Οι φονικοί σεισμοί στην Τουρκία προκάλεσαν εκτός των άλλων, την ανησυχία της Κύπρου για το πυρηνικό εργοστάσιο που κατασκευάζει η Ρωσική Rosatom στο Ακουγιού, λίγα χιλιόμετρα από τις πληγείσες περιοχές από τον εγκέλαδο.
Συγκεκριμένα το Ακουγιού , βρίσκεται περίπου 210 μίλια (338 χιλιόμετρα) δυτικά του επίκεντρου του σεισμού της 6ης Φεβρουαρίου και σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία έχει σχεδιαστεί για να αντέχει ισχυρούς σεισμούς και δεν έχει υποστεί ζημιές από τις ισχυρές δονήσεις του εδάφους από τον σεισμό των 7,8 Ρίχτερ και τους μετασεισμούς.
Επίσης σε προγενέστερο άρθρο μας επισημαίναμε την μη επιβολή κυρώσεων στην κατασκευάστρια Ρωσική εταιρεία του πυρηνικού εργοστασίου στο Ακουγιού , διερωτώμενοι γιατί δεν επιβάλλονται κυρώσεις από ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ στην εν λόγω εταιρεία, γεγονός που θα είχε ως επακόλουθο να σταματήσει η κατασκευή του στην Τουρκία.
Την απάντηση μας την δίνει Ρωσικό ΜΜΕ, με σχετικό άρθρο του.
"Γιατί η Ευρώπη δεν επιβάλει κυρώσεις στην Ρωσική Rosatom", είναι ο τίτλος άρθρου Ρωσικού ΜΜΕ του οποίου τα κυριότερα σημεία κατά την εκτίμησή μας είναι τα ακόλουθα:
"Η Πολωνία ήταν πολύ αναστατωμένη επειδή η ρωσική Rosatom κατάφερε να αποφύγει τις κυρώσεις στο νέο 10ο πακέτο. Η Ουγγαρία και η Γαλλία υπερασπίστηκαν το δικαίωμα συνεργασίας με τη Ρωσία. Αλλά ακόμη και η Γερμανία, η οποία εγκατέλειψε τους πυρηνικούς σταθμούς της, δεν ήταν με το μέρος της σκληρής θέσης της Βαρσοβίας εδώ.
Γιατί είναι ακόμη πιο δύσκολο για την Ευρώπη να εγκαταλείψει τη ρωσική πυρηνική ενέργεια παρά να εγκαταλείψει τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκαταλείψει τα σχέδια για επιβολή κυρώσεων στον ρωσικό πυρηνικό τομέα ή στους εκπροσώπους του στο 10ο πακέτο κυρώσεων, ανέφεραν τρεις ανώνυμοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες στο ευρωπαϊκό έντυπο Politico.
Οι κύριοι αντίπαλοι της εισαγωγής περιορισμών κατά της ρωσικής πυρηνικής βιομηχανίας ήταν η Ουγγαρία και η Γαλλία.
Με τη σειρά της, η Πολωνία εξέφρασε την απογοήτευσή της που το προσχέδιο ενός νέου πακέτου αντιρωσικών κυρώσεων της ΕΕ δεν επηρεάζει την κρατική εταιρεία Rosatom.
Πώς η ρωσική πυρηνική εταιρεία δίχασε την Ευρωπαϊκή Ένωση και γιατί η Rosatom καταφέρνει να αποφύγει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις;
Η στάση των Ερωπαϊκών κρατών σε σχέση με την Ρωσική πυρηνική ενέργεια
Οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να χωριστούν χονδρικά σε τρεις ομάδες.
Η πρώτη ομάδα απαιτεί την απαγόρευση της προμήθειας πυρηνικών καυσίμων από τη Ρωσία. Πρόκειται για την Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής, που δεν διαθέτουν δική τους πυρηνική ενέργεια, επομένως οι κυρώσεις κατά της Rosatom δεν θα τις επηρεάσουν άμεσα.
