Περίπου το ένα τρίτο των ημερών του 2023, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία ήταν τουλάχιστον 1,5 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Η παραμονή κάτω από αυτόν τον δείκτη μακροπρόθεσμα θεωρείται ευρέως κρίσιμη για την αποφυγή επιζήμιων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Το 2023 η πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί
Το άρθρο το BBC σημειώνει πως το 2023 αποτελεί την πιο ζεστή χρονιά που έχει καταγραφεί, ενώ το 2024 αναμένεται να την ξεπεράσει. «Είναι ένα σημάδι ότι φτάνουμε σε επίπεδα που δεν έχουμε ξαναφτάσει», αναφέρει στο BBC η Dr Melissa Lazenby, από το Πανεπιστήμιο του Sussex.
Όταν οι πολιτικοί ηγέτες συγκεντρώθηκαν στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2015, υπέγραψαν συμφωνία προκειμένου να διατηρήσουν τη μακροπρόθεσμη άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας αυτόν τον αιώνα σε χαμηλότερα επίπεδα από τους 2 βαθμούς Κελσίου και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να τη διατηρήσουν κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου.
Τα συμφωνηθέντα όρια αναφέρονται στη διαφορά μεταξύ των μέσων παγκόσμιων θερμοκρασιών τώρα και της προβιομηχανικής περιόδου, μεταξύ 1850 και 1900 - πριν από την ευρεία χρήση των ορυκτών καυσίμων.
Σύμφωνα με το BBC, η υπέρβαση των ορίων δεν θα συμβεί από μέρα σε μέρα αλλά σε βάθος χρόνου με μέσο όρο τα 20 ή τα 30 χρόνια. Αυτή η μακροπρόθεσμη μέση τιμή θέρμανσης κυμαίνεται επί του παρόντος περίπου από 1,1C έως 1,2C. Αλλά όσο πιο συχνά σημειώνεται παραβίαση του 1,5 C για μεμονωμένες ημέρες, τόσο πιο κοντά πλησιάζουμε στο να παραβιαστεί μακροπρόθεσμα.
Η πρώτη φορά που συνέβη αυτό στη σύγχρονη εποχή ήταν για λίγες μέρες τον Δεκέμβριο του 2015, όταν οι πολιτικοί υπέγραφαν τη συμφωνία για το όριο του 1,5 C. Έκτοτε, το όριο έχει παραβιαστεί επανειλημμένα, συνήθως μόνο για μικρές περιόδους.
Η ανάλυση των δεδομένων του BBC από την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus δείχνει ότι, έως τις 2 Οκτωβρίου, περίπου 86 ημέρες το 2023 ήταν πάνω από 1,5 C θερμότερες από τον προβιομηχανικό μέσο όρο. Αυτό ξεπερνά το ρεκόρ του 2016 πολύ πριν από το τέλος του έτους.
Υπάρχει κάποια αβεβαιότητα ως προς τον ακριβή αριθμό των ημερών που έχουν ξεπεράσει το όριο του 1,5 C, επειδή οι αριθμοί αντικατοπτρίζουν έναν παγκόσμιο μέσο όρο που μπορεί να συνοδεύεται από μικρές αποκλίσεις δεδομένων. Αλλά το περιθώριο με το οποίο το 2023 έχει ήδη ξεπεράσει τα στοιχεία του 2016 δίνει εμπιστοσύνη ότι το ρεκόρ έχει ήδη καταρριφθεί.
«Το γεγονός ότι φτάνουμε σε αυτήν την ανωμαλία του 1,5 C καθημερινά, και για μεγαλύτερο αριθμό ημερών, είναι ανησυχητικό», είπε ο Δρ Lazenby.
Ένας σημαντικός παράγοντας για την αύξηση αυτών των ανωμαλιών θερμοκρασίας είναι η εμφάνιση του Ελ Νίνιο.
Αυτές οι συνθήκες βοηθούν στην άντληση θερμότητας από τον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό στην ατμόσφαιρα. Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί το 2023 είναι το πρώτο έτος κατά το οποίο καταγράφηκε η ανωμαλία του 1,5 C μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου - όταν συνδυάζεται με τη μακροπρόθεσμη αύξηση της θερμοκρασίας από την καύση ορυκτών καυσίμων.
Διαθέσιμες επιλογές για τη μείωση των εκπομπών
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Κλιματική αλλαγή: Αλλάζει τα πρότυπα μετανάστευσης πουλιών
Τον Μάρτιο, ο ΟΗΕ προέτρεψε τις χώρες να επιταχύνουν τη δράση για το κλίμα, τονίζοντας ότι υπάρχουν τώρα διαθέσιμες αποτελεσματικές επιλογές για τη μείωση των εκπομπών, από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως ηλεκτρικά οχήματα.
«Δεν πρόκειται μόνο για την επίτευξη ενός τελικού στόχου, του καθαρού μηδενισμού έως το 2050, αλλά και για το πώς θα φτάσουμε εκεί», δήλωσε ο καθηγητής Χόκινς.
«Η IPCC (το όργανο του ΟΗΕ για το κλίμα) λέει ξεκάθαρα ότι πρέπει να μειώσουμε στο μισό τις εκπομπές κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας και στη συνέχεια να φτάσουμε στο καθαρό μηδέν. Δεν είναι μόνο να φτάσουμε στο καθαρό μηδέν κάποια στιγμή, αλλά και με το μονοπάτι για να φτάσουμε εκεί»
Και όπως έδειξαν τα φετινά ακραία καιρικά φαινόμενα - από τους καύσωνες στην Ευρώπη έως τις ακραίες βροχοπτώσεις στη Λιβύη - οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής αυξάνονται με κάθε κλάσμα ενός βαθμού θέρμανσης.
