"Ανάλυση: "Τι σημαίνει η συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες Λιβύης-Τουρκίας;", είναι ο τίτλος άρθρου του τουρκικού πρακτορείου ειδήσεων Anadolu, το οποίο δίνει την δική του εκδοχή για το εν λόγω θέμα, κυριότερα σημεία του οποίου είναι τα εξής:
"Με τη συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Τουρκία και η Λιβύη κινούνται για να ενισχύσουν τη συνεργασία σε χερσαία και θαλάσσια πεδία του βορειοαφρικανικού έθνους.
Ανώτατοι Τούρκοι αξιωματούχοι σε μια αιφνιδιαστική μονοήμερη επίσκεψη στην πρωτεύουσα της Λιβύης Τρίπολη νωρίτερα αυτό το μήνα, υπέγραψαν σημαντικά έγγραφα για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, ιδιαίτερα για τους υδρογονάνθρακες.
Οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να αναπτύξουν διμερή επιστημονική, τεχνική, τεχνολογική, νομική, διοικητική και εμπορική συνεργασία σε ξηρά και θάλασσα στον τομέα των υδρογονανθράκων με το μνημόνιο κατανόησης που υπεγράφη στις 3 Οκτωβρίου.
Λήφθηκαν επίσης βήματα για την ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς της ενέργειας, της άμυνας, του εμπορίου και των επικοινωνιών κατά την επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών Mevlut Cavusoglu, του Υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Fatih Donmez, του υπουργού Εθνικής Άμυνας Hulusi Akar, του Υπουργού Εμπορίου Mehmet Mus, του Διευθυντή Επικοινωνιών Fahrettin. Altun και ο προεδρικός εκπρόσωπος Ibrahim Kalin.
Ξεκινά η φάση υλοποίησης
Αυτές οι συμφωνίες προέκυψαν μετά από προηγούμενο μνημόνιο κατανόησης τον Νοέμβριο του 2019 που σηματοδότησε τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης στη Μεσόγειο Θάλασσα, ενώ παράλληλα έθεσε το έδαφος για αυξημένη ασφάλεια και στρατιωτική συνεργασία.
Με τις τελευταίες συμφωνίες, τα μέτρα σε αυτά τα μνημόνια έχουν πλέον μπει στη φάση της εφαρμογής.
Μιλώντας αργότερα, ο Τσαβούσογλου είπε ότι η συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες στοχεύει στη συνεργασία μεταξύ τουρκικών και λιβυκών εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων των τομέων εξερεύνησης και γεώτρησης, «με μια αμοιβαία κατανόηση τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα και στις δικαιοδοσίες μας».
Ο Abdul Hamid Dbeibeh, ηγέτης της κυβέρνησης ενότητας με έδρα την Τρίπολη, δήλωσε ότι σύμφωνα με τη θαλάσσια συμφωνία που υπεγράφη με την Άγκυρα, θα πραγματοποιηθούν εργασίες εξερεύνησης πετρελαίου.
Μπορούμε τώρα να συμπεράνουμε ότι η Λιβύη και η Τουρκία έχουν εισέλθει από κοινού στη φάση εξερεύνησης και γεώτρησης των συμφωνιών τους, τόσο στη θάλασσα όσο και στη στεριά. Η Türkiye αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα δραστηριότητες σεισμικής έρευνας στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Λιβύης.
Οι ανακαλύψεις της Άγκυρας τόσο στη Μεσόγειο όσο και στη Μαύρη Θάλασσα με τον ισχυρό ενεργειακό στόλο τεσσάρων σκαφών γεωτρήσεων και δύο σκαφών σεισμικής έρευνας χρησίμευσαν ως σημαντικό σημείο αναφοράς για αυτή τη συμφωνία.
Κρίσιμο χρονοδιάγραμμα εν μέσω παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης
Με την τρέχουσα ενεργειακή κρίση σε όλο τον κόσμο, τα πεδία υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκονται και πάλι στο επίκεντρο μιας μάχης για την εξουσία.
Η ασφαλής μεταφορά πιθανών πόρων υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο στην Ευρώπη είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για το Ισραήλ, την Ελλάδα και την ελληνοκυπριακή διοίκηση εδώ και πολύ καιρό.
Στην πραγματικότητα, το έργο EastMed Pipeline, το οποίο εξαιρούσε την Τουρκία, προτάθηκε ακριβώς για αυτήν τη μεταφορά, αν και το έργο κατέρρευσε μετά την απόσυρση της υποστήριξής τους από τις ΗΠΑ.
Από την άλλη πλευρά, οι διαρροές φυσικού αερίου στους αγωγούς Nord Stream 1 και Nord Stream 2, που κατασκευάστηκαν για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη, έθεσαν το ζήτημα της ασφάλειας του φυσικού αερίου που μεταφέρεται από τη Λιβύη στην Ευρώπη μέσω της γραμμής Green Stream. , που εκτείνεται σε 510 χιλιόμετρα (317 μίλια).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Γιατί και πώς Ελλάδα και Τουρκία για πρώτη φορά είναι τόσο κοντά σε εμπόλεμη σύρραξη
Σύμφωνα με δημοσιεύματα ιταλικών ειδήσεων, το Πολεμικό Ναυτικό αυτής της χώρας θα αρχίσει να εργάζεται για την προστασία αυτής της γραμμής φυσικού αερίου με πλοία αναζήτησης ναρκών, φρεγάτες και αεροσκάφη θαλάσσιας περιπολίας.
