Μια ημέρα πριν αναγνωρίσει επίσημα τη γενοκτονία των Αρμενίων, η οποία τιμάται στις 24 Απριλίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν τηλεφώνησε στον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να τον ειδοποιήσει.
Αυτό ήταν το πρώτο επίσημο τηλεφώνημα που έκανε στον Τούρκο ομόλογό του μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Αργότερα συναντήθηκε προσωπικά με τον Ερντογάν στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ενώ στη συνέχεια υποβάθμισε τη σημασία της συνάντησης.
Ο Ερντογάν αναγκάστηκε να δοκιμάσει άλλους τρόπους για να μαλακώσει τη στάση της Ουάσινγκτον.
Έτσι η Τουρκία χτύπησε τις πόρτες των συμμάχων των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή με τους οποίους είχε αποξενωθεί προηγουμένως, με την ελπίδα ότι αυτό θα έστελνε το σωστό μήνυμα στην Ουάσιγκτον
Στη συνέχει ο Τούρκος Πρόεδρος, εκτός από την προσφορά τουρκικών στρατιωτικών υπηρεσιών για να βοηθήσει τις ΗΠΑ να απεγκλωβιστούν από το Αφγανιστάν, επανέλαβε την επιθυμία του να συμμετάσχει η χώρα του στη Μόνιμη Δομημένη Συνεργασία (PESCO) που συνδέεται με την πολιτική ασφάλειας και άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ωστόσο, θα έπρεπε επίσης να κάνει κάποιες χειρονομίες που σχετίζονται με τις συμφωνίες όπλων του με τη Μόσχα, προκειμένου να πετύχει την επαναφορά των σχέσεων της Άγκυρας με την Ουάσινγκτον.
Από αυτή την άποψη, ο αέρας της Ανατολίας είναι γεμάτος με φήμες για παγετό στις σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας με φόντο την αγορά πρώτων ρωσικών πυραυλικών συστημάτων S-400, τα οποία αποτέλεσαν την κύρια πηγή έντασης μεταξύ των ΗΠΑ και των Ευρωπαίων συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ.
Φαίνεται ότι η Τουρκία ψάχνει έναν τρόπο να υπαναχωρήσει από τη συμφωνία για τους S-400.
Στις 24 Αυγούστου, πηγές κοντά στον Ερντογάν ανέφεραν ότι η Τουρκία δεν ήταν έτοιμη να αγοράσει περισσότερα S-400. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με μια προηγούμενη ρωσική δήλωση ότι η Μόσχα και η Τουρκία ήταν στα πρόθυρα υπογραφής συμφωνίας για μια δεύτερη αποστολή του αμφιλεγόμενου οπλικού συστήματος.
Ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος μάλιστα δήλωσε ότι η Ρωσία προσπαθεί να δηλητηριάσει τις σχέσεις της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δημοσιεύοντας παραπλανητικές δηλώσεις.
Αν ναι, φαίνεται ότι οι Ρώσοι είχαν κάνει μια δεύτερη προσπάθεια. Στα τέλη Αυγούστου, ο Αλεξάντερ Μίχεγιεφ, επικεφαλής της ρωσικής υπηρεσίας εξαγωγής όπλων, Rosoboronexport, δήλωσε ότι η δεύτερη παρτίδα των S-400 θα κατευθυνθεί σύντομα προς την Τουρκία.
Η ανακοίνωση επανέφερε τις ανησυχίες στην Τουρκία ότι η Άγκυρα παρασύρθηκε σε μια παγίδα όταν υπέγραψε τη συμφωνία για τους S-400, μια προοπτική που είχε προειδοποιήσει η αντιπολίτευση από την αρχή.
« Πολλοί φοβόντουσαν ότι αυτό θα μπορούσε τώρα να αποδειχθεί αληθινό. Εμφανίζονται ενδείξεις ότι η Μόσχα μπορεί να χρησιμοποιεί το θέμα S-400 για να ασκήσει πίεση στην Τουρκία σε μια εποχή που η Άγκυρα προσπαθεί να βελτιώσει τους δεσμούς της με τη Δύση », γράφει ο Samih Idiz στο Al-Monitor της 3ης Σεπτεμβρίου σε άρθρο του με τίτλο,« Η Μόσχα χρησιμοποιεί τους S-400 εναντίον της Τουρκίας; »
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είχε προειδοποιήσει την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, να μην προχωρήσει σε αυτήν την αγορά, τονίζοντας ότι τα S-400 δεν είναι συμβατά με τα αμυντικά συστήματα του ΝΑΤΟ. Εκείνη την εποχή είπε ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ δεν μπορούν να αγοράσουν εξοπλισμό που αντιβαίνει στη διαλειτουργικότητα των οπλικών συστημάτων της Συμμαχίας, ούτε να πραγματοποιήσουν μονομερείς ενέργειες που έρχονται σε σύγκρουση με τα συλλογικά συμφέροντα της .
