To ψηλότερο βουνό και το μεγαλύτερο ηφαίστειο του Ηλιακού Συστήματος, το Όρος Όλυμπος του Άρη ορθώνεται σε ύψος 21 χιλιομέτρων πάνω από το ερημικό τοπίο του κόκκινου πλανήτη και έχει έκταση ίση με την Ιταλία.
Κάποτε, όμως, ίσως ήταν νησί σε έναν απέραντο ωκεανό, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Earth and Planetary Science Letters.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Παρί-Σακλαί στη Γαλλία αναφέρουν ότι το Olympus Mons, όπως είναι η λατινική ονομασία του γιγάντιου ηφαιστείου, παρουσιάζει ομοιότητες με ηφαιστειογενή νησιά στη Γη όπως το αρχιπέλαγος της Χαβάης, οι Αζόρες και τα Κανάρια Νησιά.
Η βασική ομοιότητα είναι η παρουσία απότομων γκρεμών που περιβάλλουν το ηφαίστειο περίπου 4-6 χιλιόμετρα από τη βάση του.
Οι σχεδόν κατακόρυφοι γκρεμοί πρέπει να σχηματίστηκαν όταν η λάβα που έρεε από την κορυφή του ηφαιστείου συναντούσε το νερό του ωκεανού, ο οποίος είχε βάθος μέχρι 6 χιλιόμετρα. Αν η μελέτη ευσταθεί, η κορυφή των γκρεμών αντιστοιχεί ουσιαστικά σε μια αρχαία ακτογραμμή.
Παρόμοιοι σχηματισμοί εντοπίζονται και σε ένα άλλο ηφαίστειο του Άρη, το Alba Mons, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 1.800 χιλιομέτρων από τον Όλυμπο.
Τα ευρήματα, λένε οι ερευνητές, προσφέρουν νέα στήριξη στη θεωρία ότι ένα μεγάλο μέρος του βόρειου ημισφαίριου Άρη, όπου βρίσκεται το Olympus Mons, καλυπτόταν από έναν ρηχό ωκεανό μέχρι πριν από περίπου 3,4 δισεκατομμύρια χρόνια.
Ο Όλυμπος και άλλα ηφαίστεια του Άρη απέκτησαν αυτές τις γιγάντιες διαστάσεις λόγω των γεωλογικών ιδιαιτεροτήτων του πλανήτη.
Στη Γη, πολλά ηφαίστεια σταματούν να μεγαλώνουν όταν ο φλοιός στον οποίο πατούν μετακινείται μακριά από τις σταθερές στήλες μάγματος που ανεβαίνουν από το υποκείμενο στρώμα του μανδύα. Όταν το παλιό ηφαίστειο απομακρυνθεί, ένα νέο εμφανίζεται στη θέση του πάνω από την ίδια στήλη μάγματος.
Ο Άρης δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες, κάτι που σημαίνει ότι μάγμα μπορεί να αναβλύζει από το ίδιο σημείο επ’ αόριστον.
