''Ως γνωστό, όταν η Τουρκία παρέλαβε τα προηγμένα ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα S-400 το 2019, οι Ηνωμένες Πολιτείες ακύρωσαν την παραγγελία της Άγκυρας για αγορά αεροσκαφών F-35 Lightning II πέμπτης γενιάς, θέτοντας την και εκτός του εν λόγω προγράμματος στο οποίο μετείχε.'', αναφέρει το Forbes και ο Paul Iddon.
''Μετά από αυτό, η Άγκυρα έχει περιορισμένες επιλογές για την προμήθεια μαχητών πέμπτης γενιάς.
Συγκεκριμένα, το Ρωσικό Su-57 εισήλθε πρόσφατα στην παραγωγή, η Κίνα δεν έχει προσφέρει ακόμη το J-20 για εξαγωγή και το πέμπτης γενιάς TAI TF-X (μαχητικό αεροσκάφος της Τουρκίας), εάν το πετύχει, δεν θα λειτουργούσε πλήρως πριν το 2030.
Εν τω μεταξύ, η αεροπορία της Τουρκίας έχει ένα άλλο αναδυόμενο πρόβλημα. Ο μεγάλος στόλος F-16 τέταρτης γενιάς γηράσκει σταδιακά, επισημαίνοντας την αυξανόμενη ανάγκη για απόκτηση μερικών μαχητικών αεροσκαφών 4ης γενιάς++, ως ενδιάμεση λύση, μέχρι τελικά να αποκτήσει μαχητικά πέμπτης γενιάς.
Επίσης η έντονη αντιπαράθεση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ αναφορικά με τους S-400, σημαίνει ότι η Άγκυρα δεν μπορεί να περιμένει τη βοήθεια της Ουάσινγκτον για την αναβάθμιση πολλών από τα F-16 της στην τελευταία διαμόρφωση Block 72 Viper.
Αναλυτές στο BlueMelange, μια ανεξάρτητη ερευνητική ομάδα που εδρεύει στην Άγκυρα, σημείωσαν: ''Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, υπάρχουν περίπου 236 τουρκικά F-16, που αποτελούνται από παραλλαγές Block 30, Block 40, Block 50 και Block 50+, με φθίνουσα επιχειρησιακή ετοιμότητα λόγω της ηλικίας τους και των ήδη ακραίων αριθμών εξόδων τους. Λόγω λειτουργικών δυσκολιών, απομένουν μόνο 9 ενεργές μοίρες μετά το κλείσιμο και τη συγχώνευση ορισμένων βάσεων.''
''Τα τούρκικα μπλοκ 40 και 50 F-16 υποβλήθηκαν σε σημαντικές διαρθρωτικές και ηλεκτρονικές αναβαθμίσεις στο πλαίσιο του κοινού προγράμματος υλοποίησης διαμόρφωσης (CCIP) που ολοκληρώθηκε το 2015. Πρόσθετες δομικές αναβαθμίσεις ξεκίνησαν φέτος στην Τουρκία που επιδιώκουν να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής αρκετών F-16, επεκτείνοντας τους αντίστοιχους χρόνους πτήσης από κατά μέσο όρο 8.000 ώρες έως 12.000.
Παρ 'όλα αυτά, αυτά τα τουρκικά F-16 εξακολουθούν να "γερνούν και μεγαλώνουν".
Εν τω μεταξύ, η ανάπτυξη είτε της πέμπτης γενιάς, είτε μιας προηγμένης έκδοσης 4.5-γενιάς του TF-X η οποία θα εξαρτηθεί τελικά από το είδος του κινητήρα που η Τουρκία μπορεί τελικά να αναπτύξει για αυτό το φιλόδοξο έργο, θα χρειαστεί πολύ χρόνο για να αποκτήσει αρχική επιχειρησιακή ικανότητα. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι αυτό μπορεί να διαρκέσει έως και 15 χρόνια.
Η Τουρκία χρειάζεται οπωσδήποτε νέα μαχητικά για να έχει υπολογίσιμη αεροπορική ισχύ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2020 και της δεκαετίας του 2030.
