Το Ντουμπάι είναι μια πόλη όπου οι πυροσβέστες φορούν στολές jetpacks και οι ουρανοξύστες φτάνουν μέχρι τα σύννεφα: μία λαμπερή μητρόπολη στη μέση μιας τεράστιας, κόκκινης ερήμου. Όσοι την επισκέπτονται για πρώτη φορά δικαιολογούνται να σκέφτονται ότι προσγειώθηκαν στο σκηνικό κάποιας ταινίας επιστημονικής φαντασίας.
Πλέον το Ντουμπάι ετοιμάζεται να υποδεχτεί μια ακόμη παγκόσμιας εμβέλειας αρχιτεκτονική πρωτοπορία.
Το 2017, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν το φιλόδοξο σχέδιό τους να εποικίσουν στον Άρη μέσα στα επόμενα 100 χρόνια. Αλλά οι αρχιτέκτονες ήδη έχουν αρχίσει να οραματίζονται πώς είναι μία Αρειανή πόλη – και σχεδιάζουν να το αναπαραστήσουν στην έρημα λίγο έξω από το Ντουμπάι.
Η Mars Science City ήταν αρχικά σχεδιασμένη να καλύψει 176.000 τετραγωνικά μέτρα ερήμου –έκταση όσο το μέγεθος περισσότερων από 30 γηπέδων ποδοσφαίρου κοστίζοντας περίπου 135 εκατομμύρια δολάρια.
Προορισμένο για να αποτελέσει χώρο για το Διαστημικό Κέντρο Μοχάμεντ Μπιν Ρασίντ (MBRSC), στο Ντουμπάι ώστε να αποκτήσει την τεχνολογία που απαιτεί ένας εποικισμός στον Άρη, οι αρχιτέκτονες του Bjarke Ingels Group (BIG) κλήθηκαν να σχεδιάσουν ένα πρωτότυπο μιας πόλης κατάλληλης για τη διατήρηση της ζωής στον Άρη προσαρμόζοντάς το στη συνέχεια για χρήση στην έρημο των Εμιράτων.
Πώς να χτίσεις μια πόλη στον Άρη
Για να φέρουν σε πέρας αυτή την μοναδική αποστολή, οι αρχιτέκτονες έπρεπε πρώτα να αντιμετωπίσουν την τεράστια πρόκληση του να δημιουργήσουν ένα σχέδιο που θα καθιστούσε το αφιλόξενο περιβάλλον του Άρη κατοικήσιμο.
Ο Άρης έχει μία λεπτή ατμόσφαιρα και καθόλου μαγνητικό πεδίο, επομένως η προστασία από την επιβλαβή ακτινοβολία είναι ελάχιστη. Ένα ακόμη πρόβλημα είναι η θερμοκρασία: η μέση θερμοκρασία στον Άρη είναι οι -63 βαθμοί Κελσίου. Η λεπτή ατμόσφαιρα σημαίνει επίσης ότι υπάρχει ελάχιστη πίεση αέρα, επομένως τα υγρά εξατμίζονται γρήγορα σε αέρια. Παρά τις ψυχρές θερμοκρασίες, το απροστάτευτο ανθρώπινο αίμα θα έβγαζε στον Άρη.
H πρόταση της Bjarke Ingels Group για την Mars Science City
Σύμφωνα ωστόσο με τον Τζόναθαν Ίστγουντ, διευθυντή του Space Lab στο London Imperial College, ο οποίος δεν συνδέεται με το εγχείρημα στο Ντουμπάι, οι προκλήσεις της ζωής στον Άρη είναι πολύ περισσότερες από τις τεχνικές λεπτομέρειες.
«Νομίζω ότι η μεγαλύτερη πρόκληση αναφορικά με την παραμονή μας στον Άρη δεν είναι η μηχανική ή η επιστημονική πρόκληση αλλά η ανθρώπινη και προσωπική», εξηγεί.
