Το μεγάλο παιχνίδι με τον ενεργειακό χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου, παίζεται σε παρασκηνιακό επίπεδο, με τον Ελληνισμό σε ρόλο πρωταγωνιστή. Σύμφωνα με αναλυτές, ο τομέας της ενέργειας έχει γίνει θρυαλλίδα σοβαρών πολιτικών και γεωπολιτικών ανακατατάξεων που τα επόμενο χρονικό διάστημα μπορεί να δημιουργήσει νέα δεδομένα στη περιιοχή.
Η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι αν επιτρέψει να προχωρήσουν οι ενεργειακοί σχεδιασμοί στην Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς αυτή να λαμβάνει μέρος, τότε θα χάσει την περιφερειακή ισχύ της και θα απομονωθεί. Εξ’ ου και οι απειλές αλλά και το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί μετά την απόφαση των Αμερικανών και των Γάλλων να προστατεύσουν με πολεμικά πλοία τις γεωτρήσεις που προωθούν εταιρείες τους στην κυπριακή ΑΟΖ.
Οι αποφάσεις αλλά και οι εξελίξεις στα ενεργειακά αυτής της περιόδου θα καθορίσουν αποφασιστικά τα όσα θα επέλθουν στο μέλλον. Κυρίως όμως θα παγιώσουν τις συμμαχίες όλων των χωρών της περιοχής με την Κύπρο και την Ελλάδα.
Ποια είναι τα δεδομένα
Οι ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις που σημειώνονται στην ευρύτερη περιοχή επηρεάζουν και το Κυπριακό. Κυρίως το γεγονός ότι ένας βασικός παίκτης που επηρέαζε το Κυπριακό, θετικά ή αρνητικά, οι ΗΠΑ, βρίσκονται σε ανοικτή ρήξη με την Τουρκία.
Σύμφωνα με διπλωματικές εκτιμήσεις, Ηνωμένες Πολιτείες και Ισραήλ σχεδιάζουν κινήσεις ελέγχου της περιοχής, έχοντας στην παρούσα φάση απέναντί τους την Τουρκία.
Σε αυτόν τον σχεδιασμό, φαίνεται πως ΗΠΑ και Ισραήλ ευνοούν το ενδεχόμενο να εντάξουν και τη συνεργασία με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Είναι γι' αυτό που η επίσκεψη στις 13 Σεπτεμβρίου στο Ισραήλ των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και Κύπρου, Κοτζιά και Χριστοδουλίδη, χαρακτηρίζεται ως σημαντική. Η Λευκωσία φαίνεται να έχει επεξεργαστεί κάποιες ιδέες, τις οποίες θα θέσει ενώπιον των Ισραηλινών και από το αποτέλεσμα των συζητήσεων θα κριθεί και το βάθος, εύρος της συνεργασίας.
Σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά, η αμερικανική εταιρεία Exxon Mobil προχωρά κανονικά και δεν επηρεάζεται από παρασκηνιακές παρεμβάσεις για να ανοίξει κανάλια επικοινωνίας με την τουρκική πλευρά. Σημειώνεται συναφώς ότι ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών θα επισκεφθεί τη Λευκωσία εντός Σεπτεμβρίου και τα ενεργειακά, λόγω Total, θα είναι ψηλά στην ατζέντα, όπως αναφέρει το philnews.com
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έχει ενώπιόν του δύο ενδεχόμενα: Είτε θα καλέσει τους ευρισκομένους τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, Πρόεδρο Αναστασιάδη και κατοχικό ηγέτη, Μουσταφά Ακιντζί, για να τους ανακοινώσει ότι δεν μπορεί σε αυτή τη φάση να αναλάβει πρωτοβουλία, είτε θα συγκαλέσει Πενταμερή Διάσκεψη.
Σε περίπτωση του δευτέρου σεναρίου, θα αξιοποιηθεί και η εκεί παρουσία του Πρωθυπουργού της Ελλάδος, Αλέξη Τσίπρα και του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη σύγκληση Πενταμερούς Διάσκεψης.
Σημειώνεται συναφώς ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδος και της Τουρκίας, Νίκος Κοτζιάς και Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα έχουν τρεις συναντήσεις αυτή την περίοδο και το Κυπριακό αναμένεται να είναι στην ατζέντα των συζητήσεών τους. Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών θα συναντηθούν πρώτα στην άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. (Gymnich), που συνέρχεται στις 30-31 Αυγούστου.
Η δεύτερη συνάντηση θα γίνει στη Σμύρνη, όπου στις 4 Σεπτεμβρίου θα τελεστούν τα εγκαίνια του κτηρίου του ελληνικού προξενείου και η τρίτη θα πραγματοποιηθεί στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Η αντιπαράθεση ΗΠΑ και Τουρκίας, επηρεάζει το Κυπριακό στο βαθμό που η όποια πιθανή παρέμβαση της Ουάσινγκτον προς την Άγκυρα δεν μπορεί να γίνει καθώς δεν διαθέτει την επιρροή που είχε στο παρελθόν. Πόσο θα κρατήσει αυτή η αντιπαράθεση; Μέχρι να ξεκαθαρίσει το θέμα των ρωσικών πυραύλων S-400, η παράδοση των οποίων στην Τουρκία τοποθετείται το 2019. Μέχρι τότε η κόντρα θα συνεχίζεται εκτός κι εάν αλλάξει σχέδια η Άγκυρα πριν την ημερομηνία παραλαβής. Τότε, το Κυπριακό ενδεχομένως να αποτελεί μέρος του μπόνους προς την Άγκυρα.
Πώς θα κινηθεί η Κυπριακή Δημοκρατία ενόψει αυτού του ψυχροπολεμικού κλίματος στις σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας; Αυτό θα διαφανεί στη συνέχεια, οι ευκαιρίες και οι συγκυρίες δεν είναι πάντως μονίμως ανοικτά παράθυρα. Εάν και εφόσον ενδιαφέρει φυσικά η αξιοποίηση των εξελίξεων αυτών.
Στην εξίσωση και η Γαλλία
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν, ο οποίος θα επισκεπτόταν τον περασμένο Ιούνιο την Κύπρο, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, θα έρθει τον Σεπτέμβριο στη Λευκωσία. Το ταξίδι τότε αναβλήθηκε για προσωπικούς λόγους, τώρα όμως θα πραγματοποιηθεί και έχει ήδη καθοριστεί. Ο Γάλλος ΥΠΕΞ θα έρθει στην Κύπρο σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο. Από τη μια είναι οι ενεργειακοί σχεδιασμοί που αφορούν και στο Παρίσι καθώς η ΤΟΤΑΛ δραστηριοποιείται σε τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ. Από την άλλη, η Γαλλία επιχειρεί να προσεγγίσει την Άγκυρα μετά και τη σύγκρουση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, κυρίως σε ό,τι αφορά στο πεδίο της οικονομίας.
Οι γεωπολιτικές αλλαγές στην περιοχή μας και οι στρατιωτικές συμμαχίες που υπάρχουν, εκτοπίζουν τους Τούρκους στο περιθώριο των εξελίξεων.
Η μόνη κίνηση που απομένει στην Άγκυρα είναι η ακύρωση των σχεδίων αυτών…μέσω στρατιωτικών επιχειρήσεων και προκλήσεων εναντίον μίας εκ των τεσσάρων χωρών όπως την Ελλάδα ή την Κύπρο για παράδειγμα, θα το τολμήσουν όμως;
