923 που όριζε σύνορα και καθιέρωσε την ειρήνη μεταξύ της Τουρκίας και των Συμμαχικών Δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Επισημαίνοντας ότι, η 15η Αυγούστου γιορτάζει την επέτειο της οθωμανικής κατάκτησης της Τραπεζούντας, η δήλωση υποστήριξε ότι «η τελετή θα ερμηνευόταν ως ασέβεια προς τους Οθωμανούς προγόνους της χώρας». Ισχυρίστηκε ότι, «ο στόχος του τελετουργικού ήταν είτε να σβήσει είτε να αμφισβητήσει την ιστορία της κατάκτησης της Τραπεζούντας, προωθώντας έτσι την αφήγηση ότι αυτά τα εδάφη ανήκαν αρχικά στην Ελλάδα».
Η ανακοίνωση ανέφερε περαιτέρω, «Ο σκοπός αυτής της τελετής είναι να εξαλείψει τη μνήμη της κατάκτησης της Τραπεζούντας ή, τουλάχιστον, να ρίξει μια σκιά πάνω της, προωθώντας έτσι τις φιλοδοξίες της Μεγάλης Ιδέας».
Σύμφωνα με τον Yaycı, η «Μεγάλη Ιδέα» είναι ένα εθνικιστικό σχέδιο που στοχεύει στη σύσταση ενός ελληνικού κράτους σύμφωνα με τα πρώην σύνορα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Ο Yaycı είναι μεταξύ των στενών συνεργατών του προέδρου Ερντογάν. Ήταν μαζί με τον Ερντογάν κατά τη διάρκεια της «αποτυχημένης απόπειρας» πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016.
Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, ο Yaycı έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην εκκαθάριση των αντιπάλων του Ερντογάν και των φιλοΝΑΤΟϊκών αξιωματικών από τον στρατό. Είναι επίσης ο κατασκευαστής του λογισμικού που ονομάζεται «Fetometre», το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την αναγνώριση μελών του κινήματος Γκιουλέν, που επικρίνουν τον Ερντογάν.
Είναι επίσης ένθερμος υποστηρικτής του δόγματος που ονομάζεται «Γαλάζια Πατρίδα», το οποίο βασίζεται στα συμφέροντα της Τουρκίας στη Μεσόγειο.
Ο Ντογάν Μπεκίν, βουλευτής της Κωνσταντινούπολης που εκπροσωπεί το ακροδεξιό ισλαμιστικό Κόμμα Νέας Πρόνοιας (Yeniden Refah Partisi), εταίρο της κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα, εξέφρασε την αντίθεσή του στην τελετή στη Παναγία Σουμελά.
Σύμφωνα με τον Μπεκίν, οι ενέργειες του Βαρθολομαίου, τον οποίο ανέφερε ως «λεγόμενο» οικουμενικό πατριάρχη, ισοδυναμούσαν με de facto παραβίαση των όρων της Συνθήκης της Λωζάνης. Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τη συνθήκη, καταργήθηκαν τα προνόμια του Ελληνικού Πατριαρχείου και θα έπρεπε να χρησιμοποιείται μόνο ο τίτλος του «Αρχιεπισκόπου».
Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση του Ερντογάν δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει με σημαντικό βαθμό ανησυχίας τα αιτήματα για ακύρωση της τελετής.
Σε μια δήλωση στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, ο Koray Koçhan, ο δήμαρχος της Maçka, της περιοχής στην Τραπεζούντα όπου βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, ανέφερε ότι οι προετοιμασίες, υπό τον συντονισμό του Κυβερνήτη της Τραπεζούντας, έχουν ολοκληρωθεί για την επερχόμενη τελετή.
