Απίστευτο είναι αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία. Σε απόγνωση πρέπει να βρίσκεται η κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν, καθώς στον τουρκικό Τύπο, εμφανίστηκε μία αγγελία, με την οποία ζητούνται τούρκοι μηχανικοί για να συνδράμουν στην κατασκευή τουρκικού μαχητικού.
Υπενθυμίζεται πως από καιρό η Τουρκία έχει κάνει τα δικά της βήματα, προκειμένου, να κατασκευάσει το δικό της μαχητικό αεροσκάφος, ένα εγχείρημα, ωστόσο, το οποίο δεν είναι εύκολο καθώς απαιτεί τεχνογνωσία αλλά και χρόνος, για την ανάπτυξη και κατασκευή σημαντικών μερών όπως ο κινητήρας. Η εξέλιξη με τα μαχητικά F-35 έχει πάντως και ακόμα μία παράπλευρη απώλεια.
Τα (υπερ)φιλόδοξα σχέδια της Τουρκίας για την κατασκευή του δικού της μαχητικού, «αναβαθμίζονται» μέσω αγγελιών της εταιρείας παραγωγής κινητήρων, TUSAS Engine Industries (θυγατρική της Τουρκικής Αμυντικής Βιομηχανίας – SSB), με την Άγκυρα να «έχει πάρει απόφαση» ότι το F-35 δεν θα «ντυθεί» με τα γειτονικά χρώματα.
Σημειώνεται πως η απόφαση των ΗΠΑ, άλλαξε ολόκληρο το εξοπλιστικό πρόγραμμα της τουρκικής αεροπορίας, που στόχευε στην παραλαβή 100 F-35, και θεωρείται πως δημιουργεί τεράστιο κενό για τις μελλοντικές ανάγκες.
Η Τουρκία συμμετείχε στην παραγωγή του F-35 με 1.005 ανταλλακτικά, ωστόσο, μεγάλο μέρος της συμμετοχής των τουρκικών εταιρειών στη συμπαραγωγή είχε ήδη «παγώσει».
Για τη σχεδίαση και κατασκευή ενός σύγχρονου, και μάλιστα stealth, μαχητικού τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Απαιτείται το κατάλληλο λογισμικό και ηλεκτρονικά συστήματα, και τελευταίο και ίσως πιο σημαντικό, οι κατάλληλοι κινητήρες για τους οποίους απαιτούνται πολλά χρόνια, τουλάχιστον 10 με 15, έρευνας και ανάπτυξης ώστε να κατασκευαστεί.
Μπορεί η Τουρκία, να διαφημίζει το νέο stealth μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων πέμπτης γενιάς TF-X ως το «εθνικό μαχητικό» της, που θα κατασκευάζεται αμιγώς από την τουρκική αμυντική βιομηχανία, ωστόσο φαίνεται πως κάτι τέτοιο είναι πιθανό να μην γίνει στην πραγματικότητα, αφού η Άγκυρα είναι «ανοιχτή» στο ενδεχόμενο συνεργασίας με ξένους εταίρους στο αναπτυξιακό πρόγραμμα, εφόσον αυτοί πληρούν τα κριτήρια που έχουν τεθεί.
Η timeturk.com αναφέρει ότι «τμήματα του εγχώριου πολεμικού αεροσκάφους της Τουρκίας έχουν αρχίσει να παράγονται. Τα πρώτα μέρη προήλθαν από την παραγωγή. Η εξωτερική του εμφάνιση είναι λίγο πολύ καθορισμένη. Τώρα γίνεται δουλειά για να γίνει το αεροσκάφος ελαφρύτερο. Στην αρχή θα είναι μονοθέσιο. Ένα ειδικό μηχανικό συγκρότημα κατασκευάστηκε στο TAI για το MMU, το οποίο απασχολεί 3000 μηχανικούς και θα εγκαταλείψει το υπόστεγο ( παραγωγής ) το 2023»
Κατά τον τουρκικό φιλοκυβερνητικό τύπο, η πρώτη πτήση του προγράμματος MMU έχει προγραμματιστεί για το 2026. Η σειριακή παραγωγή του αεροσκάφους είναι το 2029. Ο παραλογισμός του Ερντογάν, φθάνει στο σημείο να διοχετεύει πληροφορίες στον τοπικό τύπο της χώρας, ότι το εθνικό μαχητικό αεροσκάφος της Τουρκίας θα αντικαταστήσει τα αεροσκάφη F-16, τα οποία προγραμματίζεται να καταργηθούν σταδιακά από το 2030.
Έτσι, μετά τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα, η Τουρκία θα είναι μεταξύ των χωρών που διαθέτουν την υποδομή και την τεχνολογία για την παραγωγή μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς!!.