Η δεύτερη ομάδα χωρών παίρνει ουδέτερη θέση, όπως για παράδειγμα, η Γερμανία και η Αυστρία.
Η τρίτη ομάδα χωρών αντιτίθεται σε κάθε περιορισμό στον πυρηνικό τομέα. Αυτές είναι η Ουγγαρία, η Βουλγαρία (η οποία παίρνει αντιρωσική θέση σε άλλα θέματα), η Φινλανδία, η Τσεχία και η Σλοβακία.
Ο λόγος είναι απλός, αυτές οι χώρες εξαρτώνται από τις ρωσικές προμήθειες καυσίμων για τους σοβιετικής σχεδίασης αντιδραστήρες τους.
Οι σοβιετικής εποχής πυρηνικού αντιδρατήρες στην Ευρώπη
Υπάρχουν έξι πυρηνικές μονάδες VVER-440 σε λειτουργία στην Τσεχική Δημοκρατία, τέσσερις μονάδες VVER-440 η καθεμία στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία και δύο τέτοιες μονάδες στη Βουλγαρία. Και όλα αυτά ανεφοδιάζονται 100% με ρωσικά καύσιμα. Στη Φινλανδία, το ρωσικό πυρηνικό καύσιμο καταλαμβάνει το 36% της αγοράς.
Η εταιρεία καυσίμων της Rosatom, TVEL, είναι ο μόνος αδειοδοτημένος προμηθευτής πυρηνικών καυσίμων στον κόσμο για το VVER-440, το οποίο απλά δεν υπάρχει κανείς να αντικαταστήσει, λέει ο Sergey Kondratiev, αναπληρωτής επικεφαλής του οικονομικού τμήματος του Ινστιτούτου Ενέργειας και Οικονομικών.
Επιπλέον, για κάθε πελάτη, μάλιστα, παράγεται μοναδικό καύσιμο.
«Τα τελευταία χρόνια, η Rosatom λαμβάνει 0,34-0,4 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από την πώληση πυρηνικών καυσίμων στις χώρες της ΕΕ, που είναι το 40% των εσόδων της από την πώληση καυσίμων γενικά.
Το ρωσικό πυρηνικό καύσιμο αντιπροσώπευε το 25-28% του συνόλου των ευρωπαϊκών εισαγωγών πυρηνικών καυσίμων», λέει ο Kondratiev.
«Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι χώρες απλά δεν μπορούν να στραφούν σε εναλλακτικές πηγές καυσίμων. Μια εναλλακτική λύση μπορεί να προσφέρει μόνο η αμερικανική εταιρεία Westinghouse, η οποία παράγει καύσιμα για αντιδραστήρες σοβιετικού σχεδιασμού στη Σουηδία.
Ωστόσο, η δυναμικότητα του εργοστασίου είναι περιορισμένη. Αλλά το κύριο πρόβλημα είναι ότι αυτό το καύσιμο δεν είναι πιστοποιημένο σε χώρες όπου λειτουργούν αντιδραστήρες σοβιετικού σχεδιασμού. Και θα χρειαστούν χρόνια για να περάσει η διαδικασία πιστοποίησης.»
Είναι αδύνατο να αντικατασταθεί πλήρως ένα καύσιμο με ένα άλλο αμέσως. Πρώτα πρέπει να φορτώσετε μια δοκιμαστική παρτίδα στους αντιδραστήρες, να δείτε πώς συμπεριφέρεται το νέο καύσιμο. Τότε το μερίδιο των αμερικανικών καυσίμων θα πρέπει να αυξηθεί πολύ αργά και σταδιακά.
«Στην Ουκρανία, αυτή η διαδικασία κράτησε χρόνια, και στις ευρωπαϊκές χώρες, πιθανότατα, θα διαρκέσει ακόμη περισσότερο. Επειδή οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές είναι πιο αυστηρές σχετικά με τη διαδικασία αλλαγής καυσίμου λόγω του κινδύνου ασφαλείας», εξηγεί ο Kondratiev. Ως εκ τούτου, συμπεραίνει ότι υπό τις παρούσες συνθήκες, το καύσιμο Rosatom για αντιδραστήρες σοβιετικού τύπου είναι απαραίτητο για μεγάλο χρονικό διάστημα τουλάχιστον 10-15 χρόνια.
