Η ένταση και οι συνεχόμενες τουρκικές προκλήσεις κατά της Ελλάδος στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν μετεξελιχθεί σε έναν ιδιότυπο πόλεμο δια αντιπροσώπων (Proxy War) αναφέρουν ξένες δημοσιογραφικές πηγές, με επίκεντρο πιθανότατα να “πειστεί” η ελληνική πλευρά για τις τουρκικές αξιώσεις, κάτι που όμως δεν υλοποιείται μέχρι τώρα και αυτό είναι το "δύσκολο" για την Άγκυρα.
Η σημερινή αντιπαράθεση είναι μια διμερής διαμάχη που μετατρέπεται σε περιφερειακή κρίση, αναφέρουν ξένοι ειδικοί αναλυτές.
Οι ίδιοι θεωρούν ότι από το 2013, Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονται σε μια ευρύτερη σύγκρουση που απειλεί να μετατρέψει άμεσα όλες τις παλιές διαφορές τους σε μια πηγή αστάθειας σε ολόκληρη την ΝΑ Ευρώπη και την Α. Μεσόγειο.
Η βασική αιτία αυτής της κρίσης είναι η δεκαετή ρήξη μεταξύ της Δύσης και του Ερντογάν, ο οποίος έχει μία ατζέντα που προκαλεί εντάσεις σε ΗΠΑ, Γαλλία, Ισραήλ και πολλά αραβικά κράτη.
Μετά το 2010, οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας γνώρισαν την πρώτη τους ρήξη μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό προκλήθηκε από την αντίθεση του Ερντογάν στις κυρώσεις εναντίον του Ιράν, και στα σχέδια του κατά του Ισραήλ μαζί με την υποστήριξή του στα ισλαμικά κινήματα.
Αυτή η σύγκρουση προκάλεσε όμως την πολιτική «απομόνωση του Ερντογάν», η οποία κατέληξε στην επιβολή των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Τουρκίας το 2018.
Εν τω μεταξύ, η περιφερειακή εμβέλεια της Τουρκίας έχει φτάσει σε όρια απαράμιλλα που παρομοιάζονται με την Οθωμανική εποχή.
Το 2017 ο Ερντογάν μετέφερε στρατεύματα στο Κατάρ για να αποτρέψει τον διπλωματικό αποκλεισμό των αραβικών γειτόνων του υπέρ των ΗΠΑ, έχτισε μια στρατιωτική βάση στη Σομαλία και κέρδισε επιρροή στο Σουδάν. Ο Τούρκος πρόεδρος στην συνέχεια παρενέβη στρατιωτικά στους εμφύλιους πολέμους της Συρίας και της Λιβύης.
Μετά το αποτυχημένο τουρκικό πραξικόπημα του 2016, για το οποίο κατηγόρησε ευθέως τις ΗΠΑ, δημιούργησε μια στρατηγική συμμαχία με τη Ρωσία, διατηρώντας παράλληλα, μια ασταθή σχέση με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Η τρέχουσα ελληνοτουρκική αντιπαράθεση συνδέεται στενά με αυτό το νέο περιφερειακό πλαίσιο δράσης του Ερντογάν σε Μέση Ανατολή, Αφρική και αλλού.
Το κύριο πρόβλημα της Άγκυρας είναι ο υποθαλάσσιος αγωγός "East Med", σχεδιασμένος για την εξαγωγή φυσικού αερίου του Ισραήλ στην Ευρώπη με σκοπό να ανταγωνιστεί τον ρωσικό αγωγό Turk Stream.
Ο αγωγός υπήρξε σημαντική πηγή περιφερειακής αστάθειας. Λόγω των γνωστών ισχυρισμών της Τουρκίας.
Ένας άλλος αποσταθεροποιητικός παράγοντας ήταν η αντιφατική πολιτική της ΕΕ, ειδικά η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για τους πρόσφυγες του 2016, η οποία προβλέπει την επαναπροώθηση των Σύριων προσφύγων από την Ελλάδα στην Τουρκία.
