Χρησιμοποιώντας ένα παγκόσμιο δίκτυο κεραιών που λειτουργούν σαν ενιαίο, γιγάντιο ραδιοτηλεσκόπιο, μεγάλη ερευνητική κοινοπραξία κατέγραψε την πρώτη άμεση εικόνα του Τοξότη Α*, της μαύρης τρύπας που κρύβεται στο κέντρο του Γαλαξία, ένα σκοτεινό τέρας με μάζα 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου.
Το εντυπωσιακό πορτρέτο παρουσιάστηκε την Πέμπτη με ταυτόχρονες συνεντεύξεις Τύπου σε έξι χώρες, μια ασυνήθιστη πρακτική που ανακλά τη σημασία της μελέτης.
Παίρνει το όνομά του από τον ορίζοντα των γεγονότων, την νοητή σφαίρα γύρω από μια μαύρη τρύπα μέσα από την οποία τίποτα, ακόμα και το φως, δεν μπορεί να αποδράσει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Διάστημα: Σεισμός 5 Ρίχτερ στον Άρη – Τι λέει η NASA
Η ίδια η μαύρη τρύπα είναι εξ ορισμού αόρατη, όμως το υλικό που περιφέρεται γύρω της θερμαίνεται σε ακραίες θερμοκρασίες και εκπέμπει ισχυρό φως. Στο κέντρο της εικόνας, διακρίνεται μια σκοτεινή κηλίδα που ονομάζεται «σκιά», ή σιλουέτα, της μαύρης τρύπας, τυλιγμένη σε ακτίνες φωτός που έχουν καμφθεί από το πανίσχυρο βαρυτικό πεδίο της.
Περίπου 300 αστρονόμοι από όλο τον κόσμο παρουσιάζουν τα ευρήματα σε ειδικό τεύχος του Astrophysical Journal Letters.
Οι παρατηρήσεις, επισημαίνουν οι ερευνητές, βρίσκονται σε απόλυτη συμφωνία με τις θεωρητικές προβλέψεις: « Μείναμε έκπληκτοι από το πόσο καλά ταιριάζει το μέγεθος του δακτυλίου με τις προβλέψεις της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Τζέρι Μπάουερ της Σινικής Ακαδημίας της Ταϊπέι, μέλος της ομάδας.
«Οι άνευ προηγουμένου παρατηρήσεις μας βελτιώνουν σημαντικά τις γνώσεις μας για το τι συμβαίνει στο κέντρο του Γαλαξία μας, και προσφέρουν νέα στοιχεία για το πώς αυτές οι γιγάντιες μαύρες τρύπες αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Οι αστρονόμοι πρόκειται να κάνουν μια τεράστια ανακοίνωση για κάτι στον Γαλαξία μας (βίντεο)
Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, οι γαλαξίες κρύβουν στο κέντρο τους μαύρες τρύπες με μάζα εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ήλιου -πολύ πιο βαριές από άλλες μαύρες τρύπες που σχηματίζονται από την κατάρρευση ετοιμοθάνατων άστρων. Οι κεντρικές μαύρες τρύπες πιστεύεται ότι σχηματίζονται νωρίς στη διαδικασία εξέλιξης των γαλαξιών και με την πάροδο του χρόνου μεγαλώνουν και μεγαλώνουν.
Η μαύρη τρύπα στην καρδιά του Μίλκι Ουέι, η οποία έχει μάζα 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Ήλιου, βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη, 26.000 έτη φωτός από τη Γη, και ονομάζεται Τοξότης Α* ή SgrA*.
Το κέντρο του Γαλαξία όπως διακρίνεται από τον ουρανό του νότιου ημισφαιρίου στη Χιλή (ESO)
Μέχρι σήμερα, η παρουσία της μπορούσε να γίνει αντιληπτή μόνο από την κίνηση των άστρων στο κέντρο του Γαλαξία, τα οποία διακρίνονται να περιφέρονται γύρω από ένα αόρατο αντικείμενο με ασύλληπτη ταχύτητα.
Το πορτρέτο του Τοξότη Α* είναι μόλις η δεύτερη άμεση παρατήρηση μαύρης τρύπας. Η αρχή είχε γίνει το 2019 με την μαύρη τρύπα στο κέντρο του γειτονικού γαλαξία Messier 87. Βρίσκεται πολύ πιο μακριά από τον SgrA*, σε απόσταση περίπου 54 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, όμως η μάζα της είναι μεγαλύτερη, περίπου 6,5 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη του Ήλιου.
Η μελέτη του 2019 επιβεβαίωσε μεταξύ άλλων μια πρόβλεψη που προκύπτει από τη θεωρία της σχετικότητας, σύμφωνα με την οποία η σιλουέτα της μαύρης τρύπας είναι σχεδόν τέλειος κύκλος.
«Το αέριο στην περιοχή γύρω και από τις δύο μαύρες τρύπες κινείται με την ίδια ταχύτητα -σχεδόν το ίδιο γρήγορα με το φως. Όμως στην περίπτωση του M87* το αέριο χρειάσζεται μέρες ή εβδομάδες για να ολοκληρώσει μια περιφορά, ενώ στον πολύ μικρότερο Sgr* συμπληρώνει μια τροχιά σε λίγα λεπτά. Αυτό σημαίνει ότι η φωτεινότητα και το μοτίβο του αερίου γύρω από τον Τοξότη Α* μεταβαλλόταν ταχύτατα καθώς το παρατηρούσαμε -σαν να προσπαθείς να τραβήξεις σε φωτογραφία ένα κουτάβι που στριφογυρίζει καθώς κυνηγάει την ουρά του» εξήγησε ο Τσι-κουάν Τσαν του Πανεπιστημίου της Αριζόνα.
Για να ξεπεραστεί η δυσκολία οι ερευνητές ανέπτυξαν ειδικά εργαλεία ανάλυσης εικόνων και συνδύασαν πολλαπλές παρατηρήσεις για να καταλήξουν σε έναν μέσο όρο.
