Εκατό χρόνια μετά τη γενοκτονία των Χριστιανών από την Οθωμανική Τουρκία το 1913-23, τα τελευταία απομεινάρια της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς που ανήκουν σε Χριστιανούς –κυρίως Αρμένιους, Έλληνες και Ασσύριους– βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, γράφει η Uzay Bulut, Τουρκάλα δημοσιογράφος και πολιτική αναλύτρια, στο JihadWatch.
Ένας Αρμένιος βουλευτής του τουρκικού κοινοβουλίου, ο Γκάρο Παϊλάν, επισκέφθηκε την πόλη Βαν στις 2 Σεπτεμβρίου για να σημειώσει την κατάσταση της κληρονομιάς των Αρμενίων στην πόλη. Σε συνέντευξή του στον ειδησεογραφικό ιστότοπο +Gercek, προέτρεψε την κυβερνητική προστασία για το τελευταίο αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο Παϊλάν είπε:
"Ο Αρμενικός λαός δημιούργησε έναν αξιόλογο πολιτισμό. Έχτισε χιλιάδες πολιτιστικά αγαθά, μοναστήρια, εκκλησίες, σχολεία και νοσοκομεία. Δυστυχώς, μετά την εξόντωση του αρμενικού λαού, αυτός ο πολιτιστικός θησαυρός καταστράφηκε σκόπιμα. Απέναντι στον κρατικά οργανωμένο βανδαλισμό, πολύ λίγα από αυτήν την πολιτιστική κληρονομιά χιλιετιών απομένουν σήμερα. Αυτό που παραμένει όρθιο είναι να πάρει την τελευταία του πνοή. Εάν δεν ληφθούν σύντομα μέτρα για την προστασία αυτών των τελευταίων υπολειμμάτων, δεν θα μείνει τίποτα".
Το Βαν είναι μια ιστορικά αρμενική πόλη που διατήρησε την έντονη αρμενική παρουσία της μέχρι τη γενοκτονία. Ο Παϊλάν σημείωσε ότι ζήτησε επανειλημμένα βοήθεια από το Υπουργείο Πολιτισμού της Τουρκίας για την αποκατάσταση της Μονής Varakavank στο Βαν. Όμως το υπουργείο απέρριψε τα αιτήματά του με το επιχείρημα ότι το μοναστήρι είναι πλέον «ιδιωτική ιδιοκτησία».
Ο Παϊλάν πρόσθεσε: "Απαιτούμε όποιος κατέχει αυτό το [μοναστήρι] να το επιστρέψει [στους νόμιμους ιδιοκτήτες του]. Μάθαμε ότι αυτό είναι πλέον ιδιοκτησία του δημοσιογράφου Fatih Altaylı. δεν καταλαβαίνω. Γιατί ένας δημοσιογράφος, ένας δημοσιογράφος από την Τουρκία, να έχει ένα μοναστήρι;"
Η απάντηση είναι ότι πολλές χριστιανικές περιουσίες, συμπεριλαμβανομένων τοποθεσιών σημαντικών για την πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά των Χριστιανών, κατασχέθηκαν παράνομα από την τουρκική κυβέρνηση ή ακόμη και από ιδιώτες μετά τη γενοκτονία. Αυτή είναι η μοίρα των περισσότερων ιστορικών εκκλησιών και μοναστηριών στην Τουρκία.