«Επομένως, δεν αρκεί να απαντήσουμε μόνο στο ερώτημα πώς θα επιβιώσουμε αλλά και πώς θα θριαμβεύσουμε».
Αριανή αρχιτεκτονική
Ο αρχιτέκτονας Τζέικομπ Λάνγκε, συνεργάτης της Bjarke Ingels Group, εξηγεί στο CNNi πώς ο ίδιος και η ομάδα του θα ξεπεράσουν τις προκλήσεις του Κόκκινου Πλανήτη.
Προκειμένου να διατηρήσουν μια άνετη θερμοκρασία και μία βιώσιμη πίεση αέρα, η αρειανή πόλη θα αποτελείται από πεπιεσμένους βιότοπους που θα καλύπτονται από διαφανή μεμβράνη πολυαιθυλενίου. Το οξυγόνο, που παράγεται μέσω της εφαρμογής ηλεκτρικής ενέργειας σε υπόγειο πάγο, θα γεμίζει κάθε βιοτόπο.
Καθώς ο πληθυσμός στον Άρη θα μεγαλώνει, οι βιοδομές θα ενώνονται σχηματίζοντας χωριά και στη συνέχεια πόλεις σε σχήμα δαχτυλιδιών.
H πρόταση της Bjarke Ingels Group για την Mars Science City
Η πόλη θα λειτουργεί και θα θερμαίνεται μέσω της ηλιακής ενέργειας, και η λεπτή ατμόσφαιρα θα μπορεί στην πραγματικότητα να βοηθήσει τις δομές να διατηρήσουν τη θερμοκρασία τους.
«Καθώς στον Άρη υπάρχει λίγη ατμόσφαιρα, η μεταφορά θερμότητας θα είναι πολύ μικρή, το οποίο σημαίνει ότι ο αέρας μέσα στις δομές δεν θα ψύχονται τόσο γρήγορα όσο θα ψύχονταν στην Γη», λέει ο Λάνγκε.
Τα κτήρια κάτω από τις δομές θα αποτελούν τρισδιάστατες εκτυπώσεις, με χρήση του αρειανού εδάφους, και τα δωμάτια θα εκτείνονται έξι μέτρα κάτω έδαφος, προσφέροντας προστασία από επιβλαβή ακτινοβολία αλλά και μετεωρίτες.
Ο… διαστημικός σχεδιασμός διαθέτει παιχνιδιάρικη διάθεση. «Στο μέλλον στον Άρη, θα υπάρχουν φεγγίτες στις υπόγειες σπηλιές μας που θα είναι σαν ενυδρεία όπου θα κολυμπούν ψάρια», εξηγεί ο αρχιτέκτονας. Τα υδάτινα παράθυρα θα προστατεύουν τους κατοίκους από την ακτινοβολία ενώ παράλληλα θα επιτρέπουν στο φως να μπαίνει στα υπόγεια δωμάτια.
Χωρίς να δεσμεύεται πλέον από τους κανόνες της γήινης φυσικής, η αρχιτεκτονική του Άρη μπορεί να πάρει μια εντελώς νέα μορφή. «Το ένα τρίτο της βαρύτητας μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε ένα σκηνικό που θα διέπεται από εντελώς νέους κανόνες σε σχέση με αυτό που υπάρχει ήδη».
Μπροστά σε μια τεράστια πρόκληση
Σύμφωνα με τον Eastwood, ο σχεδιασμός ανταποκρίνεται στις προκλήσεις που θέτει ο Άρης. «Νομίζω ότι [αυτά τα στοιχεία σχεδίασης είναι] σίγουρα μέρος της βασικής υποδομής για μακροχρόνια παρουσία», λέει. «Η ιδέα της σταδιακής θωράκισης [από την ακτινοβολία] είναι λογική [...] Η ιδέα των υαλοπινάκων είναι αρκετά κομψή».