Αυτή η συμφωνία έδωσε στον Ερντογάν τον έλεγχο πάνω σε 3,5 εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες, τους οποίους “σπρώχνει” προς την Ελλάδα ανα τακτά χρονικά διαστήματα, πυροδοτώντας κάθε λίγο μια νέα ευρωπαϊκή προσφυγική κρίση.
Από την άλλη πλευρά, το δίλημμα του ΝΑΤΟ σήμερα είναι πώς θα “διαβάσει”τις ενέργειες της Άγκυρας. Η τουρκική εξωτερική πολιτική, τόσο πριν όσο και υπό τον Ερντογάν, έχει δείξει ελάχιστο σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 και ψηφίσματα του ΟΗΕ που καταδικάζουν την τουρκική κατοχή στην Κύπρο.
Μια άλλη απόδειξη αυτού του σκεπτικού ήταν το πρόσφατο άνοιγμα της εγκαταλελειμμένης περιοχής των Βαρωσίων από τις τουρκικές δυνάμεις κατοχής στην Κύπρο, σαράντα έξι χρόνια μετά τη στρατιωτική εισβολή του νησιού, σε ρητή παραβίαση των ψηφισμάτων 550/1984 και 789/1992 του ΟΗΕ.
Η αδιαφορία του Ερντογάν για τη διεθνή νομιμότητα συνεχίζει ουσιαστικά μια προσέγγιση που ξεκίνησε πριν από δεκαετίες από τους κοσμικούς προκατόχους του, ενώ αρκετές από τις θέσεις του Τούρκου προέδρου σήμερα, ειδικά σε ότι αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, είναι πλήρως αποδεκτές από τους πολιτικούς αντιπάλους του.
Στο μόνο που διαφέρουν οι Κεμαλιστές για παράδειγμα, είναι ως επί το πλείστον ο τρόπος με τον οποίο θα εφαρμόσουν αυτήν την επεκτατική πολιτική.
Το στρατηγικό δίλημμα της Δύσης, επομένως, είναι εάν θα διατηρήσει την πολιτική απομόνωσης της Τουρκίας, ή θα αντιπαρατεθεί ευθέως με τον Ερντογάν.
Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, ο οποίος πούλησε πρόσφατα 18 γαλλικά μαχητικά στην ελληνική κυβέρνηση, διατηρεί μια ανατολίτικη αντι-ισλαμιστική ρητορική, απαιτώντας κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της Τουρκίας.
Άλλες φωνές, ωστόσο, παροτρύνουν σταθερά την Τουρκία και την Ελλάδα να ξεκινήσουν διμερείς συνομιλίες, τις οποίες όμως ‘τορπιλίζει” επιμελώς η Άγκυρα, η οποία φυσικά δεν τις επιθυμεί, ειδικά μετά την ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ για τις διαφορές των δύο χωρών.
"Επειδή η ελληνοτουρκική διαμάχη δεν είναι πλέον διμερής, Αθήνα και Άγκυρα από μόνες τους δεν μπορούν να κάνουν τέτοιες συζητήσεις με αποτελεσματικό τρόπο, αφού η Άγκυρα ακυρώνει κάθε προσπάθεια για ειρηνική διευθέτηση", τονίζει μεταξύ άλλων το ίδιο.
Το συμπέρασμα είναι η Τουρκία επιδιώκει μια "ανώμαλη" κατάσταση ή έναν "πόλεμο δια αντιπροσώπων" (Proxy War) κατά της Ελλάδος, για να την αναγκάσει να αποδεχθεί τετελεσμένα σε Αιγαίο και Α.Μεσόγειο έχοντας κατά νου όλα τα ύποπτα σενάρια, ειδικά αυτό ενός πιθανού επεισοδίου με το οποίο θα θελήσει η τουρκική ηγεσία να κρατήσει ενωμένους τους ήδη εξαγριωμένους από την ανεργία και την πείνα Τούρκους πολίτες.
