Δεδομένης της εύθραυστης κατάστασης της τουρκικής οικονομίας, κανείς από τις ΕΕ και ΗΠΑ δεν θέλει να οδηγήσει την Τουρκία στην άβυσσο. Αυτός είναι ένας από τους λόγους της μη επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ. Ταυτόχρονα η ΕΕ επιθυμεί να συνεργαστεί με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ για τη διαμόρφωση μιας συνολικής απάντησης προς την Τουρκία.
Η Τουρκία με τη στάση και τη συμπεριφορά της στην ΝΑ Μεσόγειο, αλλά και με το ζήτημα των S-400 αντιμετωπίζει την απειλή κυρώσεων από ΕΕ και ΗΠΑ, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας.
Η τουρκική οικονομία παραπαίει και η τουρκική λίρα έχει χάσει περίπου το 25% της αξίας της φέτος, ενώ ο Covid-19 επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
«Λαμβάνοντας υπόψη την άσχημη θέση της Τουρκίας, η περαιτέρω και ισχυρότερη δράση της ΕΕ ή / και των ΗΠΑ θα μπορούσε να ωθήσει τη χώρα στο χείλος της κρίσης του ισοζυγίου πληρωμών», προειδοποιεί ο Jason Tuvey, από την Capital Economics στο Λονδίνο.
Προς το παρόν ωστόσο, οι εσωτερικές διαιρέσεις στην Ευρώπη και οι προσωπικοί δεσμοί μεταξύ των ηγετών της Τουρκίας και των ΗΠΑ, φαίνεται να μετριάζουν τον αντίκτυπο οποιασδήποτε άμεσης δράσης, αν και αυτό θα μπορούσε να αλλάξει γρήγορα με την εισερχόμενη κυβέρνηση Τζο Μπάιντεν στις ΗΠΑ.
«Υπάρχει αμφιβολία και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ότι οι αυστηρότερες κυρώσεις θα μπορούσαν να ωθήσουν την Άγκυρα πιο μακριά από τη Δύση», δήλωσε ο Αϊκάν Ερντεμίρ, ανώτερος διευθυντής του Τουρκικού Προγράμματος στο Ίδρυμα Άμυνας των Δημοκρατιών που εδρεύει στο Washington DC.
Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, παραμένει η απειλή μιας πιο σκληρής αντίδρασης, καθώς τόσο η Ευρώπη όσο και οι ΗΠΑ ανησυχούν όλο και περισσότερο για την πορεία της εξωτερικής και της εσωτερικής πολιτικής της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των «νεο-οθωμανικών» περιπετειών που προσπαθούν τουλάχιστον εν μέρει να αποκαταστήσουν την οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η τρέχουσα ώθηση της ΕΕ για κυρώσεις κατά της Τουρκίας προέρχεται από τη συνεχιζόμενη διαμάχη μεταξύ της Άγκυρας και των μελών της ΕΕ, Ελλάδας και Κύπρου σχετικά με τα θαλάσσια και εναέρια σύνορα της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τους ελληνικούς ισχυρισμούς για τα ύδατα εντός και γύρω από το Αιγαίο Πέλαγος, ούτε το ότι η Κύπρος διεκδικεί αποκλειστική οικονομική ζώνη 200 χιλιομέτρων (ΑΟΖ) από το ντε φάκτο διχασμένο νησί.
Τα τελευταία χρόνια, αυτές οι διαφορές έχουν γίνει πιο ενεργές, με την Τουρκία να στέλνει πλοία της για έρευνα πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελληνική ΑΟΖ και άλλα πλοία της σε υπεράκτια τεμάχια της Κυπριακής ΑΟΖ
Ακολούθησαν αναπτύξεις των στόλων Ελλάδας και Τουρκίας χωρίς ουσιαστικά προβλήματα, ενώ επίσης έχουν πραγματοποιηθεί επανειλημμένες στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή, τόσο από την Τουρκία, όσο και από ένα συνασπισμό ελληνικών, γαλλικών, αιγυπτιακών, κυπριακών και των δυνάμεων των ΗΑΕ.
ΗΠΑ-Τουρκία και S-400
Ταυτόχρονα, σε ολόκληρες τις ΗΠΑ αυξάνεται η δυσαρέσκεια για την Τουρκία.
«Είναι πολύ δύσκολο να βρεις υποστήριξη για τις θέσεις της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον αυτές τις μέρες», δήλωσε ο Ian Lesser, αντιπρόεδρος του Γερμανικού ιδρύματος Marshall των ΗΠΑ στις Βρυξέλλες.
Κομβικό σημείο στην επιδείνωση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας, στάθηκε η αγορά από την Τουρκία των ρωσικών S-400
Αυτό οδήγησε στην απέλαση της Τουρκίας από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 του ΝΑΤΟ, αφού η εν λόγω συμφωνία των S-400, τσε κίνδυνο την ασφάλεια του αεροσκάφους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Πολεμικό κλίμα στη Λιβύη: Δεν φεύγουν οι Τούρκοι - Προετοιμάζεται για πολεμική σύγκρουση ο Χαφτάρ
Το χάσμα φάνηκε να χαλαρώνει όταν η Άγκυρα συμφώνησε να μην ενεργοποιήσει τα S-400, ωστόσο, τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους, οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις πραγματοποίησαν δοκιμαστικές βολές του σύστηματος των S-400 στη Σινώπη.
