Ας υποθέσουμε ότι πάμε πίσω, πολύ πίσω στο χρόνο και αλλάζαμε τη ροή των πραγμάτων. Τι θα συνέβαινε σε έναν κόσμο που δεν θα υπήρχαν social media ή έστω, εμείς δεν θα είχαμε λογαριασμούς σε αυτά; Ποιοι θα ήμασταν; Θα είχαμε το κουράγιο να ζήσουμε χωρίς να είμαστε συνδεδεμένοι; Xωρίς να νιώθουμε πως αποτελούμε μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου; FOMO is calling!
Κάποια στιγμή στο παρελθόν, δυστυχώς η χρονολογία μου διαφεύγει, όχι πολύ μακριά από σήμερα, συνειδητοποίησα πως τα πράγματα που χάνω από την παρουσία μου στα social media (συγκεκριμένα στο Facebook) ήταν κάπως περισσότερα από αυτά που κέρδιζα. Συγκεκριμένα με θυμάμαι να ανοίγω τα μάτια μου το πρωί, να κάνω ένα «χορταστικό» scroll up και down και έπειτα να σηκώνομαι από το κρεβάτι. Έτσι, αποφάσισα να πάρω για ένα χρόνο και κάτι μέρες τις αποστάσεις μου. Απενεργοποίησα το προφίλ μου και πέρα από μία συναυλία Διάφανα Κρίνα και μερικά αρκετά έξυπνα viral, δεν έχασα τόσα πολλά όσα ισχυρίζονταν οι γύρω μου πως θα έχανα. Αντιθέτως, άρχισα να αντιλαμβάνομαι τα πράγματα εντελώς διαφορετικά και επιστρέφοντας η χρήση που έκανα ήταν πολύ πιο «ώριμη». Για αυτό, παρακάτω σου έχω ετοιμάσει μία λίστα με 5 λόγους που θα σε «ψήσουν» να κάνεις επιτέλους το social media break που σίγουρα χρειάζεσαι.
Μπαίνεις στο Instagram να τσεκάρεις κάτι για λίγα λεπτά και μία ώρα μετά, με τον αντίχειρα σε αγκύλωση, αποφασίζεις να «ξεθάψεις» τα μάτια σου από την οθόνη. Ξέρω και ξέρεις πώς πάει. Ναι, τα social media έχουν αποδειχθεί ένα εξαιρετικό εργαλείο να επικοινωνείς και να παραμένεις σε επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο, από την άλλη όμως, ξοδεύουμε τόσο χρόνο στην «ψηφιακή» πραγματικότητα που καταλήγουμε να είμαστε offline από την πραγματική. Επιπλέον, όλοι λίγο-πολύ αφήνοντας το κινητό από τα χέρια μας έχουμε νιώσει αυτό το ενοχικό συναίσθημα που ακολουθεί το πολύωρο «χάσιμο» μπροστά από την οθόνη. Για να καταλάβεις τι εννοώ, πήγαινε για καφέ με την παρέα σου, χωρίς να πάρεις μαζί σου το κινητό σου.
Συγκρίνουν τη ζωή σου με τις ζωές των άλλων
Οι άνθρωποι στα κοινωνικά μέσα, σκιαγραφούν μέσα από post τον χαρακτήρα που θα ήθελαν να είναι ή που θέλουν να πιστεύουν οι άλλοι ότι είναι. Πίστεψέ με, ακόμη και η Kim Kardashian ή ο Dan Bilzerian δεν περνάνε τόσο ευφάνταστα όσο θέλουν εμείς να πιστεύουμε. Όταν κάθε μέρα περνάει από μπροστά σου μία παρέλαση από τέλειες σχέσεις, γραφεία, διακοπές, σπίτια, ρούχα, σώματα, είναι αναπόφευκτο ότι κάποια στιγμή θα μπεις στη διαδικασία να αναρωτηθείς: «Γιατί αυτός περνάει τόσο καλά και εγώ όχι;» ή -χειρότερα- «τι κάνω λάθος;». Η «κοινωνική σύγκριση» είναι ένα όρος-φαινόμενο που δυστυχώς δείχνει να παίζει καθοριστικό ρόλο στην αλληλένδετη σχέση μεταξύ social media και κατάθλιψης. Συγκεκριμένα, μία μελέτη διαπίστωσε πως όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύει κάποιος στα social media τόσο πιο θλιμμένος καταλήγει να νιώθει, ανεξάρτητα αν τα προφίλ τα οποία παρακολουθεί τα θεωρεί καλύτερα ή χειρότερα από τα δικά του.