Σύμφωνα με το MBRSC, η Science City είναι ακόμη στο στάδιο του σχεδιασμού, και δεν έχει ακόμη οριστεί ένα σχέδιο ή ένας αρχιτέκτονας για την τελική κατασκευή, ωστόσο η BIG ήδη εργάζεται στο πρώτο θα προσαρμόσει την πρότασή της στην έρημο του Ντουμπάι, εφόσον επιλεγεί.
Στη Γη, οι δομές δεν χρειάζεται να είναι πεπιεσμένες ή γεμάτες με οξυγόνο, τα και κτήρια τυπωθούν τρισδιάστατα από την άμμο της ερήμου και όχι από αριανό χώμα. Ωστόσο οι φεγγίτες νερού θα είναι και πάλι παρόντες, και θα ενεργοποιούνται και πάλι από ηλιακή ενέργεια.
Στο σχεδιασμό της BIG, όπως και στα ερευνητικά εργαστήρια, η Mars Science City θα παραμείνει ως εκπαιδευτική εγκατάσταση, μουσείο, αμφιθέατρο και χώρος συνεργατικότητας.
Προς το παρόν πάντως δεν υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα για την έναρξη της κατασκευής ή το πότε θα ανοίξει για το κοινό, αλλά το MBRSC αυτή τη στιγμή διεξάγει μια λεπτομερή μελέτη των προδιαγραφών, τις οποίες θα χρησιμοποιήσει για την ανάπτυξη ενός αναθεωρημένου προϋπολογισμού για το έργο.
Το όνειρο του Άρη
Η Mars Science City είναι μόνο ένα μέρος του φιλόδοξου διαστημικού προγράμματος που τρέχει το Διαστημικό Κέντρο Μοχάμεντ Μπιν Ρασίντ στο Ντουμπάι. Πέρυσι έστειλε τους πρώτους της αστροναύτες στο διάστημα. Αυτό το καλοκαίρι θα ξεκινήσει μία έρευνα στον Άρη, και τον Νοέμβριο θα αναλάβει την πρώτη της αναλογική αποστολή.
Η 8μηνη αποστολή θα λάβει χώρα στην Ρωσία και ένα μέλος του πληρώματος των Εμιράτων θα επιλεγεί για την 6μελή διεθνή ομάδα. Η αποστολή θα τεστάρει την επίδραση της απομόνωσης και του περιορισμού στη νοητική και ψυχική υγεία.
Άλλα σημεία στη Γη που χρησιμοποιούνται για προσομοίωση σε διαστημικές συνθήκες περιλαμβάνουν τον Σταθμό Concordia της Ανταρκτικής, που χρησιμοποιείται για την προσομοίωση της απομόνωσης, την έρημο Μοχάβι της Καλιφόρνιας, την οποία η NASA έχει χρησιμοποιήσει για να δοκιμάσει τους περιηγητές του Άρη και τη Μαροκινή Σαχάρα, που χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος ως ανάλογο του Άρη.
Το MBRSC ελπίζει ότι στο μέλλον τέτοιους είδους έρευνες θα λαμβάνουν χώρα στην Mars Science City.
«Θα γίνει η πλατφόρμα όπου θα μπορούμε να αναπτύξουμε την επιστήμη και την τεχνολογία που θα μας βοηθήσει για τις μελλοντικές αποστολές μας στον Άρη», λέει ο Αντνάν ΑλΡάις, διευθυντής του προγράμματος Mars 2117 στο MBRSC. «Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια εντελώς νέα εγκατάσταση που θα βοηθήσει τη διεθνή κοινότητα».
Για να επιτύχει τον στόχο του αποικισμού σε λιγότερο από έναν αιώνα, το MBRSC αναγνωρίζει ότι ο ενθουσιασμός για τα διαστημικά ταξίδια θα πρέπει να περιμένει αρκετές γενιές, ελπίζει ωστόσο ότι η Mars Science City θα εμπνεύσει την επόμενη γενιά να ονειρευτεί τη ζωή στον Κόκκινο Πλανήτη ώστε να την κάνει πραγματικότητα.