Ως θετική αποτιμά η Αθήνα την αναδίπλωση της Τουρκίας, μετά την εντολή Ερντογάν να επιστρέψουν τα πλοία στις βάσεις τους και το Oruc Reis να παραμείνει ελλιμενισμένο. Υπενθυμίζουμε την αναστολή των ερευνών που ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν. Σε συνέντευξή του στο CNN Turk, ο Καλίν είπε ότι ο πρόεδρος Ερντογάν ζήτησε να τεθούν σε αναστολή οι επιχειρήσεις στο Καστελόριζο, ως μια εποικοδομητική προσέγγιση για διαπραγματεύσεις. Η εφημερίδα Daily Sabah, ανέφερε ότι ο Καλίν επεσήμανε πως ο Ερντογάν έδωσε εντολή το «πάγωμα» των ερευνών να διαρκέσει τουλάχιστον έναν μήνα.
Ο Έλληνας κυβερνητικός εκπρόσωπος και ο υπουργός Εξωτερικών έκαναν λόγο για μια «θετική εξέλιξη». «Έχουμε διαμηνύσει πως θέλουμε έμπρακτη αποκλιμάκωση από πλευράς Τουρκίας», σημείωσε ο Στέλιος Πέτσας, χαρακτηρίζοντας θετική ενέργεια τη δήλωση Καλίν. «Η ελληνική κυβέρνηση διαμηνύει πάντοτε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τον διάλογο είναι η έμπρακτη αποκλιμάκωση από την πλευρά της Τουρκίας. Δεν μπορούμε να συζητάμε όταν μια πλευρά προβαίνει σε ενέργειες, που είναι αντίθετες με το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας», κατέστησε σαφές ο Νίκος Δένδιας. Στο ζήτημα αυτό αναφέρθηκε και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ναύαρχος Αλέξανδρος Διακόπουλος. Ερωτώμενος για το αν θα έχει διάρκεια αυτή η αποκλιμάκωση, σημείωσε ότι «κανείς δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις. Ως δοκιμή κλιμάκωσης απέτυχε και δύσκολα θα υπάρξει μια καινούργια, τουλάχιστον στο πολύ προσεχές μέλλον».
Η αποκλιμάκωση πάντως αυτή, μετά από αρκετά 24ωρα έντασης, ικανοποιεί την Αθήνα, η οποία, άλλωστε, ενεργοποίησε κάθε διπλωματικό δίαυλο, ώστε να αποφύγει μία στρατιωτική εμπλοκή. Παρ’ όλα αυτά, είναι εμφανές ότι δεν υπάρχει περιθώριο για χαλάρωση της ετοιμότητας που επέδειξε η ελληνική πλευρά. Εξάλλου, τουρκικές Navtex παραμένουν σε ισχύ. Μια νεότερη, μάλιστα, που εξέδωσε η Άγκυρα στέλνει το Barbaros στην Κύπρο.
H Αθήνα παραμένει σε επιφυλακή και αυτό κατέστη σαφές και στο μήνυμα του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου κατά την τελετή ένταξης της πυραυλάκατου με το όνομα «Υποπλοίαρχος Καραθανάσης» στον στόλο του Πολεμικού Ναυτικού. «Αν κάποιοι νομίζουν ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι εγκλωβισμένες σε περιορισμένο χώρο δράσης και ότι θα καμφθούν ή θα κουραστούν, ή θα λυγίσουν στη διαρκή προσπάθεια να κάνουμε ό,τι πρέπει για να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας δίκαια, πολύ απλά κάνουν λάθος υπολογισμούς. Οι ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις στέλνουν ένα μήνυμα σε εχθρούς και συμμάχους: η Ελλάδα αν και φιλειρηνική χώρα με προσήλωση στις Αρχές του διεθνούς δικαίου, είναι σε θέση ανά πάσα ώρα και στιγμή να εφαρμόσει την ισχύ της επί του πεδίου για την προάσπιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων».
Η Navtex για σεισμικές έρευνες του Oruc Reis εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, έληξε προσωρινά μετά και τη δήλωση του εκπροσώπου της τουρκικής προεδρίας που καλεί την Αθήνα σε διάλογο. Η πρόσκληση αυτή συνοδεύθηκε από τον αστερίσκο «χωρίς όρους και προϋποθέσεις». Η Άγκυρα, λοιπόν, προσδοκά να σύρει την Ελλάδα σε διμερή εφ' όλης της ύλης διαπραγμάτευση. Διάλογος, με θέμα τις απαιτήσεις της Τουρκίας, σε βάρος της ελληνικής κυριαρχίας; Εξάλλου, τον παραγωγικό διάλογο δεν εξυπηρετούν δηλώσεις όπως αυτή του Τούρκου υπουργού Άμυνας της γείτονος Χουλουσί Ακάρ. «Καταδικασμένα σε αποτυχία» χαρακτήρισε όσα ενεργειακά σχέδια εξαιρούν, όπως είπε, την Τουρκία από την Ανατολική Μεσόγειο. «Οι δραστηριότητες που σχετίζονται με τους υδρογονάνθρακες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο βασίζονται πλήρως στα νόμιμα δικαιώματά της και στο διεθνές δίκαιο. Τα ενεργειακά έργα στην ανατολική Μεσόγειο που αποκλείουν την Τουρκία από την ενεργειακή εξίσωση είναι καταδικασμένα να αποτύχουν. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιοχή μπορούν να επιτευχθούν μέσω διαλόγου», πρόσθεσε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
"Εμπόλεμη ζώνη" η Ανατολική Μεσόγειος και το Αιγαίο
Είναι σαφές λοιπόν ότι το πισωγύρισμα της Άγκυρας αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη επιφύλαξη. Όσον αφορά στο διάλογο, κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι ενδέχεται να επανα-ενεργοποιηθούν οι διερευνητικές συνομιλίες που είχαν διακοπεί το 2016. Κόκκινη γραμμή, όμως, αποτελεί η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Στην πρόσκληση της Άγκυρας για διάλογο «χωρίς όρους και προϋποθέσεις», η απάντηση είναι μία: Διάλογος μόνο για το ζήτημα της οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Οι διαθέσεις της Άγκυρας πάντως είναι ενδεικτικές και στην Κύπρο, έπειτα από τη NAVTEX που εξέδωσε για σεισμογραφικές έρευνες από το ερευνητικό πλοίο Barbaros, στην κυπριακή ΑΟΖ και συγκεκριμένα στα ανατολικά της Αμμοχώστου. Με σκληρό μήνυμα κατά της Άγκυρας απάντησε ο κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος έκανε λόγο «για κλιμακούμενες και διεθνώς καταδικαστέες ενέργειες της Τουρκίας, όπως η παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και των χωρικών υδάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, απειλές εναντίον της Ελλάδας και των πλείστων γειτόνων στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και νέες εισβολές στη Λιβύη και τη Συρία». Για το ζήτημα αυτό, είχαν τηλεφωνική επικοινωνία ο Νίκος Δένδιας με το Κύπριο ομόλογό του Νίκο Χριστοδουλίδη. Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και εμφανίζονται απόλυτα συντονισμένοι.