Είναι ένα τοξικό περιβάλλον για τις γυναίκες
Μία άλλη έρευνα από την άλλη, κατέληξε πως το 50% των γυναικών μεταξύ 13 και 72 χρονών, έχουν υποστεί κάποιου είδους παρενόχληση στα social media. Το 41% ανέφερε απειλητική συμπεριφορά ενώ το 15% έκανε λόγο ακόμη και για σεξουαλική παρενόχληση. Στην εποχή του κινήματος #MeToo σίγουρα αυτό δεν είναι κάποιο σοκαριστικό νέο. Είναι πραγματικά θλιβερά τα ποσοστά σεξουαλικής κακοποίησης ή παρενόχλησης εις βάρος των γυναικών μέσω των social media. Το ακόμη πιο θλιβερό όμως είναι πως οι περισσότερες καταγγελείες αγνοούνται από τον περισσότερο κόσμο ή απλώς η καταγγέλουσα δεν κατάφερε ποτέ να βγάλει άκρη και να βρει το δίκιο της.
Λειτουργούν ως… ναρκισσιστικές κυψέλες
Ναι, ξέρω. Δεν σου λέω κάτι που δεν γνώριζες ήδη. Τα social media είναι μελισσοφωλιές ναρκισσιστών. Είναι η παιδική τους χαρά! Οι δυνατότητες που παρέχουν στους χρήστες είναι το κατάλληλο εργαλείο για κάποιον που δεν χορταίνει να προβάλλει τον εαυτό του και να μας βομβαρδίζει με τις υπεράνω super cool απόψεις του και τα μεγαλειώδη επιτεύγματά του. Για τους ναρκισσιστές των social, οι υπόλοιποι χρήστες είναι απλά τα… pet τους. Οι «αυλικοί» τους που περιμένουν να τους κάνουν αμέτρητα like και φιλοφρονήσεις. Πού σε επηρεάζει εσένα αυτό; Πουθενά, αρκεί να αντέχεις ή έστω να γελάς με την αφόρητη κομπορρημοσύνη τους.
Μας εμποδίζουν να προχωρήσουμε
Κάποια στιγμή ένας καθηγητής μου στο Πανεπιστήμιο είχε πει: «Από όταν εφευρέθηκε το Facebook, ούτε να χωρίσουμε δεν μπορούμε» και είχε απίστευτο δίκιο. Στην εποχή του, εφόσον χώριζες με τον άλλον, για να μάθεις τι κάνει θα έπρεπε να τον καλέσεις στο κινητό, να του στείλεις μήνυμα ή ακόμη πιο παλιά, να πάρεις τηλέφωνο στο σπίτι του και να πεις στον μπαμπά του: «Είναι ο Γιάννης εκεί;». Πλέον με τα social media χωρίζεις και την επόμενη κιόλας ημέρα έχεις «ξετρυπώσει» μία λίστα με τα top 3 πιο πιθανά προφίλ που μπορεί να μπει «In a relationship» κυριολεκτικά και μεταφορικά μετά από εσένα. Και ιδού ένα ακόμη φάουλ των social! Μας βάζουν σε μία διαδικασία να κάνουμε περισσότερο focus στους άλλους, παρά στον εαυτό μας.
Ό,τι ζούμε είναι εκεί έξω
Δεν ξέρω πόσο ακόμη σκοπεύει να εξελιχθεί η τεχνολογία, μερικές φορές χαίρομαι και άλλες τρομάζω όταν σκέφτομαι τι μας περιμένει στο μέλλον. Προς το παρόν όμως, ό,τι ζούμε είναι όντως εκεί έξω. Σταμάτα, λοιπόν, να με διαβάζεις και τρέξε να συναντήσεις την κολλητή σου. Συζήτησέ της όλα τα παραπάνω και πρότεινέ της να αποσυνδεθείτε παρέα από τα social media. Τολμήστε ένα δικό σας πείραμα! Δείτε πόσο μπορείτε να αντέξετε χωρίς να είστε συνδεδεμένες. Ξεκινήστε με στόχο τη μία εβδομάδα ή τον έναν μήνα, ανάλογα με τη χρήση που κάνετε μέχρι τώρα στα social. Άσχετα με το αν θα επιστρέψετε ή όχι κάποια στιγμή, μετά το break θα αντιλαμβάνεστε εντελώς διαφορετικά την ψηφιακή πραγματικότητα.