Ως αποτέλεσμα, το Κογκρέσο ζήτησε πρόσφατα την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων των αμυντικών βιομηχανιών της, στο πλαίσιο του νόμου Countering American’s Adversaries Through Sanctions (CAATSA)
Ωστόσο, ενώ «υπάρχει βασικά μια συναίνεση σε ολόκληρη την ΕΕ ότι αυτό που κάνει η Τουρκία είναι αποσταθεροποιητικό», λέει ο Lesser, «Όταν πρόκειται για μια πολιτική απάντηση αυτό, είναι πολύ λιγότερο σαφές».
Στο ένα άκρο βρίσκεται η Γαλλία μαζί με την Ελλάδα και την Κύπρο, η οποία υπερασπίστηκε σκληρή δράση.
Από την άλλη, «το Βερολίνο έχει μεγαλύτερη αντίληψη για το σύνολο των διακυβευόμενων όσον αφορά την Τουρκία»
Αυτό περιλαμβάνει τον σημαντικό οικονομικό ρόλο της Τουρκίας στην Ευρώπη, τη μεγαλύτερη αγορά του εξωτερικού.
«Τα κράτη μέλη Γερμανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες και Ισπανία, που έχουν σημαντικές επενδύσεις στην Τουρκία, ανησυχούν επίσης ότι τυχόν περαιτέρω αναταραχές στις τουρκικές αγορές ή αντίποινα από την κυβέρνηση Ερντογάν θα μπορούσαν να βλάψουν τις εταιρείες τους», λέει ο Ερντεμίρ.
Η Γερμανία φιλοξενεί επίσης περίπου τέσσερα εκατομμύρια Τούρκους, που αντιπροσωπεύουν έως και το 5% του πληθυσμού, ενώ η ΕΕ έχει επίσης μια σημαντική συμφωνία με την Τουρκία, προκειμένου αυτή να αποτρέψει τους πρόσφυγες που προέρχονται από συγκρούσεις στη Συρία, το Ιράκ, να πορευθούν προς την Ευρώπη.
Μέχρι στιγμής, η γερμανική άποψη φαίνεται να έχει επικρατήσει.
Στις 11 Δεκεμβρίου, το Συμβούλιο της ΕΕ ανακοίνωσε ότι θα αναβάλει οποιαδήποτε απόφαση έως τη σύνοδό του τον Μάρτιο, ενώ ταυτόχρονα θα σήμαινε ότι θα συνεργαστεί με τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ για τη διαμόρφωση μιας συνολικής απάντησης προς την Τουρκία
Ταυτόχρονα, ο Τράμπ θα επιβάλλει πιθανότατα μια σειρά κυρώσεων σύμφωνα με την CAATSA, αλλά και «Οι ΗΠΑ αναμένεται να μην επιβάλλουν δραστικές κυρώσεις, ρίχνοντας την Τουρκία στα μαλακά», λέει ο Tuvey.
«Δεδομένης της εύθραυστης κατάστασης της τουρκικής οικονομίας, κανείς δεν θέλει να οδηγήσει την Τουρκία στην άβυσσο".
Ωστόσο ο Ερντογάν εμφανίζεται με δηλώσεις του σε μεγάλο βαθμό αδιάφορος αναφορικά με τις κυρώσεις, λέγοντας:
"Κάθε απόφαση για την επιβολή κυρώσεων κατά της Τουρκίας δεν θα προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στην Τουρκία", δήλωσε στους δημοσιογράφους πριν από τη σύνοδο του Συμβουλίου της ΕΕ τον Δεκέμβριο.
Την Παρασκευή, ο Ερντογάν ξαναχτύπησε, λέγοντας ότι τυχόν αμερικανικές κυρώσεις που θα επιβληθούν για την αγορά πυραύλων S-400 θα πρέπει να «σέβονται» την Τουρκία ως σύμμαχο του ΝΑΤΟ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Στυγνή δολοφονία Αρμένιου από Αζέρο στρατιώτη στο Αρτσάχ - "Τους κόβουμε τα χέρια για να μάθουν"
Επίσης την Παρασκευή, σε ομιλία του στο κόμμα του ΑΚΡ, κάλεσε τους πολιτικούς των ΗΠΑ και της ΕΕ να «σπάσουν από την επιρροή των αντιτουρκικών λόμπι».
Ωστόσο, το ρολόι κινείται προς τα εμπρός για περαιτέρω δράση τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στην Ουάσιγκτον, με την απειλή της τιμωρητικής δράσης να εξακολουθεί να είναι μια ισχυρή δύναμη από μόνη της, λένε οι αναλυτές.
«Η απειλή κυρώσεων είναι μια υπενθύμιση», λέει ο Tuvey, «για την οικονομική ευθραυστότητα της Τουρκίας».
Συνεπώς η Τουρκία έχει ένα και μόνο δρόμο, αυτό της επιστροφής στις αγκάλες της Δύσης.