Βέβαια ο τουρκικός τύπος, παραβλέπει το γεγονός ότι μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, η επίσημη τουρκική κυβέρνηση υπέβαλε επίσημο αίτημα για την αγορά 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην αμερικανική εταιρεία Lockheed Martin και 80 συλλογών αναβάθμισης για τα υπάρχοντα μαχητικά της, σε μία προσπάθεια εκσυγχρονισμού της πολεμικής της αεροπορίας, μετά την αποβολή της από το πρόγραμμα των F-35.
Παράλληλα προ δύο μηνών ο επικεφαλής της Προεδρίας των Αμυντικών Βιομηχανιών της Τουρκίας (SSB) Ισμαήλ Ντεμίρ, ανέφερε χαρακτηριστικά, ότι «η πόρτα είναι ανοιχτή για τις φιλικές και συμμαχικές χώρες που θέλουν να συμμετάσχουν σε αυτό το έργο», που περιλαμβάνει την κατασκευή του προηγμένου stealth μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς.
Ο ρόλος της Ρωσίας
Ο Ισμαήλ Ντεμίρ τόνισε επίσης ότι «η διαδικασία σχεδιασμού του νέου μαχητικού αεροσκάφους TF-X, βρίσκεται σε εξέλιξη και η χώρα έχει ήδη αρχίσει να κατασκευάζει διάφορα μέρη του», όμως το «άνοιγμα» που κάνει η Τουρκία, δείχνει ότι δεν έχει την πλήρη ικανότητα και τεχνογνωσία για να υλοποιήσει την ανάπτυξη του αεροσκάφους μόνο με τις δικές της δυνάμεις, γι’αυτό εμμέσως, ελπίζει στην ανταπόκριση μιας ξένης χώρας, με αναλυτές να κοιτούν προς την μεριά της Ρωσίας.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κατά την διάρκεια του forum ARMY-2021 που διεξήχθη στα τέλη Αυγούστου, ο Διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στρατιωτικής-Τεχνικής Συνεργασίας της Ρωσίας, Ντμίτρι Σουγκάγιεφ, δήλωσε ότι η Ρωσία διεξάγει διαβουλεύσεις με την Τουρκία για την παροχή τεχνολογίας και τεχνογνωσίας για το πρόγραμμα ανάπτυξης του TF-X.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με όσα είχε δηλώσει ο Temel Kotil, Γενικός Διευθυντής της κατασκευάστριας εταιρείας Turkish Aerospace Industries (TAI) τον περασμένο Ιούνιο, το εθνικό μαχητικό αεροσκάφος της Τουρκίας θα αποτελείται από περίπου 20.000 μέρη, ενώ η παραγωγή των ανταλλακτικών θα έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2022, ωστόσο το πιο σημαντικό μέρος στην κατασκευή είναι οι βάσεις τιτανίου που συγκρατούν τους κινητήρες, με τον ίδιο να προσθέτει ότι έχουν εκτεταμένη εμπειρία και γνώση σε τέτοιες κατασκευές, λόγω μελετών στο αμερικανικό stealth μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων πέμπτης γενιάς F-35.
Η παραγωγή και τα χαρακτηριστικά
Ο Temel Kotil σημείωσε, ότι ένας έτοιμος κινητήρας θα χρησιμοποιηθεί για την τροφοδοσία του κινητήρα στην αρχή, ενώ ένας νέος κινητήρας που αναπτύχθηκε από την TRMotor, θα ενσωματωθεί στο αεροσκάφος αργότερα, ενώ στο πρόγραμμα ανάπτυξης συμμετέχουν κι άλλες τουρκικές εταιρείες όπως:
- Η Aselsan για τα ηλεκτρονικά συστήματα και τα ραντάρ
- Η Havelsan για τα λογισμικά (software) και τους αισθητήρες
- H Altınay για λειτουργικά συστήματα (επιφάνειες ελέγχου)
- Η Pavotek για τα συστήματα διανομής ισχύος
- Ορισμένα λειτουργικά συστήματα, θα παράγονται από την TAI και μια ουκρανική εταιρεία.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με πληροφορίες της κατασκευάστριας εταιρείας TAI, το μαχητικό αεροσκάφος TF-X θα τεθεί σε επιχειρησιακή λειτουργία το 2029, ενώ στόχος της εταιρείας είναι η παραγωγή δύο μαχητικών αεροσκαφών TF-X το μήνα, ενώ το πρόγραμμα θα αποφέρει έσοδα ύψους 2,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς το κόστος ανά μονάδα θα υπολογίζεται στα 100 εκατομμύρια δολάρια.
