Όπως από κάθε στρατιωτική επιχείρηση, έτσι και από τον πόλεμο στην Ουκρανία εξάγονται συνεχώς πολλά και χρήσιμα συμπεράσματα, διαμορφώνοντας το ισχύον δόγμα διεξαγωγής επιχειρήσεων των Ενόπλων Δυνάμεων διαφόρων κρατών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και χώρα μας.
Άποψή μας είναι ότι θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά οι εξελίξεις στην πολεμική αναμέτρηση στην Ουκρανία, προκειμένου να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα, προσαρμοσμένα στις δικές μας επιχειρησιακές ανάγκες για ενδεχόμενη στρατιωτική αναμέτρηση με την Τουρκία, σε Θράκη-Αιγαίο-ΝΑ Μεσόγειο.
Έγκριτο Διεθνές ΜΜΕ σε άρθρο του με τίτλο "Tomahawk, BrahMos & Kalibr! Γιατί η ανάπτυξη πυραύλων κρούζ είναι απαγορευτικά ακριβή σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο όπως η Ουκρανία;", παραθέτει οικονομικά και επιχειρησιακά στοιχεία τεκμηριώνοντας την άποψή του, κυριότερα των οποίων κατά την εκτίμησή μας είναι τα ακόλουθα:
"Η ανάπτυξη των πυραύλων κρούζ ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ωστόσο αυτοί πρωτοεμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Καταιγίδα της Ερήμου, που ξεκίνησε από τις Πολυεθνικές Δυνάμεις 37 εθνών (MNF) υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στο Ιράκ το 1991.
Σύμφωνα με μια έκθεση που δημοσιεύτηκε από το γραφείο του Αρχηγού Ναυτικών Επιχειρήσεων, το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ εκτόξευσε 288 πυραύλους επίγειας επίθεσης Tomahawk (TLAM) κατά τη διάρκεια του πολέμου, εκ των οποίων 282 πέτυχαν με επιτυχία τους στόχους τους, ενώ έξι παρουσίασαν δυσλειτουργία.
Από το 1991 και μετά, ο στρατός των ΗΠΑ έχει εκτοξεύσει περισσότερους από 1.600 TLAM εξοπλισμένους με συμβατικές κεφαλές για να πλήξει στόχους στο Ιράκ. Έκτοτε και άλλες χώρες ενέταξαν στο οπλοστάσιο τους πυραύλους κρούζ με το κόστος τους να διαφέρει.
Εκτιμώμενο/Αναφερόμενο Κόστος Διάφορων Πυραύλων Κρουζ
Σύμφωνα με τις τελευταίες αναφορές, το κόστος ενός πυραύλου κρούζ έχει ως εξής:
Tomahawk Block IV – 1,85 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ
Tomahawk Block V – 2 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ
BrahMos Air Launched Cruise Missile (ALCM) – 4,2 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ή 30 INR crore.
BrahMos Ship Launched Cruise Missile (SLCM) – 9 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ή 75 INR crore.
Το SLCM θα έχει βεληνεκές κρούσης σχεδόν 300 km και μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον στόχων επιφάνειας και πλοίων. Τα πολεμικά πλοία του Ινδικού Ναυτικού θα είναι εξοπλισμένα με SLCM.
Οι κινεζικοί πύραυλοι κρουζ από το έδαφος DH-10 και DF-100 πιστεύεται ότι κοστίζουν περισσότερα από 5 εκατομμύρια δολάρια ο καθένας. Το ακριβές κόστος δεν είναι διαθέσιμο. Ο υπερηχητικός πύραυλος κρουζ YJ-21 ικανός να πετάξει γύρω στα 10 Mach, πιθανότατα θα κοστίσει 8 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Όλοι οι κινεζικοί πύραυλοι ισχυρίζονται ότι έχουν εμβέλεια κρούσης από 1.000 έως 1.500 χιλιόμετρα.