Ο λόγος πίσω από την ανησυχία της Ιταλίας είναι η παρουσία της υποστηριζόμενης από τη Ρωσία παραστρατιωτικής ομάδας Wagner στη Λιβύη και η πιθανότητα δολιοφθοράς του φυσικού αερίου που ρέει στην Ιταλία από τις ακτές της Βόρειας Αφρικής.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο Βάγκνερ δεν ελέγχει τις περιοχές όπου βρίσκονται οι πλατφόρμες φυσικού αερίου στη Μεσόγειο της Λιβύης. Αυτό το αέριο εξάγεται στην Ιταλία και εξάγεται από περιοχές κοντά στην πλειονότητα των χερσαίων κοιτασμάτων της Λιβύης.
Ωστόσο, η Wagner μπορεί να σταματήσει την παραγωγή σε χερσαία κοιτάσματα και να διασφαλίσει ότι το φυσικό αέριο που εξάγεται από τη Μεσόγειο χρησιμοποιείται στην εγχώρια αγορά. Αυτό θα μπορούσε να διακόψει τη ροή ενέργειας από τη Λιβύη προς την Ευρώπη.
Από την άλλη πλευρά, οι δραστηριότητες εξερεύνησης και γεώτρησης της Τουρκίας στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Λιβύης ενδέχεται να προκαλέσουν κρίσεις μεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας την επόμενη περίοδο.
Περιφερειακές επιπτώσεις
Με την υπογραφή της συμφωνίας του 2019 για τα θαλάσσια σύνορα, η Λιβύη έδειξε ότι δεν εγκαταλείπει τα δικαιώματά της στα νότια της Κρήτης.
Η Ελλάδα και η Αίγυπτος απάντησαν σε αυτή την κίνηση υπογράφοντας μια δική τους συμφωνία για τον «περιορισμό της θαλάσσιας δικαιοδοσίας» το 2020.
Οι τελευταίες συνθήκες της Τουρκίας με τη Λιβύη επικρίθηκαν τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Αίγυπτο, με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια να επισκέπτεται το Κάιρο μόλις έξι ημέρες αργότερα για συνάντηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του και να ισχυρίζεται ότι ήταν «έτοιμοι να απαντήσουν σε οποιαδήποτε πρόκληση» από την Τουρκία.
Η αντίθεση της Ελλάδας στις συμφωνίες πηγάζει από τρία βασικά ζητήματα.
Η Ελλάδα, η οποία ήδη αυξάνει τις εντάσεις κατά της Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, δεν θέλει η Άγκυρα να δραστηριοποιηθεί στο νότο μέσω συμφωνίας με τη Λιβύη.
Ένα άλλο θέμα για την Αθήνα είναι ότι η Λιβύη αποκτά τα δικαιώματά της στα νότια της Κρήτης μέσω της συμφωνίας της με την Τουρκία με τη διεθνή έννοια.
Να σημειωθεί ότι με την υπογραφή των δύο συμφωνιών με την Τουρκία, η Λιβύη πρόσθεσε 16.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα (περίπου 6.450 τετραγωνικά μίλια) στην περιοχή του θαλάσσιου ελέγχου της νότια της Κρήτης, σε σύγκριση με τους όρους της συμφωνίας της με την Ελλάδα.
Αναφερόμενος σε αυτό το θέμα, ο Πρωθυπουργός Abdul Hamid Dbeibeh είπε: "Δεν θα εγκαταλείψουμε το δικαίωμά μας στα χωρικά ύδατα νότια της Κρήτης. Το υπογεγραμμένο πρωτόκολλο θα ενισχύσει τον σημαντικό πετρελαϊκό μας πλούτο και τις σχετικές επενδύσεις στα περιφερειακά μας ύδατα".
Αυτή η κατάσταση δείχνει επίσης ότι υπάρχει μια κατάσταση win-win, διαψεύδοντας τους ισχυρισμούς διαφόρων παραγόντων ότι η συναίνεση επικεντρώνεται μόνο στα συμφέροντα της Τουρκίας.
Γεωπολιτικά, η Ελλάδα δεν θέλει τα θαλάσσια σύνορα Τουρκίας-Λιβύης να κόψουν την πρόσβασή της στην Ανατολική Μεσόγειο και δεν θέλει η συμφωνία της Άγκυρας με την Τρίπολη να αποτελέσει προηγούμενο για άλλες χώρες.
Από την άλλη πλευρά, το πώς θα αντιδράσει η Ελλάδα εάν η Τουρκία ξεκινήσει τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στο οικονομικό πεδίο της Λιβύης θα είναι μείζον θέμα την επόμενη περίοδο.
