«Τα κόμματα να αντιληφθούν ότι η κατάσταση χρειάζεται μεγάλη συσπείρωση, διορατικότητα, αλήθεια, δυσκολίες, κόστος προκειμένου να την αντιμετωπίσουμε, να είμαστε ασφαλείς. Η ασφάλεια δεν είναι μόνο στρατιωτική, δεν είναι μόνο αστυνομική, οικονομική, συνταξιοδοτική ή υγειονομική. Eίναι ένα πιο σύνθετο αίσθημα που είναι η κυριαρχία μας, η δημοκρατία, η εθνική μας ταυτότητα και αυτό πρέπει να το διαφυλάξουμε λέγοντας τα πράγματα όπως είναι, δηλαδή καταλαβαίνοντας τα πράγματα, γιατί αν δεν καταλαβαίνεις πράγματα δεν μπορείς και να τα πεις», δήλωσε στη εκπομπή της ΕΡΤ1 «Στο κέντρο» με τον Γιώργο Κουβαρά, ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος.
Αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο κ. Βενιζέλος τόνισε ότι είναι «όρος ύπαρξης η εμπλοκή της Ελλάδας» και επεσήμανε πως η χώρα μας «κέρδισε σε ανεξαρτησία, εδάφη, πληθυσμό και σε πλούτο εν δυνάμει, όταν έκανε καθαρές δυτικές επιλογές».
«Είμαστε στο θερμό εισαγωγικό επεισόδιο ενός πολέμου, που μπορούμε να χαρακτηρίσουμε Γ` Παγκόσμιο Πόλεμο και ο οποίος ελπίζουμε να εξελιχθεί πολύ γρήγορα σε Ψυχρό Πόλεμο», είπε ο κ. Βενιζέλος εκφράζοντας την ανησυχία του για την παγκόσμια κατάσταση.
Στο ερώτημα του Γ. Κουβαρά, αν η εμπλοκή της χώρας μας σε αυτόν τον πόλεμο, με αυτά τα δεδομένα, είναι για τον Ε. Βενιζέλο επιλογή ή είναι υποχρέωση, απάντησε:
«Η Ελλάδα έκανε πολύ πρώιμα δυτική επιλογή και μεγάλωσε και υπήρξε και υπάρχει, επειδή έχει κάνει πάντα τη δυτική επιλογή σε όλες τις μεγάλες και διλημματικές στιγμές. Άρα η Ελλάδα είναι μία χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ευρωζώνης, του ΝΑΤΟ από το 1952, είναι μία χώρα δυτική και βέβαια υπερασπίζεται το κεκτημένο της».
«Υπό την έννοια αυτή πρέπει να θυμηθούμε ότι η Τουρκία, ναι, μπορεί να μην μετέχει στις κυρώσεις, αλλά έχει κλείσει τα Στενά, εφαρμόζει τη Συνθήκη του Μοντρέ, η οποία είναι δίδυμη με τη Συνθήκη της Λωζάνης, έχει εξοπλίσει με πολύ ουσιαστικό τρόπο, θα έλεγα καθοριστικό την Ουκρανία, γιατί τα drones τα οποία είναι τα πιο βλαπτικά όπλα που χρησιμοποιεί η Ουκρανία κατά των Ρώσων εισβολέων, είναι τουρκικά, είναι τα Μπαϊρακτάρ, και επιπλέον η Ρωσία ανοίγει μέτωπα με την Τουρκία, ενώ έχει και κάποιες λυκοφιλίες και λυκοσυμμαχίες. Πρέπει να δει κανείς, λοιπόν, ότι η Ρωσία έχει ένα αναπεπταμένο μέτωπο με την Τουρκία, γιατί πρέπει να δούμε τη Συρία, τη Λιβύη, τον Καύκασο».