Οι ρωσικοί πύραυλοι κρουζ Zircon, Kinzhal, Kalibr και άλλες παραλλαγές είναι επιχειρησιακές. Το ακριβές κόστος δεν είναι γνωστό. Κανένας από τους κατασκευαστές δεν έχει δώσει τον αριθμό CEP.
Αντιστοίχιση όπλου-στόχου
Η αντιστοίχιση όπλου-στόχου είναι μια πολύπλοκη και χρονοβόρα άσκηση. Δύο ευρείες παράμετροι διέπουν την αντιστοίχιση όπλου-στόχου. Η πρώτη παράμετρος είναι τα φυσικά χαρακτηριστικά του στόχου, δηλαδή οι διαστάσεις στόχου και ο βαθμός "σκληρότητας" του στόχου.
Η δεύτερη παράμετρος σχετίζεται με τις άμυνες των στόχων. Αλλά μια ακόμη σημαντική παράμετρος προέκυψε λόγω του συνεχώς αυξανόμενου κόστους των όπλων.
Στην πραγματικότητα, η αντιστοίχιση όπλου-στόχου με βάση το κόστος, έχει αποκτήσει την πρωτοκαθεδρία όσον αφορά τη λήψη απόφασης για τη χρήση όπλου για τη διαπίστωση της ανάγκης χρήσης ενός όπλου μίας χρήσης που κοστίζει πάνω από 4 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Με τα χρόνια, το κόστος των πυραύλων κρουζ έχει αυξηθεί εκθετικά λόγω της χρήσης της τελευταίας τεχνολογίας που απαιτείται για να διασφαλιστεί ότι ο πύραυλος βρίσκει τον στόχο του. Στην πραγματικότητα, περισσότερο από την ποιότητα της σουίτας αεροηλεκτρονικών, πιο σημαντική πτυχή είναι να ληφθούν οι ακριβείς συντεταγμένες του στόχου με ακρίβεια μέσα σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου.
Για παράδειγμα, ένα πολύ μικρό σφάλμα στις συντεταγμένες του στόχου, που απέχει 600 χιλιόμετρα από τη βάση εκτόξευσης πυραύλων, θα είχε ως αποτέλεσμα ο πύραυλος να χάσει τον στόχο κατά 30 μέτρα. Στην περίπτωση ενός σημειακού στόχου, δηλαδή ενός σταθμού ραντάρ, διοίκησης, κέντρου ελέγχου κ.λπ., μόνο ένα άμεσο χτύπημα θα καταστρέψει τον στόχο.
Το κόστος κάθε BrahMos ALCM είναι περίπου 4 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Εάν εκτοξευθούν οκτώ ALCM για ένα σύνολο στόχων, το συνολικό κόστος είναι 32 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Το τρέχον κόστος ενός Su-30 MKI είναι περίπου 35 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκατοντάδες φορές.
Είναι λανθασμένη η πεποίθηση ότι τα επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν γίνει εξαιρετικά ευάλωτα και δεν μπορούν να διεισδύσουν στην άμυνα των στόχων. Με τη βελτίωση της άμυνας στο έδαφος, τεράστιες βελτιώσεις έχουν σημειωθεί και στα συστήματα ECM/ECCM. Αυτά τα συστήματα είναι ικανά να μπερδεύουν ή/και να εξουδετερώνουν τα SAM, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες επιβίωσης των επανδρωμένων μαχητικών.
Τα πραγματικά στατιστικά στοιχεία από τις σύγχρονες συγκρούσεις υποστηρίζουν το επιχείρημα. Για παράδειγμα:
Τα σύγχρονα μαχητικά χρησιμοποιούν όπλα stand-off, τα οποία επιτρέπουν σε αυτάς να εκτοξεύουν τα όπλα ενώ παραμένουν πολύ έξω από την άμυνα του στόχου, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο να χτυπηθούν από ένα όπλο SAM/ack-ack.