Ο Idiz επικαλέστηκε πηγές κοντά στην τουρκική αμυντική βιομηχανία που αρνήθηκαν ότι υπήρχε μια δεύτερη συμφωνία S-400 στα σκαριά. Ο ένας ήταν μια αμυντική πηγή που είπε στο BBC Turkish: «Αυτό είναι ένα θέμα που μπορεί να συζητηθεί ανά πάσα στιγμή, αλλά δεν έχουμε τέτοιο αίτημα σε αυτό το στάδιο».
Αναφερόμενη στις συνομιλίες μεταξύ Άγκυρας και Ουάσινγκτον για συνεργασία στο Αφγανιστάν, η ίδια πηγή είπε, "η ρωσική πλευρά είτε δηλώνει την πρόθεσή της είτε προσπαθεί να χειραγωγήσει τη συνεργασία την οποία επιχειρούμε με τις Ηνωμένες Πολιτείες".
Ο πρόεδρος Ερντογάν ήταν ασυνήθιστα επιφυλακτικός για το θέμα των S-400 όταν οι δημοσιογράφοι τον ρώτησαν για τη δήλωση του Μικέγιεφ κατά την πτήση του από την πρόσφατη επίσκεψή του στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Μαυροβούνιο. «Δεν έχουμε κανένα δισταγμό να συμφωνήσουμε με τη Ρωσία για μια δεύτερη αποστολή ή για παρόμοια θέματα. Έχουμε κάνει πολλά βήματα με τη Ρωσία είτε για τους S-400 είτε για άλλα θέματα αμυντικής βιομηχανίας », δήλωσε στην εφημερίδα Milliyet.
Όπως παρατήρησε ο Idiz: «Απέφυγε να αναφερθεί σε λεπτομέρειες και δεν είπε τίποτα που να υποδεικνύει ότι μια συμφωνία για την παράδοση περισσότερων S-400 ήταν υπό επεξεργασία και θα είχε ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους».
«Οι αναλυτές πιστεύουν ότι ο Ερντογάν βρίσκεται σήμερα ανάμεσα σε ένα βράχο και ένα δύσκολο σημείο όσον αφορά τη Ρωσία», συνεχίζει ο Idiz.
«Το όραμά του για τη δημιουργία στρατηγικών δεσμών με τη Μόσχα για να αντικαταστήσει τους σοβαρά επιδεινωμένους δεσμούς της Άγκυρας με τη Δύση αποδείχθηκε ότι ήταν κάτι περισσότερο από ένα όνειρο.
Η Άγκυρα ανακάλυψε τα τελευταία τρία χρόνια ιδίως ότι οι διαφορές με τη Μόσχα και τη Ρωσία σε θέματα όπως η Συρία, η Λιβύη, ο Καύκασος και η Ουκρανία δεν είναι μόνο ανυπέρβλητες αλλά είναι επίσης πηγές δυνητικής έντασης μεταξύ των δύο χωρών εάν δεν αντιμετωπιστούν προσεκτικά ».
Αυτή πράγματι είναι η κατάσταση στην οποία ο Ερντογάν βρίσκεται επί του παρόντος στη Ρωσία.
Ένα πλήθος πισωγυρισμάτων στην εξωτερική πολιτική με καταστροφικά αποτελέσματα στην οικονομία είναι μεταξύ των λόγων που η Άγκυρα έχει αντιληφθεί ότι εξαρτάται περισσότερο από τη Δύση από ό, τι πίστευε.
Τώρα προσπαθεί να επιστρέψει στη Δύση, αλλά η Μόσχα δεν το κάνει εύκολο.
«Η κάποτε πολύ διαδεδομένη ιδέα από τον Ερντογάν και τους οπαδούς του ότι η Τουρκία και η Ρωσία θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ισχυρούς δεσμούς με σκοπό να αντιταχθούν από κοινού στη Δύση, αποδείχθηκε ότι ήταν η πλάνη που ήταν πάντα», γράφει ο Idiz.
«Έχοντας συνειδητοποιήσει αυτό σε μια εποχή που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα από όλες τις πλευρές, η Άγκυρα προσπαθεί να αποκαταστήσει τη θέση της στη δυτική συμμαχία».