Ήδη, η Ελλάδα και άλλα περιφερειακά κράτη έχουν αποκτήσει ή βρίσκονται στη διαδικασία απόκτησης, πιο εξελιγμένων αεροσκαφών από τα F-16. Οι ΗΠΑ αναβαθμίζουν επί του παρόντος τα περισσότερα F-16 της Ελλάδας στη διαμόρφωση Viper, η οποία θα διαθέτει τα πιο προηγμένα F-16 στην Ευρώπη. Επιπλέον, η Αθήνα έχει παραγγείλει ένα μικρό στόλο μαχητών Rafale γαλλικής κατασκευής 4,5 γενών και είναι επίσης πιθανό να αποκτήσει F-35As στο όχι τόσο μακρινό μέλλον.
Η Αίγυπτος απέκτησε τον Rafales και σύμφωνα με πληροφορίες έχει αρχίσει η παράδοση Su-35 γενιάς 4,5 από τη Ρωσία.
Επίσης ο κύριος "αραβικός αντίπαλος" της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), διαθέτουν τα πολύ ανώτερα F-16E / F Block 62, μερικά από τα οποία έχουν στείλει στην Ελλάδα για ασκήσεις και για να δείξει το Αμπού Ντάμπι την υποστήριξή του στην Αθήνα σε περιόδους αυξημένων εντάσεων με την Άγκυρα στο Αιγαίο. Οι δύο χώρες έχουν θεσπίσει στρατιωτικό σύμφωνο.
Η Σαουδική Αραβία εξυπηρετείται επίσης έναν μεγάλο στόλο με εξαιρετικά προηγμένα και βαριά οπλισμένα F-15SA (Saudi Advanced) Strike Eagles.
Τέλος το Ισραήλ παραμένει η μόνη χώρα στη Μέση Ανατολή που πετάει F-35 μαζί με πολύ προηγμένες εκδόσεις των F-15 και F-16.
Οι αναλυτές της BlueMelange επισημαίνουν ότι για την Τουρκία είναι αναγκαία η συμφιλίωση με τις ΗΠΑ.
Εάν συμβεί αυτό, οι κυρώσεις των ΗΠΑ πιθανόν να αρθούν. Η Τουρκία θα παγώσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία και το Ιράν, ενώ ταυτόχρονα θα θερμαίνει τις σχέσεις με το Ισραήλ και την Ευρωπαϊκή Ένωση εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Παρόλο που δεν θα υπήρχε καμία εγγύηση ότι η Τουρκία θα γινόταν δεκτή στο πρόγραμμα F-35 υπό αυτές τις συνθήκες, πιθανότατα θα είχε τουλάχιστον πολλές περισσότερες επιλογές για την απόκτηση αεριωθούμενων αεροσκαφών 4,5 γενεών.
Επίσης, θα μπορούσε να κάνει επιπλέον αναβαθμίσεις στον υπάρχοντα στόλο F-16 με τη βοήθεια των ΗΠΑ και να έχει την επιλογή να αγοράσει μερικά ολοκαίνουργια F-16V ως μερική ενδιάμεση λύση. Μπορεί ακόμη και να αποκτούσε υποστήριξη από τις ΗΠΑ για την κατασκευή του κινητήρα TF-X.
Ωστόσο, εάν η Τουρκία δεν τα βρεί με τις ΗΠΑ , οι επιλογές της θα γίνουν πολύ πιο περιορισμένες.
Σε τέτοια περίπτωση αυτό θα επέτρεπε στη Ρωσία, να παρέχει στην Άγκυρα Su-35 ως προσωρινή λύση έως ότου το Su-57 είναι διαθέσιμο για εξαγωγή σε σημαντικό αριθμό, κάτι που θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετά χρόνια.
Οι τελευταίες παραλλαγές του μαχητικού JF-17 τέταρτης γενιάς του Πακιστάν θα μπορούσαν να είναι μια άλλη εναλλακτική λύση.
Η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία μπορεί ακόμη και να καταλήξει όπως το Ιράν και να βασιστεί σε μεγάλο βαθμό σε άλλες εναλλακτικές λύσεις για τα υπάρχοντα μαχητικά της για να παρατείνει τη διάρκεια ζωής τους όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτό βέβαια θα κόστιζε δισεκατομμύρια δολάρια και αρκετά χρόνια με αβέβαιη κατάληξη.