Γκρεμίζουν εκκλησίες
Σύμφωνα με ένα ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης στις 4 Ιουλίου 2021, μια ιστορική ελληνορθόδοξη εκκλησία στην πόλη Καϊσέρι «πρόκειται να κατεδαφιστεί λόγω παραμέλησης». Το όνομα του ναού είναι Αγία Τριάδα. Κτίστηκε το 1835. Η Αγία Τριάδα πήρε το όνομά της από τρεις αγίους: τον Ανδρόνικο, τον Πρόβο και τον Τάραχο. Το αρχικό όνομα της πρώην ελληνικής γειτονιάς όπου βρίσκεται η εκκλησία είναι «Andronik» (ή Ανδρονίκιον από τον Άγιο Ανδρόνικο.) Η τουρκική ονομασία της γειτονιάς και της εκκλησίας είναι τώρα «Endürlük». «Εξαιτίας παραμέλησης, το καμπαναριό της εκκλησίας, του οποίου οι τοιχογραφίες επίσης διαγράφηκαν με την πάροδο του χρόνου, κατεδαφίστηκε πρόσφατα», ανέφερε το ρεπορτάζ. «Η εκκλησία λεηλατήθηκε από κυνηγούς θησαυρών και οι τοίχοι της παραμορφώθηκαν με γκράφιτι».
Η Ανατολία, κυριολεκτικά «η χώρα της ανατολής» στα ελληνικά, ήταν κατά πλειοψηφία χριστιανική όταν εισέβαλαν τουρκικές φυλές από την κεντρική Ασία τον 11ο αιώνα.
«Η Τουρκία ονομαζόταν Ανατολία ή Μικρά Ασία και ήταν χριστιανικός πολιτισμός», γράφει ο Δρ. Μπιλ Γουόρνερ, πρόεδρος του Κέντρου για τη Μελέτη του Πολιτικού Ισλάμ (CSPI). «Το Ισλάμ δεν φτάνει σε σημείο ισορροπίας με τον γηγενή πολιτισμό. Κυριαρχεί και εκμηδενίζει τον ιθαγενή πολιτισμό με την πάροδο του χρόνου».
Ο Δρ Γουόρνερ σημειώνει σε άλλο άρθρο: "Η διαδικασία του αφανισμού κράτησε αιώνες. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι όταν το Ισλάμ εισέβαλε, οι Καφίρηδες [μη Μουσουλμάνοι] είχαν την επιλογή της μεταστροφής ή του θανάτου. Όχι, απολύτως όχι. Ο νόμος της Σαρία τέθηκε σε ισχύ και οι χριστιανοί συνέχισαν να έχουν την «προστατευόμενη» ιδιότητά τους ως Άνθρωποι του Βιβλίου που ζούσαν σύμφωνα με το νόμο της Σαρία. Ο ντιμμί πλήρωνε βαρείς φόρους, δεν μπορούσε να καταθέσει στο δικαστήριο, κατείχε θέση εξουσίας στους μουσουλμάνους και ταπεινώθηκε από τους κοινωνικούς κανόνες. Ένας ντιμμί έπρεπε να παραμεριστεί για τον μουσουλμάνο, να του προσφέρει τη θέση του, δεν μπορούσε να κουβαλήσει όπλο και να αναβάλει με κάθε τρόπο έναν μουσουλμάνο. Σε όλα τα θέματα της κοινωνίας, ο ντίμμι έπρεπε να υποχωρήσει στον μουσουλμάνο. Με την πάροδο των αιώνων, η υποβάθμιση, η έλλειψη δικαιωμάτων και ο φόρος ντίμμι έκαναν τον χριστιανό να προσηλυτιστεί. Είναι η Σαρία που καταστρέφει τους ντίμμι".
Ο διωγμός των χριστιανών από τους Τούρκους κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια της χριστιανικής γενοκτονίας στην Οθωμανική Τουρκία
Οι ιστορικοί Benny Morris και Dror Zéevi δημοσίευσαν ένα βιβλίο σχετικά με τη γενοκτονία με τίτλο The Thirty-Year Genocide: Turkey’s Destruction of Its Christian Minorities, 1894–1924. Σύμφωνα με την έρευνά τους, περίπου τέσσερα εκατομμύρια χριστιανοί είτε σκοτώθηκαν είτε εκτοπίστηκαν από την Τουρκία και τις παρακείμενες περιοχές της ανατολικής Θράκης, της Ουρμίας και του νότιου Καυκάσου. Ενώ οι χριστιανοί αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού σε αυτές τις περιοχές στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, μέχρι το 1924 αποτελούνταν μόνο από το 2%. Στο στόχαστρο δεν ήταν μόνο Αρμένιοι, αλλά και Ασσύριοι, Έλληνες και άλλοι Χριστιανοί.