Η Άγκυρα αναμένεται να προστατεύσει τα πλοία γεώτρησης και εξερεύνησης που θα στείλει στην περιοχή με τις φρεγάτες αυτή τη στιγμή στα ανοικτά των ακτών της Λιβύης.
Η Αίγυπτος, μια άλλη χώρα που ανταποκρίθηκε αρνητικά στη συμφωνία, τρέφει ανησυχίες για την ενίσχυση της οικονομικής και πολιτικής θέσης της Τουρκίας στη Λιβύη, ειδικά στα ανατολικά της χώρας.
Η Τουρκία σε επαφή με όλα τα λιβυκά μέρη
Με τη συμφωνία, η Τουρκία έστειλε ένα σταθερό μήνυμα στους διεθνείς παράγοντες για τη θέση της στη Λιβύη.
Οι διεθνείς παράγοντες, ειδικά οι ΗΠΑ και η ΕΕ, έχουν υιοθετήσει μια παθητική και ακίνδυνη προσέγγιση για την αστάθεια στη Λιβύη εδώ και πολύ καιρό. Με τα μάτια του κόσμου στραμμένα στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, η κίνηση της Τουρκίας ενίσχυσε τη βάση της στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη, ενώ χτίζει αίσθημα εμπιστοσύνη στους Λίβυους παράγοντες.
Σήμερα, καθώς η ενεργειακή ασφάλεια είναι τόσο ζωτικής σημασίας όσο και η ίδια η ενέργεια, η κίνηση της Τουρκίας προς το να γίνει μια «ασφαλής» κεντρική χώρα στον τομέα της ενέργειας αποτελεί μέτρο του πόσο κοντά βρίσκεται στον στόχο της.
Μιλώντας μετά τη συμφωνία, ο υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου είπε: "Συναντηθήκαμε επίσης με όλα τα μέρη στη Λιβύη. Όλες οι λιβυκές ομάδες με τις οποίες διαφωνήσαμε στο παρελθόν υποστηρίζουν σθεναρά αυτή τη συμφωνία".
Μια επίσκεψη τον Αύγουστο του Aguila Saleh, του προέδρου της Λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων με έδρα το Τομπρούκ, στην Τουρκία για συνάντηση με τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς και προηγούμενες επαφές του με τον Πρέσβη της Τουρκίας στην Τρίπολη, Kenan Yilmaz, στη Βεγγάζη, θεωρούνται ως απόδειξη αυτών των λέξεων.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων είχε εκλέξει τον Φαθί Μπασάγκα ως πρωθυπουργό της χώρας σε μια συνεδρίαση όταν οι περισσότεροι βουλευτές από τα δυτικά της χώρας απουσίαζαν στις 10 Φεβρουαρίου.
Το έκαναν με το σκεπτικό ότι η θητεία της τρέχουσας Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας έληξε στις 24 Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση του Μπασάγκα εβδομάδες αργότερα, με τον οποίο αργότερα επιχειρούσε ανεπιτυχώς να ανατρέψει την κυβέρνηση της Τρίπολης με στρατιωτικά και πολιτικά μέσα.
Με την υπογραφή αυτής της συμφωνίας, η τουρκική κυβέρνηση απέδειξε ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την Τρίπολη."
Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα
Μια βασικότατη επισήμανσή μας από την παραπάνω a la Turka ανάλυση, της υπογραφής του μνημονίου συνεργασίας της 3 Οκτωβρίου 2022 μεταξύ του Abdul Hamid Dbeibeh, ο οποίος δεν έχει τη δικαιοδοσία να συμπράττει συμφωνίες μιας και η θητεία του ως μεταβατικού Πρωθυπουργού της Λιβύης έχει λήξει, και της Τουρκίας, είναι ότι απουσιάζουν εκκωφαντικά οι όροι "Διεθνές Δίκαιο" και "Δίκαιο της Θάλασσας".
Αυτό βέβαια είναι φυσικό επακόλουθο, αφού το εν λόγω μνημόνιο καταπατά τόσο στο "Διεθνές Δίκαιο" όσο και το "Δίκαιο της θάλασσας", αφού δεν λογίζει ότι τα νησιά όπως Ρόδος-Κάρπαθος-Κάσος-Κρήτη έχουν ΑΟΖ, πράγμα που ισχύει Παγκοσμίως για όλα τα νησιά.
Από τα υπόλοιπα αναφερόμενα στην τουρκική εκδοχή που παρουσιάσαμε παραπάνω, επισημαίνουμε ότι η Τουρκία θα περάσει σε φάση εφαρμογής του εν λόγω μνημονίου, γεγονός που αναγνωρίζουν οι Τούρκοι ότι θα προκαλέσει εντάσεις με Ιταλία-Ελλάδα-Αίγυπτο.
Τέλος επικαλείται ψευδώς το εν λόγω άρθρο ότι ο Τούρκος ΥΠΕΞ συνομίλησε με όλες τις πλευρές στη Λιβύη και έχει την αποδοχή τους για το παράνομο μνημόνιο που υπέγραψε η χώρα του με τον Abdul Hamid Dbeibeh και την εφαρμογή του.