Αυτό που ζητά αυτή τη στιγμή η Ουκρανία και από την Ελλάδα, είναι και άλλο οπλισμό και άλλα όπλα. Εσείς θεωρείτε ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να στείλει και άλλα όπλα στην Ουκρανία;
«Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει πάντα να εντάσσεται στο mainstream της δυτικής αντίληψης και συμμαχίας και του ΝΑΤΟ. Βεβαίως, δεν θα μπορούσε να στείλει όπλα τα οποία είναι χρήσιμα στην Ουκρανία γιατί είναι ρωσικά, αλλά είναι πολύ κρίσιμα για την ελληνική αεράμυνα. Αναφέρομαι δηλαδή στους TOR-M1, στα OSA-AK, τα οποία είναι ενσωματωμένα εδώ και πάρα πολλά χρόνια στο ελληνικό σύστημα αεράμυνας. Διαθέτουμε και τους S-300 στην Κρήτη, μιλάμε συχνά για τους S-400 τους τουρκικούς, αλλά εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχουμε S-300 στην Κρήτη».
«Εν πάση περιπτώσει, δεν πρέπει να έχουμε φοβίες και αμφιθυμίες. Μία φοβική και αμφιθυμική στάση, μία ενοχή επειδή η Ελλάδα ανήκει στη Δύση και επειδή λέει ότι ανήκει στη Δύση, δεν μας οδηγεί πουθενά. Οδηγεί σε δηλώσεις, σαν αυτές που κάνει η κα. Ζαχάροβα, ότι «απορούμε και ενιστάμεθα για την ελληνική στάση, η οποία οφείλει τα πάντα στη Ρωσία, οφείλει την ύπαρξή της και δεν μας το ανταποδίδει».
«Όχι, δεν οφείλει η Ελλάδα την ύπαρξή της ως ανεξάρτητο κράτος, δεν οφείλει την έκταση της επικράτειάς της, τη δημοκρατία της και την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην Ευρωζώνη και σε αυτό το επίπεδο ζωής, στη Ρωσία. Υπήρχε ο μύθος, υπήρχε ο Ορλώφ, υπήρχε ο Λάμπρος Κατσώνης, υπήρχε ο Γεώργιος Παπάζωλης, υπήρχε η Μεγάλη Αικατερίνη, αλλά η Μεγάλη Βρετανία είναι αυτή που αναγνώρισε τους Έλληνες ως εμπολέμους, είναι αυτή που αναγνώρισε το δικαίωμά τους να προβαίνουν σε ναυτικούς αποκλεισμούς μέσα στην Επανάσταση και είναι αυτή που, μαζί με τη Γαλλία, τελικά οδήγησε τα πράγματα και στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου και στο τρίτο Σύμφωνο, στο τρίτο Πρωτόκολλο του Λονδίνου, που αναγνωρίζει την Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος».
«Ποτέ η Ρωσία δεν αποδέχθηκε στην πραγματικότητα την ιδέα ενός εθνικού ελληνικού κράτους, ανεξάρτητου, βεστφαλικού όπως λέμε. Θα μπορούσε να αποδεχθεί πολλές ηγεμονίες ελληνικές υποτελείς στο Σουλτάνο, ή μία μεταφορά της Ελλάδος στη Ρωσική Αυτοκρατορία, ή μία βαλκανική αυτοκρατορία Ελληνοσλαβική όπου η Ελλάδα θα ήταν μία συνιστώσα, αλλά δεν ήταν αυτό το όραμα της Επανάστασης. Το όραμα της Επανάστασης ήταν η εθνική ανεξαρτησία και το εθνικό κυρίαρχο κράτος».