Αποτελεσματικότητα των πυραύλων κρούζ
Για μια επιτυχημένη επίθεση με πυραύλους κρουζ σε σημείο στόχο, ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι η διαθεσιμότητα των ακριβών συντεταγμένων του στόχου. Οι λανθασμένες/λανθασμένα τροφοδοτημένες/ανακριβείς συντεταγμένες θα έχουν ως αποτέλεσμα ο πύραυλος να χάσει τον επιδιωκόμενο στόχο. Το χειρότερο είναι εάν ο πύραυλος/όπλο χτυπήσει τον λάθος και ακούσιο στόχο, όπως συνέβη με την Κινεζική Πρεσβεία που χτυπήθηκε από ένα JDAM που εκτοξεύτηκε από την USAF.
Ανάλυση κόστους-οφέλους- Ινδικό σενάριο
Όπως εξηγήθηκε προηγουμένως, οι πύραυλοι κρουζ μιας χρήσης είναι μια δαπανηρή επιλογή. Για παράδειγμα, ας εξετάσουμε το ενδεχόμενο χρήσης BrahMos ALCM/LACM, το καθένα κοστίζει 4 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Τα 15 ALCM/LACM που θα εκτοξευθούν κατά επιφανειακών στόχων θα αντιστοιχούν σε 60 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, που είναι σχεδόν το κόστος ενός επαναχρησιμοποιούμενου Rafale για εκατοντάδες αποστολές.
Ωστόσο, τα SLCM που κοστίζουν περίπου 9 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ που εκτοξεύτηκαν εναντίον ενός πλοίου θα ήταν μια επιχειρησιακά και οικονομικά λογική στρατιωτική επιλογή, επειδή ακόμη και μια μικρή φρεγάτα κοστίζει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Η απόκτηση SLCM για το Ινδικό Ναυτικό είναι, επομένως, μια λογική επιλογή.
Συμπέρασμα
Οι πύραυλοι κρουζ είναι ένα από τα πιο τρομερά οπλικά συστήματα στον κατάλογο των περισσότερων εθνών. Ωστόσο, λόγω του απαγορευτικού κόστους και της μίας χρήσης, η μεγάλης κλίμακας χρήση αυτής της πλατφόρμας έναντι επιφανειακών στόχων χαμηλής αξίας ενδέχεται να μην είναι οικονομική.
Ωστόσο, η χρήση του ALCM/SLCM ενάντια στο εχθρικό πολεμικό ναυτικό κατά ενός στόχου υψηλής αξίας, είναι μία από τις καλύτερες επιλογές, τόσο από οικονομική όσο και από λειτουργική άποψη.
Ένα άμεσο χτύπημα από έναν/δύο πυραύλους κρουζ μπορεί να οδηγήσει στη βύθιση ενός πλοίου που κοστίζει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια. Οι τρέχουσες εκδόσεις είναι συνήθως πύραυλοι κρουζ για επίθεση κατά χερσαίων στόχων (LACM), με συμβατικά ή πυρηνικά ωφέλιμα φορτία. Χρησιμοποιούνται επίσης πύραυλοι κρουζ κατά πλοίων (ASCM) ενώ ορισμένοι πύραυλοι κρουζ που εκτοξεύονται από υποβρύχια έχουν παραλλαγές και για τις δύο λειτουργίες.
Προσαρμόζοντας τα παραπάνω στοιχεία στις δικές μας επιχειρησιακές ανάγκες σε περίπτωση ενδεχόμενης στρατιωτικής αναμέτρησης με την Τουρκία, σε Θράκη-Αιγαίο-ΝΑ Μεσόγειο, αντιλαμβανόμαστε τους λόγους για τους οποίους οι πύραυλοι cruise εκτοξευόμενοι από Ελληνικά αεροσκάφη και υποβρύχια είναι η καλύτερη επιχειρησιακή και οικονομική λύση πρωτίστως κατά του τουρκικού στόλου και δευτερευόντως κατά χερσαίων τουρκικών στόχων υψηλής αξίας και προτεραιότητας.