"Πιθανότατα, οι σοβιετικοί πυρηνικοί σταθμοί στην Ανατολική Ευρώπη, μέχρι τον παροπλισμό λόγω γήρατος, θα λειτουργούν με καύσιμα της Rosatom, διαφορετικά απλά θα κλείσουν λόγω κυρώσεων. Αυτό θα σήμαινε μια πλήρη ενεργειακή κρίση για ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης και τις χώρες της"
Παραδοσιακά, οι μονάδες VVER-440 παρέχουν το ήμισυ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ουγγαρία και περισσότερες από τις μισές στη Σλοβακία. Εξαιτίας αυτού, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε αυτές τις χώρες είναι από τις χαμηλότερες στην ΕΕ. Επομένως, χωρίς πυρηνικούς σταθμούς, μια κρίση είναι αναπόφευκτη.
Μόνο που δεν θα συμβεί αυτή αμέσως μετά τις κυρώσεις, αλλά σε έξι έως εννέα μήνες, όταν θα χρειαστεί να φορτωθεί εκ νέου το καύσιμο και δεν θα είναι πλέον δυνατή η αγορά του.
Τα καύσιμα στους πυρηνικούς σταθμούς συνήθως επαναφορτώνονται μία φορά το χρόνο.
Εάν η ΕΕ αποφασίσει να επιβάλει απαγόρευση στη συμμετοχή της Ρωσίας στην κατασκευή μονάδων παραγωγής ενέργειας σε ευρωπαϊκές χώρες, τότε η Ουγγαρία θα χάσει το έργο για την κατασκευή του δεύτερου σταδίου του πυρηνικού σταθμού Paks από τη Rosatom. Η οικοδομική άδεια είχε ήδη εκδοθεί πέρυσι και οι Ούγγροι ετοιμάζονται να ξεκινήσουν τις εργασίες στο εργοτάξιο.
Σύμφωνα με τον ειδικό, εάν μόνο μια τέτοια απαγόρευση εισαχθεί, τότε δεν θα συμβεί άμεσα ενεργειακή κρίση στην Ουγγαρία, καθώς οι υπάρχοντες αντιδραστήρες θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Ωστόσο, η κρίση είναι εγγυημένο ότι θα συμβεί σε 8-10 χρόνια, αφού οι παλιοί αντιδραστήρες θα τεθούν εκτός λειτουργίας και δεν θα εμφανιστούν ποτέ νέοι για να τους αντικαταστήσουν. Γιατί ακόμα κι αν βρεθεί ένας νέος προγραμματιστής, δεν θα είναι ρεαλιστικό να περάσει ξανά από όλα τα στάδια έγκρισης και να κατασκευαστεί ο σταθμός σε δέκα χρόνια και πιθανότατα αυτό το έργο θα σταματήσει χωρίς τη Rosatom.
Η στάση Γερμανίας-Γαλλίας
Στην πραγματικότητα, ακόμη και η Γερμανία δεν υποστηρίζει κυρώσεις κατά της Rosatom, αν και έχει ισχυρό αντιπυρηνικό λόμπι και αντιρωσική ρητορική.
Επιπλέον, η Γερμανία έχει αποφασίσει από καιρό να στραφεί στο φυσικό αέριο.
«Η Γερμανία κοιτάζει την αγορά ενέργειας παγκοσμίως και κατανοεί ότι μπορεί επίσης να υποφέρει από αυτές τις κυρώσεις. Εάν στις αρχές του χειμώνα του 2023-2024, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να κλείσουν τους αντιδραστήρες τους λόγω έλλειψης ρωσικού πυρηνικού καυσίμου, τότε αυτό θα σημαίνει ένα πράγμα , δηλαδή όλοι θα πρέπει να αυξήσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου, γεγονός που θα οδηγήσει σε έλλειψη και αύξηση της τιμής του », λέει ο Kondratiev. Αυτό θα είναι ένα νέο πλήγμα για την ευρωπαϊκή οικονομία.