Ο γενικός διευθυντής της TUSAŞ, Τεμέλ Κοτίλ, πρόσθεσε πως το στοχευόμενο κόστος μονάδας για τα Εθνικά Πολεμικά Αεροσκάφη της Τουρκία είναι 100 εκατ. δολάρια (σ.σ. με νέο στόχο να πέσει κάτω από τα 80) και ότι 24 αεροσκάφη θα παράγονταν ανά μήνα.
Παρά τις εξαγγελίες του σουλτάνου και της εταιρείας, το εγχείρημα φαίνεται -σύμφωνα με τους αριθμούς- να είναι καταδικασμένο…
Η μακέτα του μαχητικού TF-X, παρουσιάζει ομοιότητες με το F-22 της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Όμως, ενώ το F-22 είναι ένα μοντέλο που βρίσκεται ήδη σε υπηρεσία, το TF-X είναι αμφίβολο εάν θα ολοκληρωθεί ποτέ.
Η κατασκευή ενός μαχητικού stealth είναι δαπανηρή. Μόνο τρεις χώρες θεωρητικά, μπορούν να την πραγματοποιήσουν χωρίς να βρεθούν σε κρίση: οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Κίνα και η Ρωσία.
Και μόνο δύο από αυτές – η Αμερική και η Κίνα – το έχουν όντως πραγματοποιήσει. Το πρόγραμμα Su-57 της Ρωσίας, παλεύει ακόμα για να παράξει έναν σημαντικό αριθμό αεροσκαφών.
Η Τουρκία, με την 21η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ενταχθεί στο κλειστό αυτό κλαμπ.
Η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε για πρώτη φορά το πρόγραμμα TF-X, γνωστό και ως National Combat Aircraft, το οποίο συντόμευσε σε MMU στα τουρκικά, το 2010. Από το 2015, η TAI πρότεινε τουλάχιστον τρεις διαφορετικές διαμορφώσεις, συμπεριλαμβανομένων δύο παραλλαγών μονού κινητήρα και μια διπλού κινητήρα. Η μακέτα περιλαμβάνει δύο κινητήρες, όπως είχε ήδη παρουσιαστεί σε ένα πρότζεκτ.
Το πρόβλημα με το TF-X είναι τα χρήματα. Το κόστος είναι περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια συνολικά για την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία ενός στόλου μερικών δεκάδων μαχητικών, σύμφωνα με μια εκτίμηση του ειδικού Hideyuki Yoshioka.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπάνησαν περίπου 70 δισεκατομμύρια δολάρια, για την ανάπτυξη και την κατασκευή 194 F-22 και επιπλέον δισεκατομμύρια για τη λειτουργία τους από το 2005. Το F-35 από την άλλη, «τρώει» περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια από τον αμερικανικό προϋπολογισμό άμυνας, των 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τουτέστιν περίπου 1,5%, ποσό που δύσκολα είναι βιώσιμο.
Η Τουρκία, αντιθέτως, δαπανά μόνο 20 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τις ένοπλες δυνάμεις της και επομένως τα νούμερα δεν βγαίνουν.
Το αγκάθι των εξαγωγών
Το ενδεχόμενο εξαγωγών, που θα έδινε ανάσα στο κόστος παραγωγής του TF-X είναι επίσης εξαιρετικά μικρό.
Το TF-X είναι ένα παράδειγμα αυτού που ο αναλυτής της Real Group Richard Aboulafia αποκαλεί «εθνικές ιδέες μαχητικών» δηλαδή ένα προηγμένο πολεμικό αεροσκάφος, προσαρμοσμένο στις ανάγκες μιας μόνο χώρας και στερούμενο ισχυρών εξαγωγικών δυνατοτήτων.
«Οι εθνικές ιδέες μαχητικών είναι σχεδόν πάντα μια πολύ κακή ιδέα», δήλωσε ο Aboulafia. Παραδείγματα είναι το Lavi του Ισραήλ, το τσέχικο L-159 και, πιο καταστροφική περίπτωση, το Light Combat Aircraft της Ινδίας, το οποίο, μετά από 30 χρόνια υπέρογκων ποσών είναι απλά ένα ελαφρύ μαχητικό της σειράς.
Βέβαια, ενδέχεται η Τουρκία να μην σχεδιάζει πραγματικά την πλήρη ανάπτυξη του TF-X. Το πρότζεκτ θα μπορούσε να είναι απλά ένα κόλπο της Τουρκίας, για να ασκήσει πίεση στις ΗΠΑ, λόγω της αποβολής της από το πρόγραμμα των F-35 και των μέτρων που ελήφθησαν για την αγορά των S400.