Μια τεράστια κατολίσθηση σε ένα φιόρδ της Γροιλανδίας προκάλεσε ένα κύμα που προκάλεσε σεισμό σε ολόκληρη τη Γη για εννέα συνεχόμενες ημέρες.
Το σεισμικό σήμα τον Σεπτέμβριο του 2023 καταγράφηκε από αισθητήρες σε όλο τον κόσμο, οδηγώντας τους επιστήμονες να ερευνήσουν από πού προήλθε.
Η κατολίσθηση —μια πλαγιά βράχου που κατέρρευσε και παρέσυρε μαζί της παγετώνες— προκάλεσε κύμα 200 μέτρων. Αυτό το κύμα στη συνέχεια «παγιδεύτηκε» στο στενό φιόρδ με αποτέλεσμα να κινείται μπρος-πίσω για εννέα ημέρες, δημιουργώντας τις δονήσεις.
Τέτοιες κατολισθήσεις, λένε οι επιστήμονες, συμβαίνουν συχνότερα με την κλιματική αλλαγή καθώς λιώνουν οι παγετώνες που στηρίζουν τα βουνά της Γροιλανδίας. Η έρευνα διεξήχθη από μια διεθνής ομάδα επιστημόνων και το Ναυτικό της Δανίας και τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Science.
«Έτσι ενώσαμε τις δυνάμεις μας»
«Όταν οι συνάδελφοι εντόπισαν για πρώτη φορά αυτό το σήμα πέρυσι, δεν έμοιαζε καθόλου με σεισμό. Το ονομάσαμε «άγνωστο σεισμικό αντικείμενο»», θυμήθηκε ο δρ Στίβεν Χικς από το UCL, ένας από τους επιστήμονες που συμμετείχαν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Καλιφόρνια: Σεισμός 4,7 Ρίχτερ ταρακούνησε το Μαλιμπού
«Εμφανιζόταν συνεχώς, κάθε 90 δευτερόλεπτα για εννέα ημέρες», επεσήμανε.
«Δεν έχουμε ξαναδεί τόσο μεγάλης κλίμακας κίνηση νερού για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα»
Τότε ορισμένοι επιστήμονες άρχισαν να το συζητούν μεταξύ τους σε μια διαδικτυακή πλατφόρμα. «Την ίδια στιγμή, συνάδελφοι από τη Δανία, οι οποίοι κάνουν πολλές εργασίες πεδίου στη Γροιλανδία, έλαβαν αναφορές για ένα τσουνάμι που συνέβη σε ένα απομακρυσμένο φιόρδ», εξήγησε ο δρ Χικς. «Έτσι, στη συνέχεια ενώσαμε τις δυνάμεις μας».
Η ομάδα χρησιμοποίησε τα σεισμικά δεδομένα για να εντοπίσει τη θέση της πηγής του σήματος στο φιόρδ Dickson στην Ανατολική Γροιλανδία. Στη συνέχεια συγκέντρωσαν άλλα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων δορυφορικών εικόνων και φωτογραφιών του φιόρδ που είχε τραβήξει το Ναυτικό της Δανίας λίγο πριν εμφανιστεί το σήμα.
Το μέγα-τσουνάμι
Μια δορυφορική εικόνα έδειξε ένα σύννεφο σκόνης σε μια ρεματιά στο φιόρδ. Η σύγκριση φωτογραφιών πριν και μετά το συμβάν αποκάλυψε ότι ένα βουνό είχε καταρρεύσει και παρέσυρε μέρος ενός παγετώνα στο νερό.
Εικόνα πριν την κατολίσθηση (αριστερά) και μετά την κατολίσθηση (δεξιά)
Οι ερευνητές υπολόγισαν τελικά ότι 25 εκατομμύρια κυβικά μέτρα βράχου – όγκος ισοδύναμος με 25 Empire State Buildings – έπεσαν στο νερό, προκαλώντας ένα «μεγα-τσουνάμι» ύψους 200 μέτρων.
Στις φωτογραφίες «μετά» από την τοποθεσία, διακρίνεται ένα σημάδι στον παγετώνα που άφησε το ίζημα που το γιγαντιαίο κύμα εκσφενδόνισε προς τα πάνω.
«Το κύμα δεν μπορούσε να εκτονώσει την ενέργειά του»
Τα τσουνάμι, που συνήθως προκαλούνται από υπόγειους σεισμούς, εξαφανίζονται μέσα σε λίγες ώρες στον ανοιχτό ωκεανό. Αλλά αυτό το κύμα ήταν παγιδευμένο.
«Αυτή η κατολίσθηση συνέβη περίπου 200 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα από τον ανοιχτό ωκεανό», εξήγησε ο Δρ Χικς. «Και αυτά τα συστήματα φιόρδ είναι πραγματικά πολύπλοκα, οπότε το κύμα δεν μπορούσε να εκτονώσει την ενέργειά του».
Η ομάδα δημιούργησε ένα μοντέλο που έδειξε πώς, αντί να διαχέεται, χτυπιόταν μπρος-πίσω για εννέα ημέρες.
«Δεν έχουμε ξαναδεί τόσο μεγάλης κλίμακας κίνηση νερού για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Δρ Χικς.
Οι επιστήμονες λένε ότι η κατολίσθηση προκλήθηκε από την άνοδο της θερμοκρασίας στη Γροιλανδία, η οποία έλιωσε τον παγετώνα στη βάση του βουνού.
«Αυτός ο παγετώνας στήριζε αυτό το βουνό και έγινε τόσο λεπτός που απλά σταμάτησε να το κρατάει», δήλωσε ο Δρ Χικς. «Αυτό δείχνει πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει πλέον αυτές τις περιοχές».