Συνεχίζεται η εξάλειψη των Χριστιανών
Η καταπίεση των χριστιανών στην Τουρκία δεν τελείωσε ούτε μετά τη γενοκτονία. Μέσω κυβερνητικών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένου του πογκρόμ, των απελάσεων και της συνεχούς πίεσης, η Τουρκία κατάφερε να εξαλείψει σχεδόν ολοκληρωτικά τη χριστιανική παρουσία εντός των συνόρων της. Σήμερα, οι Χριστιανοί αποτελούν λιγότερο από το 0,1% του πληθυσμού της Τουρκίας των 80 εκατομμυρίων περίπου.
Μία από τις τελευταίες φάσεις της διαδικασίας γενοκτονίας της Τουρκίας κατά των αυτόχθονων χριστιανών ήταν το πογκρόμ του 1955 στην Κωνσταντινούπολη, κατά τη διάρκεια του οποίου στοχοποιήθηκαν εκκλησίες, μοναστήρια και σχολεία Ελλήνων και Αρμενίων.
Ο καθηγητής Alfred de Zayas γράφει: "Οι Οθωμανικές και Τουρκικές κυβερνήσεις είχαν μια μακροχρόνια πολιτική διακρίσεων κατά της ελληνικής μειονότητας, η οποία εκδηλώθηκε όχι μόνο με ταραχές αλλά και με ανθελληνικούς νόμους (που θυμίζουν τους νόμους της Νυρεμβέργης των Ναζί) που απέκλειαν τους Έλληνες από ορισμένα επαγγέλματα. Ο ειδικός φόρος περιουσίας του 1942, η στρατολόγηση Ελλήνων και Αρμενίων σε τάγματα ειδικών εργασιών κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ούτω καθεξής".
Το πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης ήταν μια φάση στην οθωμανική/τουρκική πολιτική εξάλειψης των ελληνικών κοινοτήτων από τις 3.000 ετών πατρίδες τους στη Μικρά Ασία, τη Θράκη, το Αιγαίο και την ίδια την Κωνσταντινούπολη. Θεωρούμενη στο πλαίσιο μιας αιώνων διαδικασίας διακρίσεων, σφαγών και απέλασης, μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια μορφή γενοκτονίας. Ταυτόχρονα, το πογκρόμ της Κωνσταντινούπολης εμπίπτει επίσης στον ορισμό των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας τόσο στο Καταστατικό της Νυρεμβέργης όσο και στο Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ [Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο]. Επειδή αυτά τα εγκλήματα δεν υπόκεινται σε παραγραφή, η Τουρκία έχει ακόμη σημαντικές διεθνείς νομικές υποχρεώσεις να εκπληρώσει. Ωστόσο, η κυβέρνηση της Τουρκίας, μέλος του ΝΑΤΟ και υποψήφια για την ΕΕ, εξακολουθεί να αποτυγχάνει να λάβει μέτρα για να προστατεύσει τις ιστορικές εκκλησίες και τα μοναστήρια.
Προφανώς, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση της Τουρκίας επιλέγει να αντιμετωπίσει την πολιτιστική κληρονομιά των χριστιανικών κοινοτήτων: πρώτα, να βρει έναν τρόπο να απαλλαγεί από τους Χριστιανούς – είτε μέσω δολοφονίας, απέλασης είτε αναγκαστικής αφομοίωσης. Αλλάξτε τα αρχικά ονόματα των χωριών και των πόλεων τους σε τουρκικά ονόματα. Στη συνέχεια, είτε αρπάξτε τις περιουσίες τους, συμπεριλαμβανομένων των εκκλησιών, είτε αφήστε τις να γίνουν ερείπια. Και συνεχίστε να απολαμβάνετε την ένταξη στο ΝΑΤΟ και τη διεθνή θέση με πλήρη νομική ατιμωρησία.