Οι αναλυτές τονίζουν ότι η λύση στο ζήτημα S-400 είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση στενών δεσμών και συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της ευρύτερης συμμαχίας του ΝΑΤΟ.
«Αυτό το σενάριο θα ανοίξει χώρο για το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πολωνία, την Ολλανδία και τη Σουηδία για την παραγωγή, πώληση, δανεισμό, παραχώρηση και παράδοση τεσσάρων έως 4,5 γενεών μαχητικών αεροσκαφών», εξήγησαν. "Αυτές οι χώρες μπορούν να μεταφέρουν ή να παραδώσουν Eurofighter Typhoon Tranche 1/2/3/4, Rafale F3R / F4, Saab Gripen C / E, F-16C / D Block 50+ και ούτω καθεξής."
Ωστόσο, η μόνη ρεαλιστική επιλογή που βλέπουν σε ένα τέτοιο σενάριο είναι το βρετανικό Eurofighter Typhoon.
Αυτό συμβαίνει επειδή το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρεί πολύ στενές σχέσεις με την Τουρκία από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και υποστήριξε την κυβέρνησή του Ερντογάν, ιδίως μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου 2016.
Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι τώρα ο κύριος σύμβουλος για την ανάπτυξη ενός κινητήρα για το TF-X με τα συστήματα BAE και Rolls Royce επίσης.
Κατά συνέπεια, η μόνη «λογική λύση» που προτείνουν οι αναλυτές της BlueMelange είναι μια «συμφωνία πακέτων» στην οποία η Τουρκία εκμισθώνει για πρώτη φορά μια μοίρα του Tranche 2 Typhoons για να αποκτήσει πρόσβαση στο ραντάρ AESA και τον πύραυλο Meteor.
Στη συνέχεια, η Άγκυρα θα αγοράσει αεροσκάφη Typhoons, θα κλείσει το έργο TF-X, πιθανώς μόνιμα και αντί να γίνει «περιορισμένος συνεργάτης» στο προγραμματισμένο πρόγραμμα μαχητικών Tempest 6ης γενιάς της Βρετανίας.
«Μπορεί να λειτουργήσει αλλά θα δημιουργήσει τεράστια πολιτικά προβλήματα στην Τουρκία», δήλωσαν.
"Επομένως, η Τουρκία πρέπει να επιλέξει και να επιμείνει στη συμφιλίωση με τις ΗΠΑ και να αποκτήσει μαχητικά από αυτήν, αντί για οποιαδήποτε συμφωνία στο Ηνωμένο Βασίλειο."
Η Τουρκία θα μπορούσε τελικά να αποφασίσει ότι η μόνη της επιλογή είναι να αποχωρήσει είτε από την αγορά είτε τη μίσθωση μαχητών 4,5 γενεών και αντ 'αυτού να ζητήσει «κάποια μακροχρόνια εκστρατευτική ανάπτυξη δυτικών μαχητικών αεροσκαφών για την υποστήριξη των τουρκικών F-16 υπό αποστολή του ΝΑΤΟ.»
Για παράδειγμα, 24 αεροσκάφη του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να προστατεύσουν τη λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας ως μέρος μιας αποστολής του ΝΑΤΟ, ενώ άλλα 24 θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στις αεροπορικές βάσεις στο Ντιγιαρμπακίρ και τον Μπάτμαν με επιπλέον 24 στη νοτιοανατολική βάση Ίνσιρλίκ », ανέφεραν.
Με άλλα λόγια, συνολικά 72 αεροσκάφη από διάφορες αεροπορικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ που λειτουργούν σε όλη την Τουρκία για δύο πενταετή αποστολές που εκτελούν παρόμοια καθήκοντα με τις αποστολές αστυνόμευσης της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας της συμμαχίας.
«Αυτή η 10ετής περίοδος θα ήταν απαραίτητη για να λειτουργήσει 100-150 τουρκικά F-16 σε αποστολές του ΝΑΤΟ , καθώς και να εξοικονομήσει χρήματα, να μην αγοράσει μαχητικά ως ενδιάμεση λύση και να χρησιμοποιήσει αυτά τα κεφάλαια για την έγκαιρη εφαρμογή του TF-X», ανέφεραν οι αναλυτές του BlueMelange.