Οι δολίνες είναι φυσικοί σχηματισμοί που προκύπτουν σε υψίπεδα και γενικότερα σε οροσειρές λόγω της καταβύθισης του εδάφους. Έχουν κοίλο σχήμα και μοιάζουν με λεκάνη.
Η χαμηλότερη θερμοκρασία έως τώρα στην Ελλάδα σημειώθηκε στο Μαίναλο Αρκαδίας και συγκεκριμένα στην Κεχρωτή.
Πιο συγκεκριμένα, η θερμοκρασία καταγράφηκε στην δολίνη της Κεχρωτής από αυτόματο μετεωρολογικό σταθμό που ήταν τοποθετημένος την περίοδο 2011-2017.
Τι είναι οι δολίνες
Οι δολίνες είναι φυσικοί σχηματισμοί που προκύπτουν σε υψίπεδα και γενικότερα σε οροσειρές λόγω της καταβύθισης του εδάφους. Έχουν κοίλο σχήμα και μοιάζουν με λεκάνη. Σχηματίζονται σε ασβεστολιθικά εδάφη εξαιτίας της κατάρρευσης της οροφής υπογείων σπηλαίων ή της ασβεστολιθικής διάβρωσης από τα όμβρια ύδατα. Οι σχηματισμοί αυτοί έχουν συνήθως μικρή έκταση και περικλείονται από υψηλότερες ράχες, που τις απομονώνουν από την ευρύτερη ατμοσφαιρική κυκλοφορία. Ο βαρύτερος ψυχρός αέρας εγκλωβίζεται μέσα στις λεκάνες ιδιαίτερα όταν επικρατούν καλές καιρικές συνθήκες κι έτσι σημειώνονται ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες.
Στην παραπάνω σχηματική απεικόνιση σύμφωνα με το meteo.gr δίνεται ένα παράδειγμα της κυκλοφορίας του αέρα στις δολίνες. Όπως φαίνεται, η θερμοκρασία στην κορυφή του βουνού είναι στους -14,3 βαθμούς ενώ ο ψυχρός αέρας κινείται προς τα κατάντη και τελικά εγκλωβίζεται μέσα στη δολίνη. Με αυτό το μηχανισμό η θερμοκρασία στο κέντρο της δολίνης πέφτει στους -34,1 βαθμούς! Το φαινόμενο αυτό στη μετεωρολογία ονομάζεται θερμοκρασιακή αναστροφή (temperature inversion) και παρατηρείται σε οροπέδια και κλειστές κοιλάδες που περικλείονται από βουνά.
Η δολίνη της Κεχρωτής
Η δολίνη της Κεχρωτής έχει υψόμετρο βάσης 1613 μέτρα και υψόμετρο χείλους 1646 μέτρα, ενώ περικλείεται από ράχες με υψόμετρο 1700-1800 μέτρα. Η έκτασή της στο χαμηλότερο σημείο εισόδου/εξόδου είναι 280 στρέμματα από τα οποία τα 90 είναι δασωμένα. Στο μέσο υψόμετρο των 1628 μέτρων η έκταση της δολίνης είναι 112 στρέμματα. Ο συνδυασμός του υψομέτρου με το ξεχωριστό ανάγλυφο δίνει στη δολίνη της Κεχρωτής μοναδικά θερμοκρασιακά χαρακτηριστικά, όπως αποδεικνύεται και από τα στοιχεία του αυτόματου μετεωρολογικού σταθμού που έχει εγκατασταθεί στην περιοχή.
Στις παρακάτω φωτογραφίες του Μαρίνου Χαραλαμπόπουλου μας δίνεται μία σαφής εικόνα της περιοχής και του μετεωρολογικού σταθμού που τοποθετήθηκε εκεί. Όπως παρατηρείται, η λεκάνη περιτριγυρίζεται από υψώματα και δάσος ελάτης.
Οι ελάχιστες θερμοκρασίες στην Κεχρωτή την περίοδο 2011-2017
Τον Ιανουάριο του 2011 το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών τοποθέτησε έναν αυτόματο μετεωρολογικό σταθμό μέσα στη δολίνη καταγράφοντας πραγματικά εντυπωσιακές ελάχιστες θερμοκρασίες. Όπως φαίνεται, όλους τους μήνες του έτους (εκτός δύο θερινών μηνών) η θερμοκρασία έπεσε υπό του μηδενός. Η ακραία ελάχιστη θερμοκρασία σημειώθηκε στις 17 Ιανουαρίου του 2012, με τιμή -35.3 βαθμούς.
