Σε μια περίοδο που η Τουρκία συντηρεί το θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών, εμμένοντας σε αυτή την παράλογη θέση της καθώς απώτερος στόχος είναι να βρει ανυπεράσπιστα νησιά απέναντι από τις ακτές της, που θα αποτελέσουν εύκολο στόχο για στρατιωτικές επιχειρήσεις ή απειλή για χρήση στρατιωτικής βίας, η Ελλάδα δείχνει ξεκάθαρα πως δεν φοβάται.
Σε αυτό το πλαίσιο η Αθήνα δέσμευσε δύο περιοχές καθιστώντας ουσιαστικά όλο τον Άη Στράτη ένα πεδίο στρατιωτικών ασκήσεων από τις 11 έως στις 12 Οκτωβρίου, για δραστηριότητες με χρήση στρατιωτικών πυρών, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η ΝΟΤΑΜ Α3113/22 που εξέδωσε η Ελλάδα.
Όπως ήταν λίγο έως πολύ αναμενόμενο η Τουρκία αντέδρασε με την αντιΝΟΤΑΜ Α6645/22 λέγοντας το γνωστό παραμύθι που λέει όταν η Ελλάδα πραγματοποιεί ασκήσεις σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Στην προκειμένη περίπτωση δηλαδή ότι η Ελλάδα παραβιάζει το καθεστώς αποστρατικοποίησης που προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάννης βάση της οποίας η χώρα μας πήρε τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Η Άγκυρα μάλιστα στην σχετική οδηγία προς ιπταμένους αλλάζει και το όνομα του Άη Στράτη σε «BOZBABA».
Η περίπτωση όμως του Αη Στράτη είναι ανάλογη με εκείνη των Ψαρών και της Θάσου.
Τις περιπτώσεις αυτές περιέγραφε αναλυτικά αλλά και καυστικά, πίσω στο 2007, ο διεθνολόγος Αλέξης Ηρακλείδης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου.
Έγραφε χαρακτηριστικά: «Το νησάκι αυτό που τείνει να γίνει διάσημο, δεν ήταν και τόσο σπουδαίο το 1923 στη Λωζάννη, ώστε οι αντιπρόσωποι εκεί (ακόμη και ο μέγας Βενιζέλος) δεν θεώρησαν απαραίτητο να το αναφέρουν ρητά στα νησιά που θα περνούσαν στην Ελλάδα. Επίσης ξέχασαν να αναφέρουν ρητά τη Θάσο και τα Ψαρά. Έτσι, τα τρία αυτά νησιά απέφυγαν και τη ρητή υποχρέωση αποστρατικοποίησης. Πάντως η Λωζάννη (άρθρο 12) αφήνει λίγα περιθώρια ότι τα τρία αυτά νησιά πέρασαν στην Ελλάδα με τη γνωστή διατύπωση: «Τα νησιά που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη από τα 3 μίλια της ασιατικής ακτής θα παραμείνουν υπό τουρκική κυριαρχία». Δηλαδή, εξ αντιθέτου, τα νησιά πέραν των 3 μιλίων τίθενται υπό ελληνική κυριαρχία. Ας δούμε όμως τι λέει η Άγκυρα. Κατά την πιο επίσημη εκδοχή δέχεται μεν ότι ο Αϊ-Στράτης είναι ελληνικός, και ας μην αναφέρεται στη Λωζάννη, γιατί ήταν υπό ελληνική κατοχή ήδη από το 1914 και η ίδια, στη Λωζάννη, είχε αποδεχθεί την ελληνική κυριαρχία υπό τον όρο όμως να μην οχυρωθεί. Υπάρχει και μία πιο παρατραβηγμένη εκδοχή που έχει εμφανιστεί τελευταία από ορισμένους ιέρακες Τούρκους νομικούς, (α) ότι μόνο τα νησιά πέραν των 3 μιλίων που τα ονόματά τους αναφέρονται ρητά στη Λωζάννη είναι ελληνικά, των λοιπών το καθεστώς ίσως παίζεται, (β) το γεγονός ότι τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου υποχρεώνονται σε αποστρατικοποίηση, σημαίνει ότι τυχόν παραβίαση του καθεστώτος αυτού θα μπορούσε ενδεχομένως να θέσει υπό αμφισβήτηση την άσκηση κυριαρχίας από την Ελλάδα.
Το προφανές ερώτημα που τίθεται στον μέσο Έλληνα- που βέβαια δεν γνωρίζει την αμφισημία και πολυπλοκότητα της διένεξης του Αιγαίου- είναι προς τι αυτή η υπερβολική αντίδραση; Ιδού και πάλι η απόδειξη ότι η Τουρκία είναι επεκτατική στο Αιγαίο. Όσοι γνωρίζουν λίγο καλύτερα τα τουρκικά κίνητρα θα μας έλεγαν ότι η εκτίμηση αυτή είναι εσφαλμένη. Στόχος των Τούρκων δεν είναι ούτε το μισό Αιγαίο (σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα), ούτε να περάσουν στην κυριαρχία τους ελληνικά νησιά, που άλλωστε όλα κατοικούνται από Έλληνες. Ο στόχος τους είναι ένας και μοναδικός: να μη γίνει το Αιγαίο «ελληνική λίμνη» (κυρίως με την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 μίλια), με την Τουρκία να αποκλεισθεί εντελώς από το Αιγαίο, σαν να ήταν χώρα περίκλειστη (χωρίς έξοδο στη θάλασσα). Όσο για τη στρατικοποίηση, τη θεωρούν όχι μόνο παράνομη, αλλά και απειλητική, με τα ελληνικά νησιά να φαντάζουν «εφαλτήρια» και «μαχαίρια» που μπορεί να πλήξουν την ασιατική Τουρκία.»