Σε μια πρόσφατη διάλεξη σε αποφοίτους του Χάρβαρντ, ο Άβι Λεμπ, θεωρητικός φυσικός που ασχολείται με την αστροφυσική και την κοσμολογία, ρωτήθηκε πόσο καιρό υπολογίζει να επιβιώσει ο τεχνολογικός μας πολιτισμός.
Η απάντησή του ήταν πως σήμερα βλέπουμε την «ενηλικίωση» της τεχνολογικής μας ζωής, οπότε είναι πιθανό να επιβιώσουμε μερικούς αιώνες ακόμα, αλλά όχι πολύ περισσότερο.
Μια σοφή πολιτική θα μπορούσε να μετριάσει τον κίνδυνο από τεχνολογικές καταστροφές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, τις αυτοεμφανιζόμενες πανδημίες ή τους πολέμους και ίσως να παρατείνει λίγο το χρόνο μας.
Ωστόσο, όπως υποστήριξε ο Λεμπ, δεν είναι σαφές εάν οι πολιτικοί θα ανταποκριθούν πραγματικά στις προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας και αν θα μας σώσουν από τον αφανισμό.
Σύμφωνα με το μοντέλο της φυσικής, είμαστε όλοι κατασκευασμένοι από στοιχειώδη σωματίδια χωρίς πρόσθετα συστατικά. Ως τέτοια σύνθετα συστήματα, δεν έχουμε απόλυτη ελευθερία, επειδή όλα τα σωματίδια και οι αλληλεπιδράσεις μας ακολουθούν τους νόμους της φυσικής.
Οι άνθρωποι και οι πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις τους δε μπορούν να είναι πάντα προβλέψιμοι σε προσωπικό επίπεδο, αλλά ίσως το πεπρωμένο του πολιτισμού μας στο σύνολό του διαμορφώνεται από το παρελθόν μας με μια αναπόφευκτη στατιστική έννοια.
Η πρόβλεψη του χρόνου που μας έχει απομείνει στο τεχνολογικό μέλλον θα μπορούσε να προκύψει από στατιστικές πληροφορίες σχετικά με τη μοίρα των πολιτισμών. Αυτό προϋποθέτει ότι η μοίρα του πολιτισμού μας υπαγορεύεται από τους φυσικούς περιορισμούς.
Ως παράδειγμα ο Λεμπ ανέφερε ότι η πιθανότητά μας για επιβίωση θα μπορούσε να βελτιωθεί εάν ορισμένοι άνθρωποι επιλέξουν να απομακρυνθούν από τη Γη.
Η πρόσβαση στο διάστημα προσφέρει το πλεονέκτημα της διατήρησης του πολιτισμού μας από την καταστροφή ενός πλανήτη. Παρόλο που η Γη χρησιμεύει ως ένα άνετο σπίτι αυτή τη στιγμή, θα αναγκαστούμε τελικά να μεταφερθούμε σε άλλον πλανήτη, επειδή ο ήλιος θα βράσει όλο το νερό στην επιφάνεια του πλανήτη μας μέσα σε ένα δισεκατομμύριο χρόνια.
Φυσικά, ακόμη και ένα ταξίδι μικρής απόστασης από τη Γη στον Άρη ενέχει σημαντικούς κινδύνους για την υγεία λόγω των κοσμικών ακτίνων, ενεργητικών ηλιακών σωματιδίων, υπεριώδους ακτινοβολίας, έλλειψης αναπνεύσιμης ατμόσφαιρας και χαμηλής βαρύτητας.
Η επίγνωση των προκλήσεων στη Γη μπορεί, όμως, να αποτρέψει την ανθρωπότητα από το να υιοθετήσει μια τολμηρή προοπτική για τα διαστημικά ταξίδια. Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να εστιάσουμε την άμεση προσοχή μας στα τοπικά προβλήματα, αλλά χρειαζόμαστε επίσης έμπνευση για νέους ορίζοντες.