Στη Γαλλία, αντίθετα, το μερίδιο της πυρηνικής παραγωγής είναι υψηλό.
Επιπλέον, οι Γάλλοι έχουν απλώς τις δικές τους ικανότητες και αντιδραστήρες και εφοδιάζονται με καύσιμα αγοράζοντας πρώτες ύλες από την Αφρική (πρώην αποικίες).
Ωστόσο είναι αλήθεια ότι αγοράζουν καύσιμα και από τη Rosatom, αφού η Rosatom είναι επίσης σε θέση να παράγει καύσιμα για αντιδραστήρες δυτικού τύπου. Αλλά αν χρειαστεί, οι Γάλλοι θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν μόνοι τους, πιστεύει ο ειδικός.
«Ωστόσο, τέτοιες κυρώσεις δεν περνούν απαρατήρητες για την παγκόσμια αγορά. Το έχουμε ήδη δει αυτό το 2022 στις αγορές άνθρακα και πετρελαίου. Η Rosatom παράγει περισσότερο από το ένα τρίτο όλων των προϊόντων εμπλουτισμένου ουρανίου στον κόσμο και καταλαμβάνει το 17-20% της παγκόσμιας αγοράς παραγωγής καυσίμων. Ελέγχει εγκαταστάσεις εξόρυξης στο Καζακστάν, έχει συμβόλαια για την προμήθεια ουρανίου από το Ουζμπεκιστάν. Σε κάθε περίπτωση, οι κυρώσεις θα επηρεάσουν ολόκληρη την αλυσίδα και όχι μόνο τη Ρωσία.
Ως εκ τούτου, οι κυρώσεις κατά της Rosatom θα οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές στην παγκόσμια αγορά πυρηνικών καυσίμων.
Ένα άλλο σημαντικό σημείο.
Η Rosatom δεν προμηθεύει μόνο πυρηνικά καύσιμα, είναι η μόνη στον κόσμο που προμηθεύει ταυτόχρονα καύσιμα και συλλέγει αναλωμένα καύσιμα για επεξεργασία και διάθεση.
Από τους Γάλλους παίρνει, μεταξύ άλλων, αναλωμένα καύσιμα που δεν είναι δικά της.
«Για τους καταναλωτές, αυτή είναι μια πολύ κερδοφόρα επιλογή, διότι δεν χρειάζεται να επενδύσουν στην ανάπτυξη τεχνολογιών επεξεργασίας και αποθήκευσης αποβλήτων και να χτίσουν ένα μόνιμο χώρο αποθήκευσης αναλωμένου πυρηνικού καυσίμου. Όλα αυτά είναι ακριβά, χρειάζονται πολύ χρόνο, συμπεριλαμβανομένης της πιστοποίησης, της αναζήτησης και του συντονισμού της περιοχής με τους ντόπιους για την κατασκευή μιας μόνιμης αποθήκευσης», λέει η πηγή.
Οι ίδιοι Αμερικάνοι δεν παίρνουν ούτε τα καύσιμα πίσω.
Στην πραγματικότητα, ακόμη και η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής θα υποφέρουν έμμεσα από αυτές τις κυρώσεις κατά της Rosatom. «Επειδή η Πολωνία, για παράδειγμα, αγοράζει τώρα ηλεκτρική ενέργεια από την Τσεχία και τη Σλοβακία, η οποία παράγεται επίσης σε πυρηνικούς σταθμούς. Και οι χώρες της Βαλτικής παίρνουν από την Φινλανδία, όπου μπορεί επίσης να υπάρχουν δυσκολίες με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε παλιούς πυρηνικούς σταθμούς », λέει ο Kondratiev.
Για να μην αναφέρουμε ότι το κλείσιμο των πυρηνικών σταθμών θα επιδεινώσει την κρίση φυσικού αερίου στην Ευρώπη συνολικά".
