Ο Τζο Μπάιντεν, είναι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ εγκαινιάζοντας μία νέα εποχή στις διχασμένες ΗΠΑ και προκαλώντας προσδοκίες σε πολλές χώρες για αλλαγή της στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών στις διεθνείς εξελίξεις. Τι σημαίνει όμως αυτή η εξέλιξη για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
Έχει σπαταληθεί πολλή μελάνη για τον ρόλο της Ουάσινγκτον, διαχρονικά αλλά και στο παρόν, στις διενέξεις που προκύπτουν, πάντα από την Άγκυρα στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ο Τζο Μπάιντεν, όμως, γίνεται ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ σε μία περίοδο μεγάλης έντασης μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.
Με τις αναφορές των διεθνών ΜΜΕ για την αυξημένη ένταση στην ανατολική Μεσόγειο να γίνονται πολλές φορές με πολεμικούς όρους, ο δημοκρατικός πρόεδρος καλείται να γεφυρώσει ένα χάσμα ακολουθώντας την πάγια πρακτική των ΗΠΑ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις: Να αποκαταστήσει τις γραμμές επικοινωνίας μεταξύ του Αιγαίου και να θέσει ως ύψιστη προτεραιότητα την ευταξία στο ΝΑΤΟ.
Ο ρόλος των Ελληνοαμερικανών
Είναι πραγματικότητα πως ο απερχόμενος πλέον πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ είχε την αμέριστη στήριξη μεγάλης μερίδας Ελλήνων της Αμερικής, ενώ προτού εκλεγεί αλλά και το πρώτο διάστημα της διακυβέρνησής του αξιοποίησε πολλούς Έλληνες τόσο στην καμπάνια του όσο και στην διακυβέρνησή του.
Από την άλλη, το λεγόμενο λόμπι της ομογένειας, ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την εγγύτητα που είχε αποκτήσει ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ διατηρώντας πάντα διαύλους επικοινωνίας με το Δημοκρατικό Κόμμα. Από την άλλη, άξιο αναφοράς είναι φυσικά το γεγονός πως διαχρονικά οι Έλληνες πολιτικοί των ΗΠΑ με την μεγαλύτερη επιρροή, ήταν εκλεγμένοι με το Δημοκρατικό Κόμμα.
Στο πλαίσιο αυτό στην αυγή της νέας αυτής διακυβέρνησης στις ΗΠΑ, οι Έλληνες από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού αναμένεται να παίξουν καίριο ρόλο στην όποια αποκατάσταση των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας με διαμεσολαβητή την Αμερική.
Υπενθυμίζεται πως σε δηλώσεις του στον Εθνικό Κήρυκα ο Τζο Μπάιντεν πρόσφατα είχε δηλώσει πως «ζητώ επίσης από τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν να αναιρέσει την πρόσφατη απόφασή του να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και να επιστρέψει αυτόν τον θησαυρό στην προηγούμενη κατάστασή του, ως μουσείο, διασφαλίζοντας ίση πρόσβαση για όλους, συμπεριλαμβανομένων των Ορθόδοξων πιστών».
Η σχέση του Μπάιντεν με τον Ελληνισμό
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του πρώην υποψηφίου προέδρου των ΗΠΑ με το Δημοκρατικό Κόμμα το 1988, Μάικλ Δουκάκη ο οποίος σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ δήλωσε πως «ο Μπάιντεν είναι πάντα κοντά στην ελληνική κοινότητα εδώ στις ΗΠΑ. […] Θα έχει στον Λευκό Οίκο κάποιον που έχει στενή σχέση με την Ελλάδα».
Ο Μάιλ Δουκάκης
Ωστόσο τα συμπεράσματα που βγάζουμε προς το παρόν δεν είναι μόνο έμμεσα, αλλά και άμεσα, αφού ο Τζο Μπάιντεν έχει τοποθετηθεί για ζητήματα σχετικά με την Ελλάδα κατά καιρούς.
Οι δηλώσεις του είναι ενδεικτικές:
- «Εάν αποδημήσω εις Κύριον θα φύγω Έλληνας και θέλω να το ξέρετε. Όταν φύγω από την ζωή θα φύγω Ορθόδοξος…»
- «Δεν έχω λόγια να ευχαριστήσω την εκκλησία για την φιλοξενία και την μόρφωση που μου προσέφερε».
Αντίστοιχα, ο Ελληνοαμερικανός σύμβουλος στρατηγικής, Μάικ Μάνατος, μιλώντας στομ ΣΚΑΪ τόνισε πως με την προεδρία Μπάιντεν «θα δούμε σημαντικές αλλαγές για μια σειρά από λόγους. Ο πρώτος είναι ότι ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν έχει μια προσωπική σχέση με την ελληνοαμερικανική κοινότητα σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του».
«Όταν ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας (σ.σ. ο Μπάιντεν), έφερε τον Ερντογάν στην Επιτροπή και του είπε ότι, μέχρι να αποσύρει τα στρατεύματά του από την Κύπρο, η σχέση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ θα είναι όσο δύσκολη γίνεται. Όταν ήταν αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, ήταν ο μόνος εν ενεργεία αντιπρόεδρος που επισκέφθηκε το Οικουμενικό Πατριαρχείο και μάλιστα δύο φορές. Αναφέρεται στον Οικουμενικό Πατριάρχη ως έναν από τους λίγους ανθρώπους που έχει γνωρίσει τόσο κοντά στον Θεό. Ως προς την Κύπρο, την επισκέφθηκε ως αντιπρόεδρος και προσπάθησε να βρεθεί λύση στο Κυπριακό. Έχει εμπλακεί προσωπικά σε όλα αυτά τα ζητήματα. Συνεπώς, το να έχεις κάποιον σαν αυτόν ως πρόεδρος των ΗΠΑ, να ασχολείται με αυτά τα θέματα, μπορεί να κάνει σημαντική διαφορά» δήλωσε.
Στο πλαίσιο αυτό, τις παραπάνω αβρότητες έχει ανταποδώσει και ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν. «Ένα από τα μεγαλύτερα κομπλιμέντα που έλαβα ποτέ είναι από έναν φίλο μου που βλέπω εδώ στην πρώτη σειρά, τον Άντι Μανάντος. Ο Άντι κι εγώ έχουμε μακρά ιστορία και όταν εξελέγην αντιπρόεδρος ο Άντι εξέδωσε ένα δελτίο Τύπου στο οποίο έλεγε "τώρα στον Λευκό Οίκο μπορεί να μην έχουμε έναν Έλληνα αλλά μπορεί και να έχουμε γιατί τώρα έχουμε τον Τζο Μπαïντενόπουλο στον Λευκό Οίκο"», είχε αναφέρει ο υποψήφιος των Δημοκρατικών.
Επικίνδυνο το διάστημα μέχρι τις 20 Ιανουαρίου
Ο Τζο ΜΠάιντεν μπορεί να είναι πλέον ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, ωστόσο θα μεσολαβήσει μεγάλο διάστημα μέχρι να περάσει το κατώφλι του Λευκού Οίκου. Ουκ ολίγοι αναλυτές έχουν σημειώσει πως το διάστημα αυτό θα είναι κρίσιμο για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί οποιοδήποτε «κενό εξουσίας» μπορεί να εμφανιστεί στην Ουάσιγκτον έως τότε.