Θέλω, κ. Πρόεδρε, να γυρίσουμε λίγο στον ρόλο της Τουρκίας. Έχει αναβαθμιστεί ο ρόλος της Τουρκίας από τον πόλεμο στην Ουκρανία, πρώτον. Και δεύτερον, πώς εξηγείτε τη στάση της στο Αιγαίο το τελευταίο διάστημα, την ώρα που υποτίθεται ότι το ζητούμενο είναι η ενότητα της δυτικής συμμαχίας και είμαστε μέλη και εμείς και η Τουρκία στο ΝΑΤΟ; Γιατί διαλέγει αυτή τη στιγμή;
«Καταρχάς δεν πρέπει να κάνουμε κανέναν παραλληλισμό ανάμεσα στη Ρωσία και την Τουρκία, ανάμεσα στην Ουκρανία και την Ελλάδα, ούτε η Τουρκία είναι Ρωσία, ούτε η Ελλάδα είναι Ουκρανία. Η Ελλάδα είναι ισχυρή, αμυντικά πάρα πολύ ισχυρή, θεσμικά πολύ ισχυρή, οικονομικά πολύ ισχυρή, παρά τα προβλήματα, τις ανισότητες και τις αδικίες, άρα είναι μία ισχυρή δυτική χώρα. Βεβαίως όταν έχεις ένα νέο παγκόσμιο συσχετισμό, ένα νέο παγκόσμιο χάρτη, τα περιφερειακά προβλήματα, λόγω της πόλωσης, της έντασης, αποκτούν παρακολουθηματικό χαρακτήρα. Άρα και οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό θα εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από συσχετισμούς που διαμορφώνονται σε υψηλότερο επίπεδο».
Και τώρα, αυτοί οι συσχετισμοί πώς επηρεάζουν τα πράγματα;
«Αυτοί οι συσχετισμοί, λοιπόν, καθιστούν χρήσιμη για τη Δύση την Τουρκία, καθιστούν χρήσιμη για τη Δύση την Ελλάδα. Με αυτό το σκεπτικό η Ελλάδα ζήτησε το 1820-1821 ήδη, με μία περισπούδαστη μελέτη του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, να της αναγνωριστεί το δικαίωμα στην ανεξαρτησία, με αποδέκτη μάλιστα τον Μέτερνιχ την εποχή εκείνη και με αυτό το σκεπτικό η Ελλάδα μαζί με την Τουρκία, το 1952, εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ, στην πρώτη διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Ως ανάσχεση προς τη Ρωσία, η Τουρκία είναι πολύ χρήσιμη και η Ελλάδα είναι πάρα πολύ χρήσιμη και η συνεργασία και η συμμαχία, δηλαδή η νοτιανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ είναι πάρα πολύ χρήσιμη».
«Πιστεύω, λοιπόν, ότι πολύ καλά έκανε ο Πρωθυπουργός και πήγε και συνάντησε τον κ. Ερντογάν και πρέπει να συνεχίσουμε, χωρίς να επηρεαζόμαστε από συγκυριακά γεγονότα, στην κατεύθυνση και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και των διερευνητικών επαφών, γιατί αν τώρα δεν αξιοποιήσουμε τα υποθαλάσσια ορυκτά καύσιμα, τα κοιτάσματα, σε λίγο θα γίνουν άχρηστα για λόγους οικονομικούς και ενεργειακούς».
Ωστόσο, σχετικά με το αν θεωρεί ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία και αυτή η κρίση είναι μία ευκαιρία για συνεννόηση Ελλάδας-Τουρκίας, ενδεχομένως, στον ενεργειακό τομέα, απάντησε:
«Όχι, για την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, γιατί η «συνεννόηση» είναι διφορούμενη έννοια. Για την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, ώστε ο καθένας να πάρει αυτά που δικαιούται κατά το Διεθνές Δίκαιο, είτε με συμφωνία, είτε, αν αυτό δεν είναι εφικτό, με δικαστική κρίση, όπως έχουμε πει. Αλλά δεν μπορούμε να καθυστερούμε άλλο, ο χρόνος έχει τελειώσει».
Στην ερώτηση ποιες πρωτοβουλίες αφοπλίζουν τους Τούρκους, είπε:
«Οι πρωτοβουλίες που πατούν στο Διεθνές Δίκαιο, πρωτοβουλίες που αφορούν τις διερευνητικές επαφές, την πρότασή μας για τη Χάγη, την πρότασή μας σε σχέση με τα χωρικά ύδατα. Δηλαδή ότι βεβαίως θα τα επεκτείνουμε όποτε θέλουμε, αλλά προ πάσης συζητήσεως, εκεί που εσείς έχετε 12, για παράδειγμα στη Μεσόγειο, και εμείς θα έχουμε 12. Εκεί που εσείς έχετε 6, έχουμε και εμείς 6, αλλά μπορούμε να τα πάμε στα 12 όποτε θέλουμε».