Η φρεγάτα ΨΑΡΑ πήρε το όνομα της από το νησί Ψαρά προς τιμή του ηρωισμού που επέδειξαν οι κάτοικοι του νησιού που αγωνίστηκαν κατά κατά τη διάρκεια των ναυτικών μαχών για την απελευθέρωση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Συνεπώς το όνομα της είναι άμεσα συνδεδεμένο με την επέτειο της 25 Μαρτίου 1821, γεγονός το οποίο είναι φανερό και από την εικόνα της θυρέος της. Το όνομα της ορίστηκε με απόφαση του ΑΝΣ Νο 24//29-03-1990.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της άσκηση "Καταιγίς" του Πολεμικού Ναυτικού που μόλις ξεκίνησε,οι Ναύαρχοι Κανάρης, Μιαούλης και Μπουμπουλίνα βρίσκονται στη φρεγάτα "ΨΑΡΑ". Συγκεκριμένα επί της φρεγάτας βρίσκονται οι καρδιές των εμβληματικών ναυμάχων του Πολεμικού μας Ναυτικού, Κωνσταντίνου Κανάρη, Ανδρέας Μιαούλη και τα οστά της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, συντροφεύοντας όχι μόνο το πλήρωμα της αλλά και τις υπόλοιπες μονάδες του Στόλου.
Περί κατασκευής
Η φρεγάτα, Φ/Γ «Ψαρά» είναι τύπου ΜΕΚΟ 200, γερμανικής σχεδίασης και κατασκευάστηκε από τα Ελληνικά Ναυπηγεία. Παρελήφθη από το Πολεμικό Ναυτικό τον Απρίλιο του 1998 και είναι του ίδιου τύπου με τις Φ/Γ ΥΔΡΑ, Φ/Γ ΣΠΕΤΣΑΙ και την Φ/Γ ΣΑΛΑΜΙΣ.
Πρόκειται για το τρίτο πλοίο του τύπου αυτού, και το δεύτερο που κατασκευάσθηκε στα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Καθελκύστηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1994 και παραλήφθηκε στις 30 Απριλίου 1998 με πρώτο κυβερνήτη τον Ανπχο Γ. Δημητριάδη ΠΝ.
Η ιστορία της Θυρέος του
Στο έμβλημα της απεικονίζεται η σημαία που ύψωσαν οι κάτοικοι του νησιού, υπό το Σπετσιώτη Πλοίαρχο Γκίκα Τσούπα, κατά την κήρυξη της Επαναστάσεως στο νησί, ανήμερα το Πάσχα (10 Απριλίου 1821).
Διαφέρει από το θυρεό της Φ/Γ «ΣΠΕΤΣΑΙ» μόνο ως προς τη φορά της άγκυρας (στην αντεστραμμένη ημισέληνο επικάθεται η βάση της) και τη θέση του πουλιού (πιο κοντά στο κεφάλι του φιδιού). Είναι όμοιος με το θυρεό του ομώνυμου Αντιτορπιλικού, που έδρασε κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ιστορία αιώνων που κρύβει το όνομα του πλοίου
Ο αριθμός αναγνωρίσεως του πλοίου είναι F-454. Είναι το πέμπτο πλοίο του Π.Ν. που φέρει το όνομα αυτό. Το πρώτο ήταν μία κορβέτα, εκτοπίσματος 494 τόνων, που εντάχθηκε στη δύναμη του Στόλου κατά την πρώτη επίσημη σύστασή του το 1830 και παρέμεινε με το όνομα αυτό μέχρι το Δεκέμβριο του 1833, οπότε και μετονομάσθηκε σε «Πρίγκηψ Μαξιμιλιανός». Ακολούθησε ένα ατμόπλοιο, βοηθητικό του στόλου, χωρητικότητας 870 τόνων, κατασκευής 1878 που αγοράσθηκε στην Αγγλία το 1880 (πρώην "Gettysbourg"). Εξοπλίσθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως αρχηγίδα τορπιλλικών και τορπιλλοβόλων, παραμένοντας στο Στόλο με το όνομα «Ψαρά» μέχρι την παραγγελία του ομώνυμου θωρηκτού.
Τρίτο κατά σειρά ομώνυμο πλοίο, υπήρξε το θωρηκτό «Ψαρά», εκτοπίσματος 4808 τόνων, που ναυπηγήθηκε από τη Γαλλική εταιρεία Forges et Chantiers de la Mediterranée στα ναυπηγεία της Granville στη Χάβρη, μεταξύ 1887 και 1891. Μετά τη μετασκευή και επαύξηση του οπλισμού του, το θωρηκτό «Ψαρά» έλαβε μέρος στον πόλεμο του 1897 φέροντας το σήμα του Διοικητού της Θωρηκτής Μοίρας. Το 1899 εκπροσώπησε την Ελλάδα στις εορτές της επετείου ιδρύσεως της Μασσαλίας από τους Φωκαείς, καθώς και στις εορτές της στέψεως του Εδουάρδου Ζ΄ της Αγγλίας.
Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε ότι φρεγάτα τύπου «Ψαρά» έλαβε επίσης μέρος στις ναυτικές επιχειρήσεις των πολέμων 1912 - 1913 και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως Σχολή Ναυτοπαίδων Πόρου. Το 1932 εκποιήθηκε για διάλυση. Τέταρτο πλοίο με το όνομα αυτό, υπήρξε το ένα από τα τέσσερα αντιτορπιλικά τύπου Dardo, πλήρους εκτοπίσματος 1936 τόνων και ταχύτητας δοκιμών 41,5 κόμβων. Ναυπηγήθηκε και παρελήφθη στα Ιταλικά ναυπηγεία Odero - Terni - Orlando στη La Spezia, από το Π.Ν. το 1933.
Το αντιτορπιλικό «Ψαρά»
Πολεμικό πλοίο με το όνομα "Ψαρά", έλαβε μέρος και στις ναυτικές επιχειρήσεις του πολέμου 1940 -41, μεταξύ των οποίων και οι τρεις επιδρομές στο στενό του Οτράντο. Έδρασε κατά των Ιταλικών υποβρυχίων και υπάρχουν ενδείξεις προκλήσεως βλαβών σε υποβρύχιο ή βυθίσεώς του στις περιοχές των Ψαρών και της Φαλκονέρας τον Μάρτιο του 1941. Το αντιτορπιλικό «Ψαρά» βυθίσθηκε μαχόμενο, την Κυριακή του Πάσχα 20 Απριλίου του 1941, στην περιοχή του κόλπου των Μεγάρων, όπου ήταν αγκυροβολημένο με άλλα πλοία του Στόλου, από πλήγματα Γερμανικών βομβαρδιστικών με συνολικές απώλειες 37 ατόμων (Υπαξιωματικοί και Ναυτοδίοποι).
